Tấm bằng đại học, cao đẳng với đại đa số mọi người nghĩ thì nó sẽ là hành trang để bạn vào đời nhàn nhã hơn, giàu có hơn, có địa vị trong xã hội hơn... có thể đúng một phần nào đó, nhưng chưa hẳn đã là tất cả. Tôi đã chứng kiến nhiều bạn trẻ vì nhiều lý do khác nhau nên họ đã chọn con đường vào đời bằng muôn lối khác nhau.
Trong số họ, dẫu rất nhiều người cơ cực, vất vả mưu sinh mà thành quả cũng không đến đâu, nhưng cũng có không ít người đã trở nên giàu có, trở thành ông bà chủ và cuộc sống cũng đủ đầy hạnh phúc mà nhiều người “may mắn” trong học hành chưa chắc đã bằng họ.
Xin kể ra đây một người thành đạt trong nhiều trường hợp mà chính tôi được chứng kiến. Người này bằng tuổi tôi, cùng học với nhau một khóa tại trường làng. Sức học của bạn ấy bình thường, nên khi thi đại học năm đầu tiên bị trượt là điều được dự báo trước, bởi thời 6X, 7X khi ấy vào bất cứ một trường đại học nào cũng có tỷ lệ chọi cực cao. Miệt mài ôn thi tiếp để hy vọng ở lần thứ 2, rồi thứ 3 vậy mà ước mơ đại học của bạn vẫn dang dở.
Chán nản, và được cha mẹ động viên chuyển hướng, bạn ấy vào Nam để học nghề cắt tóc. Hơn một năm học nghề, rồi đi làm thuê tại một salon tóc vài năm đã trang bị cho bạn ấy đầy đủ kiến thức để tự mở một cửa hiệu tóc riêng. Từ người chập chững vào đời, phải làm thuê, đường đường chính chính cậu ta đã là ông chủ quản lý gần chục nhân viên và thợ học nghề khác.
Từ đó, qua chưa đầy chục năm sau, cậu ta đã mở thêm 3 salon tóc trong hệ thống của mình ở TP.Hồ Chí Minh, với thu nhập mỗi tháng lên tới cả trăm triệu đồng. Một nghề, một công việc được xem là “bình dân” thế thôi nhưng đã cho bạn ấy mọi thứ. Tiền bạc, vợ con, cho tới nhà cửa đàng hoàng... Với những gì đã đạt được như vậy, có thể coi là thành công vượt bậc của một người đã tìm lối vào đời không bằng con đường học vấn. Trong khi, một số bạn cùng trang lứa đỗ đại học thì nhiều người đang gặp khó khăn về cuộc sống, về kinh tế.
Trường hợp khác, đó là con trai một người bạn tôi, sau khi cũng qua vài lần thi không đậu đại học nên người bạn tôi đã hướng con trai vào học nghề. Cu cậu thích nghề sửa chữa xe máy, và thế là bạn tôi đã xin cho con vào học tại một hiệu sửa chữa xe lớn tại trung tâm thành phố. Ý định ban đầu khi cho con đi học nghề là sẽ mở một cửa hiệu sửa chữa sau này, chứ không có ý định cho con đi làm thuê suốt đời. Chính vì vậy mà sau mấy năm, con vững nghề rồi, vợ chồng bạn tôi đã thuê mướn cửa hàng, đầu tư tiền bạc để con mở một cửa hàng sửa chữa xe máy.
Thoạt đầu chỉ là quy mô nhỏ, sau dần mở rộng lên, và rồi sau mấy năm lượng khách đông khi uy tín, kỹ thuật sửa xe của hiệu được củng cố, đã mang lại thu nhập khá cao cho gia đình. Mới đây, người bạn tôi tiết lộ, mỗi tháng trừ chi phí tất tật đi rồi còn được khoảng 50 triệu đồng. Nếu quả thực con số lợi nhuận như vậy thì mỗi năm mức thu nhập của con người bạn tôi khá ổn, khi đạt tới hơn nửa tỷ đồng - một số tiền khá lớn nếu so với mặt bằng chung lương công chức nhà nước, hay công nhân lao động bình thường hiện nay.
Những người trẻ ơi, vì một lý do nào đó mà không thể đạt được ước mơ vào đời bằng con đường học vấn. Đại học đâu phải là con đường duy nhất, mà đường để vào đời cũng muôn nẻo, lắm lối để bạn lựa chọn. Sự thành công có đến hay không, dù với bất kỳ công việc gì đi chăng nữa thì cũng luôn cần sự nỗ lực phấn đấu của bản thân mỗi người.
NGUYỄN LOAN