Thu lợi hàng tỷ đồng từ phế phụ phẩm hải sản

Ngành chế biến và xuất khẩu thủy sản không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao từ các sản phẩm chính mà còn tạo ra lợi nhuận từ những phế phụ phẩm tưởng chừng phải bỏ đi.

Công nhân Công ty Tứ Hải (TP.Vũng Tàu) sơ chế xương cá đục sấy khô xuất khẩu sang Nhật.

Đưa xương cá thành đặc sản vào nhà hàng Nhật Bản

Công ty TNHH Tứ Hải, một DN chuyên xuất khẩu cá đục sang Nhật Bản và Hàn Quốc, đã gây bất ngờ khi khai thác thành công giá trị từ những mẩu xương cá - thứ vốn bị xem là phế phẩm. Ý tưởng này bắt nguồn từ ông Đào Quốc Tuấn, Tổng Giám đốc công ty, khi tình cờ phát hiện xương cá đục giàu canxi có thể chế biến thành các món ăn ngon. Với tầm nhìn nhạy bén, ông Tuấn đã đề xuất ý tưởng này với các đối tác Nhật Bản.

Sau nhiều lần nghiên cứu và thử nghiệm, Tứ Hải và đối tác Nhật Bản đã thống nhất quy trình tận dụng xương cá đục. Phần xương sau khi tách thịt được làm sạch, phơi khô và đóng thùng xuất khẩu. Tại Nhật Bản, nguyên liệu này được chế biến thành các món đặc sản như xương cá đục rang giòn, tẩm mè hoặc lăn bột chiên, trở thành món nhắm rượu được ưa chuộng trong các nhà hàng hoặc đóng gói nhỏ để bán cho khách du lịch. Món ăn này không chỉ hấp dẫn bởi hương vị mà còn được đánh giá cao nhờ giá trị dinh dưỡng.

Theo ông Tuấn, nhu cầu xương cá đục khô tăng đều qua các năm, thậm chí cung không đủ cầu. Giá bán cũng tăng từ 9 USD/kg lên 15 USD/kg, mang lại giá trị xuất khẩu khoảng 10-12 tỷ đồng/năm. Từ một phế phẩm, xương cá đục đã trở thành một nguồn doanh thu quan trọng, góp phần nâng cao vị thế của Tứ Hải trên thị trường quốc tế.

Công ty TNHH Phúc Lộc (TP.Vũng Tàu) cũng ghi dấu ấn với việc tận dụng phế phụ phẩm hải sản để sản xuất bột cá làm thức ăn chăn nuôi. Theo ông Nguyễn Thành Lộc, Giám đốc công ty, mỗi ngày tại Bà Rịa-Vũng Tàu có khoảng 60 tấn phế phẩm từ cá, ghẹ, ốc được thải ra từ các tàu cá và nhà máy chế biến thủy sản. Phúc Lộc đã đầu tư máy ép để lấy thịt từ phế phẩm, sau đó sấy khô thành bột cá với độ đạm 52-54%. Mỗi năm, công ty sản xuất 4.000-5.000 tấn bột cá từ các phế phụ phẩm này, đạt doanh thu từ 72-90 tỷ đồng với giá bán khoảng 18.000 đồng/kg.

“Khi có được quy hoạch ổn định, DN sẽ đầu tư thêm máy móc dây chuyền công nghệ cao để nâng độ đạm trong bột cá lên 60%, thậm chí 64%, giá bán theo đó cũng tăng lên 10-15 ngàn đồng/kg. Chứ hiện nay ngành thức ăn chăn nuôi còn phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu bột cá nhập khẩu với khoảng 140 ngàn tấn/năm” ông Lộc cho biết.

Bảo vệ môi trường

Không chỉ xương cá, vỏ sò ốc - một loại rác thải hải sản gây ô nhiễm nghiêm trọng - cũng được tận dụng hiệu quả tại Bà Rịa-Vũng Tàu. Với lượng du khách đông và hoạt động chế biến hải sản sôi động, mỗi đêm, các nhà hàng, khách sạn và cơ sở chế biến thải ra hàng tấn vỏ sò ốc. Nếu không được xử lý đúng cách, loại rác thải này gây mùi hôi và khó phân hủy, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường.

Nhiều nghệ nhân Bà Rịa-Vũng Tàu đã đưa ra giải pháp sáng tạo khi biến các phế liệu gây ô nhiễm môi trường này thành tiền tỷ. Điển hình như bà Nguyễn Thị Hồng Lan, Giám đốc Công ty Hải Lan (TP.Bà Rịa) cùng nhân viên đã thu gom vỏ sò ốc, xử lý sạch sẽ và tái chế thành các sản phẩm thủ công mỹ nghệ như đồ trang trí, quà lưu niệm. Hiện tại, công ty đã phát triển hơn 100 mẫu mã với khoảng 3.000 sản phẩm, giá bán từ vài chục ngàn đến 5 triệu đồng tùy loại. Những sản phẩm này không chỉ mang tính nghệ thuật mà còn góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường biển, thúc đẩy mô hình kinh tế xanh và tuần hoàn.

Bà Lan chia sẻ: “Việc biến rác thải vỏ sò ốc thành sản phẩm quà tặng là giải pháp sáng tạo giúp giảm ô nhiễm và tạo giá trị kinh tế. Đây là xu hướng phát triển bền vững mà thế giới đang hướng tới”. Thành công của Công ty Hải Lan là minh chứng cho tiềm năng kinh tế từ việc tái chế phế phẩm, đồng thời tạo thêm việc làm cho người lao động địa phương.

Bài, ảnh: NGỌC MINH