Hỏi: Tôi 40 tuổi, gần đây thường xuyên bị nấc cục, mỗi lần kéo dài từ 10 đến 30 phút. Có khi uống nước thì hết nhưng cũng có khi tự hết. Vậy đó có phải là bệnh không và nên chữa như thế nào?
(buicanh@...)
Trả lời: Nấc cục (hay còn gọi là nấc cụt) là hiện tượng thường xảy ra với rất nhiều người do sự co thắt đột ngột, không tự chủ và ngắt quãng, lập đi lập lại của cơ hoành.
Cơ hoành là một cơ rất lớn nằm giữa ngực và bụng. Chúng ta hít thở được chính là nhờ sự di động lên xuống của cơ hoành. Khi cơ hoành co lại rồi đi xuống thì cũng là lúc phổi lấy oxy từ không khí. Lúc cơ hoành giãn ra, đi lên thì phổi thải khí carbon dioxide ra ngoài.
Tuy nhiên nếu cơ hoành co thắt không theo nhịp thở sẽ khiến dây thanh âm khép lại nhanh, tạo ra tiếng kêu đặc trưng của nấc “hic” hoặc “hức”. Đây là phản ứng tự nhiên và nó sẽ tự hết sau vài phút hoặc vài giờ nhưng nếu nó kéo dài trên 9 hoặc 12 tiếng, cơn nấc mỗi phút từ 60 lần trở lên thì đó là dấu hiệu của một số bệnh như bướu cổ, phình to tuyến giáp, trào ngược dạ dày thực quản, u thực quản, u bướu thần kinh, viêm não, viêm màng não, chấn thương sọ não, dị dạng mạch máu não, tiểu đường, suy thận, sau phẫu thuật dạ dày tá tràng, phẫu thuật gan mật...
Nấc cũng có thể xảy ra ở người nghiện rượu bia, thuốc lá, người bị ung thư đang hoá trị, bị bệnh liệt rung (Parkinson) hoặc do ăn quá nhiều nên dạ dày bị giãn, các loại đồ uống có khí gas cũng dễ gây căng giãn dạ dày dẫn đến xuất hiện những cơn nấc.
Thông thường, có thể tự chữa cơn nấc cục bằng cách uống chậm từng ngụm nước nhỏ hoặc dùng 2 ngón tay đè mạnh vào động mạch cảnh ở 2 bên cổ cho đến khi có cảm giác tức, nặng thì thả tay ra. Khi ép tay vào đông mạch cảnh, nó sẽ gây ức chế thần kinh quặt ngược khiến cơ hoành giảm co thắt. Cũng có thể hít một hơi thật dài rồi nín thở, dồn hơi xuống bụng. Khi không còn nín thở được nữa thì thở ra thật chậm bằng miệng.
Nói chung, nấc cục thường không gây nguy hiểm nếu anh không mắc phải những bệnh như vừa nêu nhưng nếu nấc cục kéo dài, lập đi lập lại liên tục thì sẽ dễ trở thành phản xạ. Khi đó, cơn nấc cục sẽ xuất hiện thường xuyên, thời gian nấc cũng lâu hơn.
Vì thế, ông nên đến các cơ sở y tế để kiểm tra nhằm phát hiện những bệnh lý tiềm ẩn nhằm có hướng điều trị kịp thời, tránh những biến chứng đáng tiếc về sau.
Bs CK1 THANH LÊ