Ngăn ngừa mù lòa do đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể (ĐTTT) là bệnh lý về mắt thường gặp, nhất ở người lớn tuổi. ĐTTT là nguyên nhân chính gây mù lòa hàng đầu ở Việt Nam cũng như thế giới. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, cơ hội lấy lại được ánh sáng là rất lớn.

Bác sĩ Võ Ngọc Lợi phẫu thuật đục thuỷ tinh thể cho bệnh nhân.

Kỹ thuật mổ nhiều ưu điểm

Các chuyên gia y tế ước tính có khoảng 65-75% trường hợp mù lòa do ĐTTT. Nguyên nhân chủ yếu là tuổi tác, người cao tuổi thường mắc bệnh; một số khác do rối loạn bẩm sinh, chấn thương, tai nạn hoặc biến chứng của các bệnh lý nền. Ở trạng thái bình thường, thủy tinh thể trong suốt có khả năng điều tiết nhìn xa và nhìn gần. Tuy nhiên, sau 40 tuổi thủy tinh thể bị đông cứng, mất khả năng điều tiết, dẫn đến giảm thị lực, mờ mắt và gây khó khăn cho sinh hoạt. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, ĐTTT sẽ gây mù lòa vĩnh viễn.

Đặc biệt, ĐTTT thường xảy ra ở cả hai mắt. Tại Bà Rịa-Vũng Tàu, khoảng 2,5-3,1% người trên 50 tuổi bị ĐTTT cả hai mắt. Phẫu thuật Phaco hiện được đánh giá là biện pháp điều trị hiệu quả nhất và mang lại lợi ích lớn cho bệnh nhân. Trung bình mỗi năm Bệnh viện Mắt tỉnh thực hiện 5.900-7.000 ca, là một trong 5 đơn vị có tỷ lệ mổ cao nhất cả nước, góp phần giảm mù lòa.

Phẫu thuật Phaco hiện đại nhưng khá đơn giản, đường mổ nhỏ 2,2-2,8mm. Bác sĩ đưa đầu máy vào đánh nhuyễn thủy tinh thể rồi hút ra, thay bằng thủy tinh thể nhân tạo mềm. Hơn 80% bệnh nhân chỉ cần nhỏ thuốc tê bề mặt, không mất máu, không đau; ca mổ kéo dài 8-10 phút. Hơn 95% ca thành công, thị lực phục hồi ngay sau mổ. Một số trường hợp có bệnh nền như tiểu đường hoặc huyết áp cao, hoặc đến viện muộn với biến chứng tăng nhãn áp thì thời gian điều trị lâu hơn. Phẫu thuật Phaco chỉ cần một lần, chi phí do Quỹ BHYT chi trả.

Mang lại ánh sáng nhờ điều trị kịp thời

Bệnh viện Mắt tỉnh mổ Phaco vào thứ Hai và thứ Tư hàng tuần, khoảng 70-90 ca mỗi ngày. Hầu hết người bệnh yên tâm và phản hồi tích cực.

Bà Nguyễn Thị Huệ (70 tuổi, phường 12, TP. Vũng Tàu) cho biết, gần một năm nay mắt phải mờ kèm nhức, bà tưởng do tuổi già nên đến viện muộn, dẫn đến biến chứng tăng nhãn áp. Bác sĩ chỉ định mổ Phaco sau khi ổn định biến chứng. “Mắt mờ khiến tôi khó chịu và bực bội. Hy vọng sau mổ tôi sẽ sáng lại”, bà Huệ nói.

Không chỉ người già, người trẻ cũng có thể mắc ĐTTT. Anh Nguyễn Văn Cường (33 tuổi, TT. Long Hải, huyện Long Điền) từng mổ mắt phải bốn năm trước, nay mổ mắt trái. “Ca mổ chỉ mất vài phút, tôi không đau, chi phí vừa phải. Sau mổ mắt tôi đã sáng trở lại, nhìn rõ hơn rất nhiều”, anh Cường chia sẻ.

Mặc dù ĐTTT thường gặp, nhiều người vẫn xem nhẹ. Khi thủy tinh thể “chín” muộn, có thể gây tăng nhãn áp và mù lòa. Biểu hiện ban đầu là mờ mắt, nhất khi ra nắng; cần đi khám ngay để bác sĩ chỉ định phẫu thuật. Hiện 5-10% bệnh nhân đến viện trễ, ĐTTT đã biến chứng, gây khó khăn cho điều trị.

Theo bác sĩ Võ Ngọc Lợi (Bệnh viện Mắt tỉnh), hầu hết bệnh nhân ĐTTT đều chỉ định mổ Phaco. Chỉ một số trường hợp thủy tinh thể quá già, tế bào nội mô giác mạc yếu hoặc tổn thương dây thần kinh thì phải mổ ngoài bao. “Đục thủy tinh thể đã chữa được. Người lớn tuổi cần khám mắt định kỳ mỗi năm. Khi có triệu chứng nhức, mỏi, mờ mắt, cần đi khám ngay để bác sĩ xử trí kịp thời, ngăn ngừa mù lòa”, bác sĩ Lợi khuyến cáo.

Bài, ảnh: TUỆ LÂM