Kỳ 1: "Cánh tay nối dài" của ngành dân số

Kỳ họp thứ 8 HĐND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu khóa VII, nhiệm kỳ 2021-2026 vừa thông qua Nghị quyết quy định mức chi bồi dưỡng hằng tháng cho cộng tác viên dân số trên địa bàn tỉnh. Đây là chính sách nhân văn kịp thời động viên, tiếp sức cho đội ngũ cộng tác viên dân số trong tỉnh.

Được ví như “cánh tay nối dài” của ngành dân số, những cộng tác viên (CTV) ở khu phố, thôn, ấp luôn tận tình, trách nhiệm trong công việc, góp phần vào thành công chung của ngành dân số tỉnh.

Ông Hoàng Quyện, CTV dân số KP. 4, phường 12, TP. Vũng Tàu tuyên truyền chính sách dân số đến người dân trên địa bàn.

Tận tâm, trách nhiệm

27 năm qua, ông Hoàng Quyện (68 tuổi) đảm nhận chức Trưởng KP. 4 (phường 12, TP. Vũng Tàu) kiêm CTV dân số. KP. 4 có 8 tổ dân cư, 792 hộ dân, trong đó 172 hộ tạm trú là công nhân làm việc thời vụ tại các công ty chế biến thủy sản nên công tác tuyên truyền, vận động thực hiện chính sách dân số khá nặng nề. Tuy nhiên, địa phương thời gian qua không có tình trạng trẻ suy dinh dưỡng, trẻ dưới 1 tuổi tử vong. Các bà mẹ mang thai nơi đây đều được khám tại cơ sở y tế. Trẻ em tiêm chủng đầy đủ. Thậm chí gia đình nào không có điều kiện đưa trẻ đi tiêm chủng, ông đều tình nguyện chở bé đến điểm tiêm.

Ông Quyện cho biết, khu phố hàng năm đều hoàn thành mục tiêu về dân số - kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ). Bên cạnh khuyến khích sinh đủ 2 con, CTV còn tác động để các cặp vợ chồng không phân biệt con trai, con gái, tránh tình trạng lựa chọn giới tính thai nhi. “Mặc dù từ đầu năm 2021, CTV dân số không còn được nhận phụ cấp nhưng vì trách nhiệm với người dân, chúng tôi vẫn cố gắng hoàn thành nhiệm vụ”, ông Quyện chia sẻ.

Chị Nguyễn Thị Lang, CTV dân số ấp Phước Thắng, xã Phước Tỉnh, huyện Long Điền gắn bó với việc “ăn cơm nhà, vác tù và hàng tổng” này hơn 20 năm qua. Ấp Phước Thắng hiện có khoảng 751 hộ, bình quân mỗi CTV quản lý hơn 300 hộ, so với một số địa bàn khác thì số hộ mà một CTV ở đây quản lý nhiều hơn. Trong bối cảnh thù lao hỗ trợ thấp so với công sức bỏ ra, nhiều CTV đã nản và bỏ cuộc để lo cuộc sống gia đình, nhưng chị Lang vẫn nhiệt tình đảm nhiệm nhiệm vụ cho đến ngày nay, dù gần 2 năm qua không còn được hỗ trợ phụ cấp.

“Địa bàn có diện tích rộng, phần đông người dân làm lao động nghề biển, nhận thức về KHHGĐ còn hạn chế nên khá vất vả trong công tác tuyên truyền về DS-KHHGĐ cho các gia đình”, chị Lang chia sẻ.

Chị Lang cho biết thêm, nếu như cứ nghĩ về số tiền phụ cấp, chị cũng như các CTV khác không thể gắn bó với công tác dân số được, mà chủ yếu vì bà con. Theo kinh nghiệm của chị, công tác dân số muốn thành công cần phải tư vấn trực tiếp tại hộ gia đình, bởi có gặp trực tiếp mới nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng, biết họ cần cái gì, vướng mắc ra sao, từ đó chia sẻ và nhiệt tình giúp đỡ. Chị tranh thủ buổi trưa, buổi tối đến từng hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn do sinh đông con, các cặp vợ chồng sinh con một bề để vừa trò chuyện, kết hợp với tư vấn, vận động họ sinh đủ 2 con, dành thời gian cho việc chăm sóc, nuôi dạy con tốt, phát triển kinh tế gia đình, có cuộc sống ổn định.

Còn chị Nguyễn Thị Tố Hải, CTV dân số khu phố Suối Nhum, phường Hắc Dịch, TX. Phú Mỹ lại ví công việc của mình chẳng khác gì “chăm con mọn”, bởi những việc không tên và bất kể giờ giấc. Công việc của chị là thống kê biến động dân số, kết hôn; tuyên truyền, vận động người dân thực hiện các biện pháp tránh thai... Đặc thù của ấp là dân số đông, có nhiều người từ nơi khác đến sinh sống hoặc thuê cửa hàng buôn bán nên việc cập nhật số liệu phải liên tục. Để làm được điều này, chị phải thường xuyên đi lại, quan sát thì mới có thể nắm được những thay đổi đó.

“Có nhà sinh con chưa đặt tên ngay, chúng tôi phải ghi tạm. Vài ngày sau lại quay lại để hỏi họ tên đầy đủ của bé. Lại có nhà chuyển đến thuê tạm trú, chúng tôi phải cập nhật ngay danh sách cung cấp các chế độ chính sách đầy đủ cho trẻ em”, chị Hải tâm sự.

Phát huy vai trò “cầu nối” của dân số

Nhờ những nỗ lực của đội ngũ CTV dân số đã góp phần vào thành công của công tác DS-KHHGĐ của tỉnh. Hiện tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể cân nặng toàn tỉnh là 6,2%, trong nhóm 5 tỉnh có tỷ lệ thấp nhất cả nước. Tỷ suất tử vong mẹ là 12,2%/100.000 trẻ đẻ sống, thấp hơn so với toàn quốc. Tuổi thọ trung bình của người dân đạt 76,4 năm - cao hàng đầu cả nước.

Chị Nguyễn Thị Lang, CTV dân số ấp Phước Thắng, xã Phước Tỉnh, huyện Long Điền tuyên truyền sức khoẻ sinh sản cho phụ nữ miền biển.

Bà Rịa-Vũng Tàu là một trong 5 tỉnh có tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp nhất trong toàn quốc. Mạng lưới tầm soát, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh đã triển khai đến tất cả các trung tâm y tế có dịch vụ sinh đẻ trên toàn tỉnh. Tuy vậy, hiện nay ngành dân số tỉnh còn đối mặt với thách thức khi tỉnh có tổng tỷ suất sinh 1,87 trẻ và là một trong 21 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp. Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đang đẩy mạnh công tác truyền thông, tư vấn cho người dân về việc nên sinh đủ 2 con, không phân biệt con trai hay gái. Qua đó, góp phần bảo đảm duy trì mức sinh thay thế, chất lượng dân số trên địa bàn tỉnh.

Do vậy, nhiệm vụ của CTV dân số còn nặng nề hơn khi mà công tác dân số phải thực hiện đồng bộ nhiều mục tiêu: duy trì mức sinh thấp hợp lý, ổn định cơ cấu và nâng cao chất lượng dân số theo tinh thần Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.

Bài, ảnh: HUYỀN TRANG