Gỡ áp lực cho người hiếm muộn

Với các cặp vợ chồng hiếm muộn, đôi khi sự quan tâm từ gia đình, người thân, đồng nghiệp lại là “con dao hai lưỡi” khiến họ mặc cảm, sống khép kín, tách khỏi cộng đồng.

Những câu hỏi thăm bình thường tưởng chừng vô hại của mọi người xung quanh có thể khiến những cặp vợ chồng hiếm muộn buồn lo, mặc cảm.

Mệt mỏi vì "được" hỏi thăm...

Quê ở TP.Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận, chỉ mất chừng 4 giờ đi xe nhưng đã 2 năm nay, vợ chồng anh Quyền, chị Thảo (ngụ phường 10, TP.Vũng Tàu) không dám về quê thăm gia đình nội ngoại.

"Tôi kết hôn khi đã gần 30 tuổi, chồng tôi ngấp nghé tứ tuần. Sau 4 năm kết hôn vẫn chưa có tin vui, mỗi khi chúng tôi về quê, mẹ chồng liên tục hỏi han. Bà nói gia đình chỉ có anh Quyền là con trai, vợ chồng tôi phải cố gắng sớm có con trai cho ông bà yên tâm. Ban đầu còn nói bóng gió, nhẹ nhàng nhưng mấy năm sau đó vẫn "không thấy gì", bà hết kiên nhẫn, thường cáu gắt vô cớ với tôi...", chị Thảo thở dài nói.

Không chỉ người thân mới quan tâm đến chuyện con cái của vợ chồng chị Thảo mà hàng xóm, người quen hễ gặp là hỏi: "Bao giờ có con?", "Đã đi khám vô sinh chưa, tại ai?"... Những lời hỏi thăm thẳng thừng đó khiến anh chị càng thêm phiền lòng, ngại ngần đến mức không dám về quê nữa.

"Đem nỗi lòng bày tỏ ở các hội, nhóm người hiếm muộn trên mạng xã hội, tôi biết được có nhiều trường hợp giống mình. Vì không muốn người xung quanh nói ra nói vào nên có đi chữa trị, họ cũng chỉ âm thầm", chị Thảo cho biết.

Tương tự, cưới nhau đã 6 năm, cùng lúc bạn bè, đồng nghiệp đã có 1-2 con, trong khi vợ chồng anh Hoàn, chị Hải (ngụ phường 11, TP.Vũng Tàu) vẫn chưa có gì nên anh chị thường “bị” bạn bè, hàng xóm hỏi han. Thời gian gần đây, chiều nào anh Hoan cũng đi nhậu đến khuya, hỏi gì anh cũng im lặng hoặc xua tay. Hôm rồi, chị Huyền vô tình nghe được anh Hoan nói chuyện điện thoại với bạn. Anh bảo chán vì từng tuổi này, bạn bè có con đề huề còn mình thì nhà cửa vắng tanh. Về quê, ai cũng đều hỏi: "Sao chưa có con", có người ác miệng còn nói anh "yếu sinh lý" khiến anh buồn và tìm đến bia rượu để quên đi sự đời.

Hiếm muộn đang được xem là một chứng bệnh của thời đại khi tỉ lệ ngày càng gia tăng và có dấu hiệu trẻ hóa. Theo một số thống kê mới đây, tỉ lệ hiếm muộn, vô sinh ở các cặp vợ chồng tại Việt Nam chiếm 7,7%.

Với các cặp vợ chồng kết hôn đã lâu mà chưa có con vốn đã căng thẳng. Những câu hỏi thăm bình thường như: "Có chuyện gì không, sao chưa có con?". "Sao còn chưa chịu sinh con cho ông bà ẵm bồng?"... tưởng chừng vô hại song lại khiến họ mặc cảm, buồn lo, thậm chí còn đẩy thành chuyện bi kịch khi những câu nói vô tình có thể khiến họ mặc cảm, dần sống khép kín, tách khỏi cộng đồng.

Đừng quan tâm thái quá!

Theo các chuyên gia tâm lý, để các cặp vợ chồng hiếm muộn vượt qua áp lực "phải có con bằng mọi giá", cách hỗ trợ tốt nhất là "đừng nói gì hết". Tuy không có cách "hành xử" kiểu mẫu nào đối với việc trò chuyện với những cặp vợ chồng hiếm muộn, song chỉ cần tinh ý một chút, biết những gì "nên nói" hoặc "không nên nói" cũng có thể là một cách hỗ trợ người hiếm muộn.

Cụ thể, đừng bao giờ khuyên các cặp vợ chồng mong con "cứ thư giãn, từ từ", bởi càng khiến họ, nhất là người vợ, cảm thấy bản thân không đúng hoặc "có vấn đề". Đừng hỏi "sao chưa đi làm thụ tinh trong ống nghiệm", vì điều trị hiếm muộn là một quá trình không hề đơn giản, rất khó khăn, mất thời gian và có thể thất bại. Và quan trọng hơn cần nghĩ đó là chuyện rất đỗi "riêng tư".

Thậm chí, đừng than phiền về thai kỳ của bạn: thai nghén, em bé quẫy đạp, hình ảnh em bé qua siêu âm… tất cả những điều đáng yêu đó, đừng đem khoe với người mong con. Ngoài ra, đừng thảo luận chuyện bỉm sữa khi trong nhóm có người hiếm muộn. Riêng với bản thân những cặp vợ chồng hiếm muộn, cần tập trung vào những điều tích cực, làm những việc yêu thích hoặc tham gia hoạt động mới mẻ nào đó để không bị đắm chìm vào suy nghĩ tiêu cực.

Bên cạnh đó, người điều trị hiếm muộn thường mất rất nhiều thời gian, tiền bạc... Do đó, lãnh đạo cơ quan, đơn vị, DN cần tạo điều kiện cho họ được an tâm điều trị, nghỉ ngơi. Gia đình, bạn bè cần có thái độ thông cảm hơn với vợ chồng muộn con. Dù họ kiên quyết điều trị hiếm muộn hay không, thành công hay thất bại, hãy luôn nhấn mạnh rằng bạn ủng hộ, tôn trọng quyết định của họ.

THẢO NGUYÊN