Cần làm rõ chính sách hình sự đặc biệt

Trong phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội ngày 4/11 về các báo cáo công tác của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; công tác phòng ngừa, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2019, nhiều đại biểu cho rằng cần xử lý nghiêm tội phạm tham nhũng.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Bến Tre Lưu Bình Nhưỡng phát biểu ý kiến.

Bảo đảm sự nghiêm minh, công bằng trong áp dụng chính sách hình sự 

Đánh giá cao việc trong thời gian qua, nhiều vụ án tham nhũng lớn đã được điều tra, khám phá, truy tố, xét xử, đáp ứng được công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng và tạo sự đồng thuận trong nhân dân, đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) lưu ý trên thực tế vẫn còn nhiều vụ án lớn mà dư luận nghi ngờ có dấu hiệu tham nhũng nhưng cơ quan tiến hành tố tụng không chứng minh được hành vi đưa và nhận hối lộ nên phải xử lý về tội phạm kinh tế như tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ hoặc tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

“Việc chứng minh này là rất khó vì các đối tượng thường tìm mọi cách che giấu hành vi và việc đưa và nhận hối lộ rất khó chứng minh, đa phần chỉ chứng minh khi qua phạm tội quả tang mà khó chứng minh qua án truy xét. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng khó nhưng không phải là không làm được,” bà Mai Thị Phương Thoa phát biểu.

Dẫn vụ án Nguyễn Văn Dương, Phan Sào Nam và đồng bọn trong quá trình bị điều tra về các tội như đánh bạc, tổ chức đánh bạc, rửa tiền, còn bị khởi tố về hành vi đưa hối lộ, sau đó, được Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Thọ ra quyết định đình chỉ miễn trách nhiệm hình sự về tội đưa hối lộ do được hưởng chính sách khoan hồng của nhà nước, đại biểu Mai Thị Phương Thoa nhấn mạnh lời khai về việc đưa hối lộ vẫn còn đó. Đáng lưu ý là trong vụ án này, không có bị cáo nào bị truy tố về tội nhận hối lộ. Chính vì vậy, tại phiên phúc thẩm Tòa án nhân dân cấp cao đã kiến nghị tiếp tục điều tra làm rõ lời khai về việc đưa hối lộ, nhưng đến nay kiến nghị này vẫn chưa có kết quả thực hiện.

Việc chậm trễ này đã làm cho dư luận bức xúc và cho rằng việc xử lý tham nhũng vẫn còn chưa nghiêm, chưa triệt để và băn khoăn đặt câu hỏi, phải chăng hành vi đưa và nhận hối lộ khó chứng minh hay còn có nguyên nhân chủ quan nào khác. Trong thời gian tới, cơ quan tiến hành tố tụng cần đẩy nhanh tiến độ giải quyết giai đoạn hai của vụ án này để làm rõ hành vi đưa và nhận hối lộ - đại biểu Mai Thị Phương Thoa đề nghị.

Nêu dư luận cho rằng trong một số vụ án tham nhũng lớn khi hành vi phạm tội đã được chứng minh, một số bị cáo đã nộp lại rất nhiều tiền và được cơ quan điều tra đề nghị cho hưởng chính sách hình sự đặc biệt, đại biểu Mai Thị Phương Thoa cho rằng bất kỳ người nào đã thực hiện tội phạm thì phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội của mình. Người nào thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác với cơ quan tiến hành tố tụng, tự nguyện khắc phục hậu quả thì sẽ được hưởng tình tiết giảm nhẹ theo quy định của pháp luật, thậm chí có thể được áp dụng hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt nếu có nhiều tình tiết giảm nhẹ.

“Chúng tôi đề nghị cơ quan điều tra làm rõ chính sách hình sự đặc biệt, vì chính sách này vừa không rõ về nội hàm, không được quy định trong bất cứ văn bản pháp luật hình sự và tố tụng hình sự nào. Nếu muốn thực hiện thì cần quy phạm hóa để quyết định rõ trường hợp nào được áp dụng, đối tượng nào được áp dụng và nếu được áp dụng thì được hưởng những gì. Có như vậy mới bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và sự công bằng trong việc áp dụng chính sách hình sự,” đại biểu Mai Thị Phương Thoa nói.

Không thể hạ thấp các chỉ tiêu phòng chống tội phạm

Phát biểu tại Quốc hội, đại biểu Bạch Thị Hương Thủy (Hòa Bình) cho biết hiện nay, tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm diễn ra khá phức tạp. Trước tình hình trên, Chính phủ đã tích cực chỉ đạo các cơ quan chức năng triển khai nhiều kế hoạch, biện pháp nghiệp vụ, tăng cường công tác phòng ngừa tội phạm hiệu quả.

Quốc hội đã ban hành nhiều nghị quyết về công tác tư pháp với nhiều chỉ tiêu, nhiệm vụ, yêu cầu đối với các cơ quan tư pháp nói chung và trong đó có ngành kiểm sát nói riêng. Tuy nhiên, vẫn còn có những tồn tại, hạn chế như trong Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp đã nêu.

Theo đại biểu Bạch Thị Hương Thủy, vấn đề này do nhiều tác động, trong đó có việc một số chỉ tiêu nghiệp vụ đặt ra trong các nghị quyết khá cao, khó để đáp ứng trong tình hình vi phạm và tội phạm ngày càng tăng lên, diễn biến phức tạp, áp lực đặt ra trong việc thực hiện nhiệm vụ ngày càng cao…

Do đó đại biểu Bạch Thị Hương Thủy kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ xem xét điều chỉnh một số chỉ tiêu đặt ra trong dự thảo Nghị quyết về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật của các cơ quan tư pháp theo hướng giữ nguyên hoặc có thể giảm một số chỉ tiêu để sao cho phù hợp với tình hình thực tiễn hiện nay, nhằm bảo đảm việc thực hiện nhiệm vụ và hoàn thành tốt các chỉ tiêu, yêu cầu Quốc hội đã giao cho các cơ quan tư pháp nói chung và ngành kiểm sát nói riêng.

HẠNH QUỲNH