Thời gian gần đây, rap Việt đã tìm được vị thế trong lòng giới trẻ. Điều dễ thấy nhất về sự thăng hạng của rap Việt là hiện tượng chiếm ngôi vương của ca khúc nhạc ráp trên các bảng xếp hạng âm nhạc trong nước. Hơn thế nữa, một số rapper còn mở rộng hình ảnh và hoạt động của mình ra ngoài lãnh thổ. Để được như hôm nay, rap Việt từng trải qua giai đoạn thăng trầm bởi nhiều định kiến, kì thị, thậm chí coi thường. Chính sự thay đổi thị hiếu từ người nghe và cập nhật từ các rapper Việt thế hệ mới đang tiếp nối những thành công và mang đến nhiều sáng tạo, phá cách cho dòng nhạc này.
 |
| Một số gương mặt Rapper Việt nổi tiếng hiện nay. |
CON ĐƯỜNG ĐI TỚI CỦA RAP
Nhạc rap đã lên ngôi cao nhất tại giải Grammy các năm 2018 và 2019… cho thấy tầm ảnh hưởng và giá trị lan tỏa của dòng nhạc này tại cuộc thi Âm nhạc danh giá nhất hành tinh.
Nhạc rap xuất hiện khoảng năm 1970 tại Mỹ từ những nơi ở tập trung của những người nghèo, người da màu và còn gắn liền với nhiều tệ nạn xã hội và các băng đảng. Có thể nói, rap đã giúp những người sống dưới đáy xã hội tố cáo thực trạng bất công, phân biệt chủng tộc tại Mỹ thời bấy giờ. Rap (viết tắt của 3 từ rhythm - and – poetry) là một hình thức nghệ thuật trong văn hóa hip hop xuất phát từ Âu - Mỹ và được đặc trưng bằng việc trình diễn thông qua việc nói hoặc hô vang lời bài hát, ca từ một cách có vần điệu, kết hợp với động tác nhảy nhót, tạo hình. Rap thường không có cao độ và trường độ mà người rap có thể đọc nhanh hay chậm tùy ý. Ngôn từ trong nhạc rap vô cùng phóng khoáng và không bị gò bó trong một giới hạn nào nên những câu chửi thề xuất hiện trong nhạc rap là chuyện rất bình thường. Chính người da màu đã đưa rap kết hợp với những thể loại khác, “mềm hóa” thứ âm nhạc vốn đầy khích bác và nổi loạn này. Để rồi càng ngày rap càng trở nên văn minh, dễ gần hơn, dĩ nhiên vẫn không mất đi chất riêng của nó và rap Việt cũng không ngoài xu hướng đó.
Có nhiều rapper được xếp hạng siêu sao ca nhạc thế giới. Rapper Eminem được tạp chí âm nhạc danh giá Rolling Stone xếp thứ 82 trên 100 nghệ sĩ vĩ đại nhất mọi thời đại. Dù phải trải qua nhiều gian khổ, quá khứ tù tội thì sau khi được Dr.Dre giúp đỡ, Eminem hiện nay đã trở thành tượng đài của những người yêu nhạc rap. Album đầu tay The Slim Shady LP của anh thậm chí còn được giải album rap xuất sắc nhất của Grammy, khẳng định tên tuổi Eminem ngay từ lúc mới tham gia làng giải trí. Rapper Usher có đến 5 giải Grammy. Chồng của nữ hoàng nhạc Pop: Beyoncé – Jay-Z chính là cái tên thứ 5 trong Top 10 rapper nổi tiếng nhất thế giới. Vào những năm 2000, tên tuổi của 50 Cent thường được đứng cạnh Usher và Eminem. Các album: Get rich or trying hay album The massacre của anh đều đứng đầu bảng xếp hạng âm nhạc Billboard nhiều tuần liền. Và còn nhiều các tên tuổi rapper đình đám khác như: Pittbull, Kanye West, Drake…
Đặc biệt phải kể đến Nicky Minaj là nữ rapper rất nổi tiếng hiện nay. Tuy thành công của cô mới bắt đầu từ năm 2014 với album thứ 3: Pinkprint, nhưng các bài hát sau với sự kết hợp cùng các ca sĩ nổi tiếng đang lên khác khiến Nicky Minaj trở nên nổi tiếng. Cô theo đuổi hình tượng sexy khỏe khoắn, cùng giọng rap đặc biệt và chăm chỉ kết hợp cùng các ca sỹ như: Drake, Christ Brown, Lil Wayne, Jessie J…
VÓC DÁNG CỦA RAP VIỆT
Tại Việt Nam, thời gian gần đây rap cũng đang dần có được chỗ đứng. Lil Knight, Wowy, Hà Okio, Đinh Tiến Đạt, Quân Rapsoul, Lil Shady, DSK, Mr.A, Mr.T là những rapper xây dựng được tên tuổi vào những năm 2000. Đó cũng là thời hoàng kim của dòng nhạc này mãi đến tận bây giờ mới có sức bật trở lại.
