Những ngày qua, trên địa bàn tỉnh liên tục xảy ra những cơn mưa lớn kèm sấm sét, gió lốc kéo dài hàng giờ gây ra những hệ lụy như ngập cục bộ, cây gẫy, đổ làm hư hỏng tài sản người dân…
Trước tình hình trên, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh đã ban hành Công văn số 50/BCH-VP ngày 29/5 yêu cầu các địa phương, đơn vị liên quan kích hoạt ngay phương án ứng phó với mưa lớn theo phương châm “bốn tại chỗ”, đồng thời tăng cường rà soát các khu vực xung yếu, khơi thông dòng chảy và bảo vệ an toàn đê, hồ chứa, đập thủy lợi...
Việc chủ động phát cảnh báo và ứng phó là hoàn toàn cần thiết, bởi thực tế cho thấy, chỉ một cơn mưa lớn kéo dài vài giờ cũng có thể khiến hàng loạt tuyến đường nội thị bị ngập, nhiều khu dân cư bị cô lập tạm thời, gây thiệt hại đến đời sống và hoạt động sản xuất của người dân. Đặc biệt, trong bối cảnh hệ thống hạ tầng thoát nước tại một số khu đô thị, khu công nghiệp còn hạn chế, việc phòng ngừa từ sớm, từ xa càng có ý nghĩa quan trọng.
Tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu có nhiều hồ, đập chứa nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. Mỗi mùa mưa bão đều đặt ra thách thức lớn cho công tác vận hành, giám sát an toàn hồ đập, nhất là trong điều kiện lượng mưa bất thường ngày càng gia tăng do biến đổi khí hậu. Một sự cố nhỏ tại các công trình này có thể gây hậu quả dây chuyền nghiêm trọng cho hạ lưu. Do đó, yêu cầu tăng cường kiểm tra, bố trí lực lượng, vật tư tại chỗ để sẵn sàng ứng phó là không thể chậm trễ.
Không chỉ hạ tầng, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng trong phòng chống thiên tai cũng cần được đẩy mạnh. Việc cơ quan chức năng thông tin kịp thời về mưa lớn, nguy cơ lũ quét, sạt lở đất… sẽ giúp người dân chủ động phòng tránh, bảo vệ tài sản, tính mạng. Đây là điểm mấu chốt để tránh tâm lý chủ quan của người dân - điều từng để lại hậu quả nặng nề trong nhiều đợt mưa bão trước.
Một trong những yếu tố quyết định thành công của công tác phòng chống thiên tai không nằm ở thời điểm “khi thiên tai đến”, mà là sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước đó. Mọi kế hoạch, nhân lực, phương tiện, vật tư phải luôn ở trạng thái sẵn sàng không chỉ trên giấy tờ mà cả trong thực tế vận hành.
Thời tiết là yếu tố không thể điều khiển, nhưng thiệt hại do thiên tai hoàn toàn có thể được giảm thiểu nếu chúng ta chủ động và có tầm nhìn chiến lược. Trong công văn vừa ban hành, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh đã yêu cầu bộ phận thường trực theo dõi sát diễn biến mưa lũ, đồng thời kịp thời báo cáo thiệt hại (nếu có) để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xử lý nhanh chóng. Điều này cho thấy sự chuyển biến rõ rệt trong cách tiếp cận phòng chống thiên tai, từ bị động sang chủ động, từ phản ứng sang dự báo.
Vấn đề còn lại chính là sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cấp, ngành, địa phương. Khi mỗi đơn vị đều có kịch bản hành động cụ thể, được tập huấn đầy đủ và có cơ chế phối hợp linh hoạt, thiệt hại sẽ được giảm thiểu tối đa trong tình huống xấu nhất có thể xảy ra.
Phòng chống thiên tai không thể là “phản ứng theo tình huống”, càng không thể chỉ là nhiệm vụ của ngành chức năng. Đó phải là sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, là ý thức trách nhiệm của từng cán bộ, người dân để địa phương không bị động trước bất kỳ diễn biến nào của thời tiết. “Chủ động - Kiên cường - Không bất ngờ” là thông điệp rõ ràng trong mùa mưa năm nay. Đó cũng là cách tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu thực hiện cam kết bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân, giữ vững ổn định và an toàn trong mọi tình huống thiên tai.
TRIỆU VỸ