Bệnh nhân tâm thần cần được điều trị liên tục và dài ngày. Tuy nhiên, không ít người bệnh khi được xuất viện về nhà đã ngưng sử dụng thuốc hoặc không tái khám định kỳ. Điều này làm tái phát bệnh, khiến các triệu chứng trở nên nặng hơn, gây khó khăn trong điều trị.
 |
| Bác sĩ Nguyễn Văn Bình, Trưởng Khoa Điều trị nội trú nữ (Bệnh viện Tâm thần tỉnh) thăm khám bệnh nhân. |
50% trường hợp tái phát bệnh
Bệnh viện Tâm thần tỉnh đang điều trị nội trú cho khoảng 200 trường hợp/ngày. Những ca bệnh này mắc các bệnh mãn tính như tâm thần phân liệt các thể, rối loạn cảm xúc, rối loạn tâm thần do sử dụng các chất kích thích (ma túy, bia, rượu) và bệnh nhân động kinh. Trung bình mỗi bệnh nhân phải điều trị tại bệnh viện khoảng 1 tháng/đợt. Sau khi ổn định, người bệnh sẽ được cấp thuốc về nhà uống và hẹn tái khám định kỳ. Thế nhưng, có khoảng 50% người bệnh không tuân thủ điều trị, hoặc uống thuốc không đều đặn, không tái khám, dẫn đến tái phát bệnh phải quay lại bệnh viện chữa trị nhiều lần.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do người bệnh cho rằng khi được xuất viện đã khỏi bệnh nên không cần uống thuốc; gia đình, người thân chưa quan tâm, hỗ trợ, quản lý và nhắc nhở người bệnh uống thuốc đầy đủ; một số trường hợp khác gặp stress hoặc gặp các biến cố lớn trong cuộc sống nên chán nản, giảm động lực điều trị.
Bệnh nhân N.T.D. (48 tuổi, ở xã Cù Bị, huyện Châu Đức) mắc bệnh tâm thần phân liệt thể hoang tưởng. Bệnh nhân này được điều trị bệnh tại Bệnh viện Tâm thần tỉnh gần 10 năm nay. Sau mỗi đợt chữa trị ổn định, bệnh nhân được xuất viện. Song khi về nhà, người bệnh không tuân thủ điều trị ngoại trú, nên bệnh tái phát thường xuyên. Trung bình mỗi năm, bệnh nhân phải điều trị nội trú ở bệnh viện 2-3 lần.
Qua tìm hiểu được biết, người bệnh không có chồng con, ở với cha mẹ và anh chị em. Vì thế, sau khi về nhà, bệnh nhân tưởng mình đã khỏe nên không cần uống thuốc, gia đình cũng chưa quan tâm, hỗ trợ, động viện người bệnh khi ở nhà. Mỗi lần tái phát, các triệu chứng bệnh trở nên nặng hơn. Cách đây một tuần, bệnh nhân vào viện trong trạng thái kích động, chống đối, không kiểm soát được hành vi. Khi được uống thuốc đầy đủ, bệnh nhân ổn định trở lại.
Hay như ca bệnh N.Đ.A.T. (33 tuổi, xã Hòa Hưng, huyện Xuyên Mộc) có tiền sử dùng ma túy và từng đi cai nghiện. Nhiều lần trước, bệnh nhân không chịu uống thuốc khi ở nhà, nên tái phát bệnh và phải nhập viện điều trị. Lần gần đây nhất vào cuối tháng 5/2025, bác sĩ cấp toa thuốc về nhà uống trong một tuần và hẹn bệnh nhân quay lại tái khám, lấy thêm thuốc. Tuy nhiên, anh T. không tái khám, nên không được cấp thuốc. Do đó, bệnh tái phát, người bệnh bỏ nhà, đi lang thang. Khi quay lại viện, người bệnh thờ ơ, vô cảm, không thực hiện vệ sinh cá nhân.
Cần tuân thủ điều trị
Việc tái phát bệnh có thể khiến bệnh trở nên nặng hơn, tăng nguy cơ kháng thuốc, gây khó khăn cho các đợt điều trị tiếp theo cũng như tốn thời gian và chi phi cho bệnh nhân; đồng thời ảnh hưởng đến an ninh trật tự trong gia đình và cộng đồng.
Theo thống kê sơ bộ tại Bệnh viện Tâm thần tỉnh, số lượng bệnh nhân nữ có tỷ lệ tái phát bệnh cao hơn nam giới. Bác sĩ Nguyễn Văn Bình, Trưởng Khoa Điều trị nội trú nữ (Bệnh viện Tâm thần tỉnh) cho hay, hiện nay một số bệnh như rối loạn tâm thần cấp tính có thể điều trị dứt điểm. Nhưng đối với bệnh nhân mắc bệnh mãn tính, cần phải điều trị và tái khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ. Điều quan trọng, khi bệnh nhân được điều trị bệnh ổn định, cho về nhà, cần được gia đình theo dõi sát sao, nhất là phải tuân thủ uống thuốc đủ liều và tái khám. Việc này ngăn chặn tình trạng người bệnh tái phát bệnh và duy trì sức khỏe ổn định cho bệnh nhân.
“Số người mắc bệnh tâm thần có xu hướng tăng, nhất là độ tuổi từ 16 đến 45. Nguyên nhân gây ra bệnh chủ yếu do di truyền, áp lực trong cuộc sống và sử dụng các chất kích thích. Khi có các biểu hiện như mất ngủ, rối loạn cảm xúc, bất thường về hành vi và tư duy, người dân cần đi khám ngay để có biện pháp điều trị kịp thời, mang lại hiệu quả cao”, bác sĩ Bình khuyến cáo.
Bài, ảnh: TUỆ LÂM