Nỗ lực tiến tới chấm dứt bệnh lao

Bà Rịa-Vũng Tàu đã có mạng lưới phòng, chống lao từ tuyến tỉnh đến cơ sở. Nhờ đó, ngành y tế triển khai hiệu quả nhiều hoạt động tuyên truyền, khám sàng lọc, chẩn đoán và điều trị bệnh. Đây còn là những cơ sở nhằm hướng tới mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2030.

Bác sĩ Lê Hữu Bình, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Phạm Hữu Chí khám cho bệnh nhân.

Hơn 85% bệnh nhân khỏi bệnh

Bệnh viện Phổi Phạm Hữu Chí được Sở Y tế giao phụ trách chương trình phòng, chống lao của tỉnh. Những năm qua, bệnh viện phối hợp với các địa phương tổ chức nhiều đợt khám sàng lọc lao trong cộng đồng cho người có nguy cơ cao như bệnh nền, ho kéo dài; đối tượng ở các trại giam, trại cai nghiện ma túy. Qua hoạt động này, trung bình mỗi năm, bệnh viện phát hiện gần 10% người mắc bệnh lao và đưa vào quản lý, điều trị.

Bệnh viện còn khám, làm xét nghiệm chẩn đoán bệnh cho người dân đến khám tại đơn vị. Bệnh nhân sau khi chẩn đoán  mắc lao các thể được chuyển về trung tâm y  tế các huyện, thành phố quản lý, lấy thuốc và điều trị ngoại trú. Định kỳ, người bệnh sẽ tái khám tại Bệnh viện Phổi Phạm Hữu Chí. Bệnh viện chỉ quản lý, điều trị các trường hợp lao kháng thuốc.

Bác sĩ Lê Hữu Bình, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Phạm Hữu Chí cho hay, trung bình mỗi năm, toàn tỉnh phát hiện khoảng 1.300 bệnh nhân lao các thể. Hiện việc chẩn đoán và điều trị bệnh lao có nhiều thuận lợi hơn trước. Nhất là từ tháng 7/2024 trở lại đây, theo phác đồ mới, thời gian điều trị cho bệnh lao giảm xuống 6 đến 9 tháng (tùy thể lao), đang tiến tới rút ngắn còn 4 tháng, thay cho 9 đến 18 tháng như trước đây. Riêng bệnh nhân lao kháng thuốc cũng được giảm thời gian điều trị từ 18 đến 20 tháng, xuống còn 6 tháng.

Hầu hết bệnh nhân mắc lao các thể đã tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ. Đến nay, toàn tỉnh có hơn 85% bệnh nhân mắc lao các thể được điều trị khỏi bệnh, duy trì sức khỏe và ổn định cuộc sống.

Bệnh nhân K.T.N.G. (57 tuổi, TP.Phú Mỹ) phát hiện mắc lao phổi cách đây 8 tháng. Từ đó đến nay, đều đặn mỗi tháng một lần, bà đều tái khám ở Bệnh viện Phổi Phạm Hữu Chí, sau đó quay về Trung tâm Y tế TP.Phú Mỹ lấy thuốc về uống. Nhờ kiên trì uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, nên lần tái khám mới đây ở Bệnh viện Phạm Hữu Chí, bà được lấy mẫu xét nghiệm và cho kết quả âm tính với vi khuẩn lao. “Bác sĩ bảo tôi được cắt điều trị, lành bệnh rồi. Vừa mừng, vừa vui, tinh thần khỏe ra”, bà G. nói.

Tăng cường phát hiện bệnh nhân lao

Bác sĩ Lê Hữu Bình thông tin thêm, Bà Rịa-Vũng Tàu nằm trong vùng có dịch tễ lao cao. Đến cuối năm 2024, tỷ lệ bệnh nhân lao các thể là 106/100 ngàn dân, lao phổi có bằng chứng vi khuẩn học mới là 76/100 ngàn dân. Hơn nữa, tỉnh vẫn còn có một bộ phận người bệnh không tuân thủ, hợp tác điều trị, tầm soát bệnh, sử dụng kháng sinh tùy tiện nên dẫn tới mắc lao kháng thuốc, dễ lây lan trong cộng đồng. Hiện Bệnh viện Phổi Phạm Hữu Chí đang điều trị cho hơn 60 ca lao kháng thuốc. Trong đó có những trường hợp phải điều trị trong thời gian dài nhưng vẫn chưa đạt hiệu quả, thậm chí điều trị thất bại. Bác sĩ Lê Hữu Bình lo ngại: “Tình trạng bệnh nhân lao kháng thuốc trong cộng đồng có xu hướng gia tăng những năm gần đây. Bệnh nhân lao kháng thuốc ngày càng trẻ hóa”.

Theo Sở Y tế, công tác phòng, chống lao trên địa bàn tỉnh còn một số hạn chế khác. Tỷ lệ phát hiện bệnh nhân lao còn thấp, bởi phần lớn người bệnh được phát hiện từ tuyến trên chuyển về, gây khó khăn trong việc quản lý nguồn lây. Một bộ phận người dân còn kỳ thị, xa lánh, e ngại đi khám, người bệnh thường giấu bệnh nên không được quản lý, điều trị bệnh kịp thời.

Để khắc phục những tồn tại cũng như nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống bệnh lao, thời gian tới, ngành y tế tỉnh tăng cường thực hiện chương trình khám sàng lọc chủ động tại cộng đồng, đặc biệt tại các khu vực có nguy cơ cao (trại giam, cơ sở cai nghiện, trung tâm bảo trợ xã hội, cộng đồng dân cư). Qua đó, phát hiện sớm bệnh nhân lao, đưa vào điều trị để cắt đứt nguồn lây; đồng thời phát hiện lao tiềm ẩn, điều trị kịp thời , từ đó giảm nguy cơ từ nhiễm lao tiến triển thành bệnh lao. Ngành còn đẩy mạnh chiến dịch “2X” (chụp X-quang và xét nghiệm Xpert) tăng tỷ lệ phát hiện bệnh lao.

Bên cạnh đó, ngành y tế giám sát chặt chẽ  việc tuân thủ điều trị, thăm hỏi tại nhà bệnh nhân. Bảo đảm cung ứng đủ thuốc lao và vật tư, hóa chất, nhất là thuốc lao cho bệnh nhân lao kháng thuốc.Tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về bệnh lao, giảm kỳ thị và khuyến khích người dân đi khám, điều trị sớm.

Bài, ảnh: TUỆ LÂM