Làng Gò Cỏ nằm bên bờ biển Sa Huỳnh, Quảng Ngãi lưu giữ nhiều dấu tích của văn hóa Sa Huỳnh cách đây hàng ngàn năm, có bờ biển hoang sơ, tuyệt đẹp và đầm nước mặn tự nhiên.
 |
| Vẻ đẹp hoang sơ và thơ mộng hiếm có của làng Gò Cỏ. |
Làng Gò Cỏ (xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ) nằm cách trung tâm thành phố Quảng Ngãi khoảng 45km về phía Nam, nằm sát bên đầm An Khê và bờ biển Sa Huỳnh.
Làng Gò Cỏ là một ngôi làng cổ xưa, được đánh giá là một di sản nghìn năm, hội tụ tinh hoa của ba nền văn hóa Sa Huỳnh, Chăm Pa và Đại Việt. Nơi đây không bị bão hòa bởi sự đô thị hóa mà vẫn giữ cho mình một nét hoang sơ, chân chất hiếm có.
Làng Gò Cỏ với diện tích vỏn vẹn 105ha, nằm giữa hai đồi núi cao, cách biệt với cư dân bên ngoài. Làng từng có lớp cư dân cổ, là chủ nhân nền văn hóa Sa Huỳnh, niên đại cách đây 2.500-3.000 năm. Rồi đến nền văn hóa ChămPa, những người dân tiếp tục sống nơi đây đã co cụm lại thành từng xóm nhỏ cho tới ngày nay.
Làng Gò Cỏ (hay Xóm Cỏ) là một trong những điểm dừng chân khi đến tham quan Công viên địa chất Lý Sơn - Sa Huỳnh. Gò Cỏ là nơi giao hòa của núi và biển, nằm sát những con sóng, khá tách biệt với các khu vực dân cư khác do vị trí địa lý khuất nẻo và đường tiếp cận chưa thuận tiện.
Đặc sản của làng cổ Gò Cỏ chính là nét hoang sơ gần như chưa nhuốm bụi trần và đá. Ở đây đâu đâu cũng là đá. Người Sa Huỳnh cổ dùng đá dựng tường rào ngăn thú dữ, bảo vệ vườn tược, làm mương thủy lợi, làm bờ kè giữ đất.
Đường đá dẫn về phía biển. Đường đá dẫn đến đền thờ, dinh xưa, miếu cổ rêu phong. Đường đá tìm mọi cách nối nhà nhau thành xóm, thành làng. Nhiều du khách đã lặng người khi đứng trước những giếng cổ bằng đá có tuổi đời cả mấy trăm năm. Đây là những giếng khơi, phần nhiều không còn nước nhưng vẫn được người Gò Cỏ gìn giữ như những sản vật linh thiêng.
Không tàu to máy lớn, ngư dân Gò Cỏ sống bình lặng với những chiếc thuyền nhỏ đánh cá gần bờ. Tre làng tươi tốt quanh năm cho người làng nghề đan lát. Tre thành nan đan thuyền, đan thúng, đan nong nia, rổ rá... Tre thong dong nhàn rỗi “tám” với gió rì rào, tre “thả thính” mời gọi khách đường xa. Gò Cỏ có khoảng 80 nóc nhà. Nhà nào cũng cấp 4 thôi, nhỏ xinh, gọn gàng, sạch đẹp.
Nếu cảnh quan làng cổ Gò Cỏ nguyên sơ, mộc mạc “đốn tim” du khách thì người Gò Cỏ cũng khiến du khách “phải lòng” bằng tính cách thuần hậu, thật thà của mình. Cuộc sống ở Gò Cỏ bình lặng, nhịp sống êm ả, đêm rỉ rả tiếng côn trùng, ngày trôi chầm chậm. Người đi biển hay làm vườn đều thư thả, không chút vội vàng.
HOÀNG HÀ