Tình trạng mắc suy thận, đặc biệt là suy thận mãn tính đang có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Bệnh diễn tiến âm ầm, khó phát hiện ở giai đoạn đầu, nên khi có biểu hiện, thì bệnh đã ở giai đoạn cuối.
 |
| Bệnh nhân B.T.N. được lọc máu tại Bệnh viện Vũng Tàu. |
“Gắn bó” với bệnh viện
Bệnh viện Vũng Tàu có 195 bệnh nhân suy thận mãn tính đang lọc máu định kỳ. Trong số này, gần 20% người trẻ, dưới 40 tuổi. Nhiều trường hợp mắc bệnh xuất phát từ nguyên nhân do thói quen, lối sống không hợp lý, thiếu khoa học.
Mới 25 tuổi, nhưng anh B.T.N. (phường Thắng Nhất, TP.Vũng Tàu) đã bị suy thận giai đoạn cuối. Mỗi tuần, anh phải đến Bệnh viện Vũng Tàu lọc máu 3 lần nhằm cải thiện tình trạng sức khỏe và duy trì cuộc sống. Anh N. chia sẻ, trước đây anh hay thức khuya, ăn uống thất thường, uống nhiều nước ngọt, hút thuốc lá. Tuổi còn trẻ, nên anh chưa quan tâm nhiều đến sức khỏe. Đến khi cơ thể mệt mỏi, ăn vào nôn ói anh mới đi khám.
Bác sĩ chẩn đoán anh bị suy thận mãn tính. Điều này khiến anh khá sốc, bởi tuổi đời còn trẻ. Sau khi được bác sĩ tư vấn, định hướng điều trị bằng lọc máu định kỳ, anh bớt lo lắng. “Hơn một năm qua, tôi lọc máu ở Bệnh viện Vũng Tàu. Tôi còn thực hiện chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ và nhất là từ bỏ những thói quen xấu trước đây. Nhờ đó, sức khỏe của tôi tạm ổn. Tôi vẫn còn đi làm được, kiếm thu nhập, trang trải cuộc sống”, anh N. cho hay.
Trong khi đó, một số bệnh nhân khác mắc suy thận mãn tính trên nền bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường… Tuy nhiên, những người này lại chủ quan, hoặc không phát hiện bệnh sớm, để có biện pháp điều trị kịp thời. Do đó, thận bị tổn thương nhiều dẫn đến suy thận, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Bệnh nhân B.V.V. (49 tuổi, ở xã Tam An, huyện Long Đất) phát hiện suy thận giai đoạn 4 từ năm 2017 sau khi thấy phù ở hai chân. Từ một người khỏe mạnh, trụ cột của gia đình, anh trở thành gánh nặng cho vợ con. Mấy năm gần đây, anh không còn đủ sức khỏe để đi làm. Anh chủ yếu đến Bệnh viện Bà Rịa lọc máu định kỳ 3 lần/tuần và ở nhà. Giai đoạn đầu mới mắc bệnh anh chán nản, có suy nghĩ tiêu cực, song nay anh V. đã quen dần và chấp nhận tình trạng bệnh của mình. Anh nói: “Ngày còn trẻ, tôi bị bệnh cao huyết áp, nhưng không biết mà điều trị để kiểm soát bệnh. Tình trạng này kéo dài dẫn đến suy thận”.
Kéo dài tuổi thọ bằng lọc máu
Theo các bác sĩ, suy thận là tình trạng thận không còn hoạt động hiệu quả, không thể lọc máu và loại bỏ chất thải, dẫn đến tích tụ độc tố trong cơ thể. Đây cũng chính là giai đoạn cuối của bệnh thận mãn tính. Bệnh không chỉ khiến người mắc đau đớn, mệt mỏi mà còn có thể tử vong bất cứ lúc nào nếu không tuân thủ phương pháp điều trị.
Suy thận mãn tính thường xảy ra trên bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, viêm cầu thận, người lớn tuổi và yếu tố di truyền khi gia đình có người bị bệnh thận. Bên cạnh đó, những thói quen không lành mạnh gây hại cho thận như thức khuya, lười vận động, uống nước ít, nhịn tiểu nhiều và kéo dài, dùng các loại thuốc không rõ nguồn gốc, thuốc nam… cũng là những nguyên nhân gây suy thận mãn tính.
Bác sĩ Vũ Thị Phương Nga, Trưởng Khoa Hồi sức tích cực-Chống độc (Bệnh viện Vũng Tàu) bày tỏ lo ngại, triệu chứng của bệnh suy thận mãn tính phát triển từ từ. Bệnh ở giai đoạn 1-3 hầu như không có dấu hiệu nên hầu hết người bệnh không phát hiện bất thường về sức khỏe. Một số người bệnh phát hiện ra bị suy thận ở giai đoạn này do tình cờ đi khám, kiểm tra sức khỏe tổng quát hay một vài bệnh lý khác. Khi ở giai đoạn cuối 4-5, bệnh mới có các biểu hiện dễ nhận diện như cơ thể mệt mỏi, chán ăn, ngứa, phù bộ phận cơ thể. Lúc này, thận đã bị tổn thương nghiêm trọng và không thể phục hồi các chức năng hoạt động của thận.
Hiện nay có 3 phương pháp điều trị suy thận mãn tính nhằm kiểm soát các biến chứng cũng như ngăn chặn bệnh tiến triển để kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân. Trong đó, giải pháp lọc máu định kỳ đang áp dụng phổ biến ở các bệnh viện và được hầu hết bệnh nhân lựa chọn. Ngoài ra, người bị suy thận có thể ghép thận và thẩm phân phúc mạc (hay còn gọi lọc màng bụng, người bệnh tự thay dịch tại nhà). Tuy nhiên, 2 phương pháp này có một số bất lợi và khuyết điểm nên người bệnh khó thực hiện.
“Cùng với tuân thủ điều trị, bệnh nhân suy thận mãn tính cần phải thay đổi lối sống, duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt, vận động hợp lý. Nhờ làm tốt điều này nên bệnh nhân của chúng tôi đã kéo dài tuổi thọ. Nhiều trường hợp có thời gian lọc máu hơn 10 năm, thậm chí trên 20 năm”, bác sĩ Vũ Thị Phương Nga thông tin.
Bài, ảnh: TUỆ LÂM