Thị trường rap Việt đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Nhiều rapper đã vượt khỏi khuôn khổ Underground để trở nên đại chúng hơn, có nhiều ca khúc làm mưa làm gió trên các bảng xếp hạng âm nhạc. Rap Việt đang sở hữu nhiều ngôi sao đúng nghĩa như Đen Vâu, Suboi, Binz, Kimmese, Karik, JustaTee, Big Daddy…
Cái tên Suboi không còn xa lạ với những ai đam mê dòng nhạc rap, hip-hop. Tiếp cận hip-hop từ năm 14 tuổi, đến năm 15 tuổi, Suboi bắt đầu trình diễn rap và tiếp tục gặt hái nhiều thành công. Suboi cũng khẳng định được một vị thế riêng nhất định qua hàng loạt ca khúc đình đám, giúp cô trở thành nữ rapper đầu tiên đạt được thành công và có dấn ấn riêng tại Việt Nam cũng như hơn thế nữa khi từng đại diện Việt Nam tranh tài ở hạng mục nghệ sĩ Đông Nam Á xuất sắc nhất (Best Southeast Asia Act) tại MTV EMA (European Music Awards - Giải thưởng âm nhạc châu Âu) năm 2019.
Trước khi có 2 chương trình dành cho rap phát trên truyền hình, rap Việt cũng đã có vị trí nhất định trong thị trường nhạc Việt, khi không chỉ có những tác phẩm gần gũi và đi vào đời sống, len lỏi khắp các con phố, ngõ hẻm (như Bài này chill phết, Hai triệu năm của Đen Vâu, Người lạ ơi của Karik - Orange - Superbrothers, Một nhà của Da LAB, Hồng nhan của Jack-K-ICM...) mà còn ở cả việc ghi danh trên những bảng xếp hạng âm nhạc.
Thực tế cho thấy, những rapper đã thôi ẩn mình mà có sự giao thoa với ca sĩ dòng nhạc khác để tạo nên những cú hích (như Da LAB kết hợp Tóc Tiên với Nước mắt em lau bằng tình yêu mới, BinZ và Hoàng Thùy Linh trong Kẻ cắp gặp bà già hay BinZ cùng Mỹ Tâm với Con gái như em...); hoặc như rapper Hà Lê đã mang đến cách thưởng thức mới khi rap cùng nhạc Trịnh trong dự án Trịnh Contemporary.
Những câu chuyện mà rap Việt mang đến ngày càng phong phú, thiết thực hơn: từ tình bạn, tình yêu đến những vấn đề của xã hội, từ tâm tư riêng hóa thành nỗi niềm chung, khiến những câu rap ngày càng được lan tỏa. Các bạn trẻ rất sáng tạo khi kết hợp rap với các làn điệu dân gian Việt Nam khiến người nghe thích thú. Với hai chương trình rap Việt và King of rap đang lên sóng truyền hình đã cho thấy sức hút của thế giới nhạc rap với khán giả trẻ nồng nhiệt cỡ nào. Rapper Wowy chia sẻ: “Đây là giai đoạn để các nhà đầu tư, tổ chức nhìn thấy rõ tiềm năng to lớn của rap Việt để chung tay hỗ trợ cộng đồng bộ môn này phát triển chuyên nghiệp vượt bậc, sánh tầm với bạn bè của khu vực châu Á và cả quốc tế”.
VŨ THANH HOA