Gợi ý giải đề thi môn Ngữ văn tuyển sinh lớp 10

Thầy Đào Vĩnh Bộ, Phó Hiệu trưởng Trường THCS Huỳnh Khương Ninh (TP.Vũng Tàu) đã có một số gợi ý giải đề thi môn Ngữ văn để thí sinh tham khảo.

Đề thi môn Ngữ văn kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm họ 2025-2026.

I. ĐỌC HIỂU

Câu 1:

- Thể thơ Tự do

- Dấu hiệu: Số chữ trong mỗi câu thơ không giống nhau và không tuân theo quy luật của thể thơ khác.

Câu 2: 

- Trăng biểu tượng cho ánh sáng lung linh, kì diệu của màn đêm. Trăng soi sáng cho con đường, cho hành trình mưu sinh của những đứa trẻ khó khăn. Trăng chứng kiến những mảnh đời bất hạnh ấy bằng sự đồng cảm nhưng có phần bất lực…

- Hình ảnh “mâm xôi” biểu tượng cho những ước vọng cao đẹp của những đứa trẻ. Nó không chỉ là mong ước về một cuộc sống đủ đầy mà đơn giản chỉ là có những đêm trăng đẹp để những đứa trẻ tội nghiệp, đáng thương có thể tiếp tục hành trình mưu sinh của mình.

Câu 3:

Việc kết hợp từ độc đáo “bán những giấc mơ + bạc triệu” có tác dụng:

- Cách diễn đạt trở nên sinh động, hấp dẫn, khơi gợi trí tưởng tượng phong phú với người đọc.

- Làm nổi bật giá trị việc làm mà những đứa trẻ bán vé số mang lại cho mọi người. Hành động tuy giản đơn nhưng mang lại cơ hội giàu sang cho những người mua vé số. Biến giấc mơ của họ thành hiện thực.

- Do đó khơi gợi sự đồng cảm, niềm thương yêu của mọi người dành cho những đứa trẻ bán vé số.

Câu 4:

Học sinh viết 5-7 dòng, cần làm nổi bật ý nghĩa của sự đồng cảm trong cuộc sống

- Giúp mọi người cảm thông, thấu hiểu với nhau nhiều hơn.

- Chia sẻ, giúp đỡ nhau vượt qua khó khăn trong cuộc sống.

- Lan tỏa yêu thương, gắn kết tình cảm, giúp đẩy lùi những mâu thuẫn, bạo lực.

Giám thị tại điểm thi THPT Châu Thành (TP.Bà Rịa) phổ biến quy chế thi.

II. VIẾT

Câu 1

Thí sinh lưu ý:

- Đảm bảo đúng cấu trúc đoạn văn và làm rõ vấn đề nghị luận phân tích hình ảnh những đứa trẻ đáng thương, tội nghiệp trong văn bản đọc hiểu.

- Về nội dung, lưu ý

+ Hình ảnh những đứa trẻ với công việc bán báo, bán vé số, đánh giày mỗi tối, rong ruổi suốt các con đường với mong muốn kiếm tiền mưu sinh

+ Hình ảnh những đứa trẻ đáng thương qua chi tiết: bóng díu bên đường, rã rời tay, gằm mặt xuống đôi giày, đêm vạ vật lề đường, đêm không chiếu chăn, lầm lụi, bóng liêu xiêu

+ Ước mong những đứa trẻ: kiếm mấy trăm đồng, có khúc bánh mỳ, trái bắp

+ Lời nói: mua dùm, xin chị, xin anh

=> Nghệ thuật miêu tả, xây dựng thành công hình ảnh những đứa trẻ đáng thương; thể thơ tự do dễ truyền tải cảm xúc của nhà thơ. Giọng điệu thiết tha, chan chứa cảm xúc.

=> Tất cả khơi gợi hình ảnh những đứa trẻ hiện lên thật chân thực trong mỗi buổi tối mà ai trong chúng ta cũng dễ dàng bắt gặp ngoài đường phố. Chúng thật đáng thương, tội nghiệp; khơi gợi sự đồng cảm đối với người đọc.

Câu 2:

a. Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận: giải pháp để giúp trẻ em vượt qua nỗi đau về thể xác lẫn tinh thần

b. Thân bài

- Giải thích: nỗi đau thể xác và tinh thần

Nỗi đau thể xác là cảm giác khó chịu từ các tổn thương vật lý lên cơ thể, còn nỗi đau tinh thần là cảm giác khó chịu từ các vấn đề tâm lý, cảm xúc, hoặc xã hội ...khiến con người đau đớn, bất an, rối loạn tâm lý.

- Phân tích thực trạng, nguyên nhân và hậu quả. Đây là vấn đề của toàn xã hội mà những đứa trẻ hay gặp phải. Đó là tình trạng những đứa trẻ khi sinh ra kém may mắn, bị khiếm khuyết về mặt cơ thể, những đứa trẻ bị mắc các bệnh di truyền, những đứa trẻ bị tổn thương do tai nạn thương tích, những đứa trẻ bị duy dinh dưỡng, thiếu sự quan tâm, chăm sóc của người lớn...Những đứa trẻ mồi côi thiếu tình yêu thương của cha mẹ, những đứa trẻ sống thiếu tình yêu thương bị đánh đập hành hạ, những đứa trẻ lang thang cơ nhỡ, đứng đứa trẻ bị áp lực học hành từ phía gia đình...Đây là tính trạng đáng báo động.

 Nguyên nhân chủ yếu là do các em chưa biết cách chia sẻ những áp lực tâm lí mà các em còn đang gặp phải. Một số em sinh ra trong gia đình khó khăn bố mẹ thiếu quan tâm, bạo hành trẻ. Do công tác bảo trợ trẻ em còn gặp vướng mắc. Do đó một số trẻ em chưa được chăm sóc tốt, cơ thể sự phát triển chưa khỏe mạnh; một số em rơi vào trạng thái tâm lí trầm cảm, lo sợ, thiếu tự tin. Thiếu đi sự yêu thương và chăm sóc nhất là trong giai đoạn phát triển khiến trẻ khó có thể phát triển toàn diện về thể chất lẫn tinh thần.

Một số giải pháp gợi ý:

- Giải pháp 1: Trẻ em cần có sự hiểu biết về "bản thân" mình, có kĩ năng tự chăm sóc, bảo vệ cơ thể, làm chủ tâm lí và cảm xúc.

- Giải pháp 2: Gia đình quan tâm, chăm sóc đảm bảo chế độ dinh dưỡng; tạo môi trường gia đình ấm êm và hạnh phúc; luôn chia sẻ và đồng hành cùng trẻ trong các hoạt động.

- Giải pháp 3: Nhà trường cần có chính sách hỗ trợ học sinh gặp khó khăn tâm lý.

Giáo viên cần được tập huấn về nhận diện trẻ bị tổn thương và cách can thiệp nhẹ nhàng. Tổ chức các buổi học/kỹ năng về quản lý cảm xúc, phòng ngừa bắt nạt, bị xâm hại... Nhà nước cần quan tâm chú trọng hệ thống các trung tâm tư vấn tâm lí và hỗ trợ trẻ em, chú trọng đường dây nóng tiếp nhận phản ánh

c. Kết bài, khẳng định vấn đề: Bảo vệ trẻ em khỏi nỗi đau thể xác và tinh thần và điều cấp thiết. Kêu gọi chung tay hành động.