Hôm nay (ngày 20/6), tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu long trọng tổ chức họp mặt kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); trao Giải Báo chí tỉnh năm 2025 và biểu dương các tập thể, cá nhân tiêu biểu trong hoạt động báo chí. Đây là dịp ôn truyền thống vẻ vang của nền báo chí cách mạng Việt Nam, đồng thời để mỗi nhà báo soi rọi lại mình, chuẩn bị bước tiếp chặng đường nhiều thách thức phía trước.
Ngày 21/6/1925, báo “Thanh Niên” - cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập, đã ra số báo đầu tiên tại Quảng Châu (Trung Quốc), khai sinh nền báo chí cách mạng Việt Nam. Dù không chủ đích trở thành nhà báo, nhưng suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người đã viết hơn 2.000 bài báo nhằm phụng sự cách mạng, thức tỉnh quần chúng, cổ vũ hành động.
Dưới sự dẫn dắt của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong hai cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc, báo chí cách mạng đã trở thành vũ khí sắc bén, xung kích trên mặt trận tư tưởng. Báo chí tuyên truyền đường lối kháng chiến, phê phán thói hư tật xấu, cổ vũ Nhân dân và chiến sĩ thông qua các bài viết nêu gương người tốt việc tốt, cổ vũ tinh thần xả thân vì đất nước. Thậm chí, ở trong tù, như tại Hỏa Lò hay Côn Đảo, những tờ báo bí mật đã được xuất bản, thể hiện ý chí kiên cường của những chiến sĩ - nhà báo cách mạng.
Trong đời sống hiện đại, báo chí tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin chính thống, chính xác, kịp thời. Khi mạng xã hội trở thành nơi lan truyền cả sự thật lẫn dối trá, người dân tìm đến báo chí chính thống như một kênh để phân định đúng - sai, thật - giả. Thực tế, không ít lần người viết bài này nhận được cuộc gọi từ bạn bè, người quen hỏi về một thông tin nào đó đăng tải trên mạng có đúng hay không và họ rất an tâm sau khi được giải thích. Bên cạnh đó, báo chí cũng góp phần quan trọng trong việc định hướng dư luận; đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; đấu tranh chống tiêu cực, đồng thời lan tỏa các giá trị sống tốt đẹp.
Tuy nhiên, trong cơ chế thị trường, hoạt động báo chí đối diện nhiều khó khăn, áp lực do cạnh tranh thông tin, tài chính và xu hướng thương mại hóa. Một số cơ quan báo chí có biểu hiện xa rời tôn chỉ, mục đích, sa đà vào thông tin giật gân để câu view, thu hút quảng cáo, thậm chí thông tin thiếu kiểm chứng, sau đó phải gỡ bỏ vội vàng. Những biểu hiện ấy, nếu không được nhận diện và điều chỉnh kịp thời, sẽ làm phai nhạt vai trò định hướng, dẫn dắt và giảm sút niềm tin của bạn đọc vào báo chí.
Bên cạnh đó, cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy Nhà nước và sắp xếp báo chí đang diễn ra mạnh mẽ. Lĩnh vực báo chí sẽ có sự thay đổi mạnh mẽ về mô hình hoạt động và nhân sự. Nhưng đó cũng là cơ hội để các cơ quan báo chí và người làm báo đổi mới, thích ứng, khẳng định giá trị nghề nghiệp.
Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, cơ quan báo chí cần đổi mới phương thức hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tận dụng thành quả của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư nhằm nâng cao chất lượng nội dung, đa dạng sản phẩm nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của công chúng. Để tiếp tục xứng đáng với sứ mệnh “chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng”, mỗi nhà báo phải giữ vững bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp, không ngừng học hỏi, tu dưỡng, rèn luyện. Tinh thần “Bút sắc, lòng trong, tâm sáng” không chỉ là kim chỉ nam nghề nghiệp, mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm cao quý của người cầm bút đối với đất nước trong hành trình bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
NGUYỄN ĐỨC