Đưa các anh về đất mẹ

Tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ là nhiệm vụ chính trị, việc làm nhân văn được tỉnh BR-VT tích cực triển khai để đưa các liệt sĩ về với gia đình.

Người dân thắp nhang, tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh.

Việc làm nghĩa tình và nhân văn

Những ngày tháng 7 này, hàng ngàn thân nhân, gia đình, đồng đội đến thăm viếng, thắp nhang tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ tại các Nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh. Lặng lẽ tại một góc Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh, bà Trần Thị Cát (xã Hòa Long, TP.Bà Rịa) cùng người thân thắp nhang tưởng nhớ cha - liệt sĩ Trần Văn Ba và anh trai - liệt sĩ Trần Văn Nghĩa. Bà Cát tâm sự: “Cha hy sinh ở huyện Long Đất (nay 2 huyện Long Điền-Đất Đỏ), anh trai hy sinh tại Bà Rịa trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Suốt mấy mươi năm, má và mấy anh chị em tôi lặn lội nhiều nơi tìm nơi an nghỉ, hài cốt của ba và anh Hai. Khi có thông tin, gia đình đều khẩn trương đi tìm nhưng vẫn bặt vô âm tín. Sau này, nhờ sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, gia đình đã tìm được hài cốt của ba đưa về an táng tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh. Còn anh Hai tới nay, sau nhiều lần tìm kiếm vẫn chưa thấy, phần mộ của anh vẫn chỉ là mộ tượng trưng”.

Thắp nén nhang tưởng nhớ liệt sĩ Nguyễn Văn Lầu (xã Phước Long Thọ, huyện Đất Đỏ), ông Nguyễn Văn Đài- người thân của liệt sĩ cho biết, tháng  4/2020, lễ an táng bác của ông diễn ra trong không khí thiêng liêng tại Nghĩa trang liên huyện Long Điền-Đất Đỏ. “Suốt mấy chục năm, gia đình tôi vẫn khắc khoải đi tìm, mong được biết nơi bác mình an nghỉ. May mắn, nhờ các cơ quan, đơn vị hỗ trợ, cuối cùng gia đình tôi cũng hoàn thành tâm nguyện, đưa bác trở về quê mẹ để con cháu thăm viếng, nhang khói”, ông Đài xúc động nói.

Chiến tranh đã đi qua gần nửa thế kỷ nhưng nhiều gia đình, người thân của liệt sĩ vẫn đang mong chờ ngày “trở về” của các anh hùng liệt sĩ. Trong những lần trò chuyện cùng thân nhân liệt sĩ, PV Báo BR-VT càng cảm nhận rõ hơn mong muốn được biết chính xác phần mộ liệt sĩ ở đâu để thăm viếng, hương khói nơi quê nhà của các gia đình. Đáp ứng niềm mong mỏi ấy của thân nhân, gia đình liệt sĩ, nhiều năm qua, tỉnh đã tập trung đẩy mạnh công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ để đưa các anh trở về với gia đình. Đó cũng là nét đẹp tri ân, thể hiện truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn,” “Đền ơn đáp nghĩa” của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân BR-VT.

Tăng cường tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ

Đại diện Sở LĐTBXH cho biết, thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ, sở đã tích cực cùng với lực lượng vũ trang, các địa phương và nhân dân trên địa bàn rà soát và phát hiện, quy tập hài cốt liệt sĩ về các nghĩa trang trong tỉnh. Cụ thể, từ năm 2001 đến nay, tỉnh đã tiếp nhận hơn 3.000 nguồn tin về mộ liệt sĩ, quy tập được 1.221 hài cốt liệt sĩ từ các địa phương khác về Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh; bàn giao 281 hài cốt liệt sĩ cho thân nhân có nhu cầu đưa về nguyên quán; đính chính 285 thông tin trên bia mộ liệt sĩ.

Trong quá trình tìm kiếm mộ liệt sĩ có sự góp sức không nhỏ của các đơn vị, cơ quan, sở ngành và Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ. Theo ông Phạm Quang Lập, Phó Chủ tịch Thường trực Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh, trong 4 năm trở lại đây, Hội đã nỗ lực thông tin và kết nối hơn 500 thân nhân liệt sĩ khắp cả nước. Trong số này có những gia đình ở các tỉnh miền Bắc, miền Trung xa xôi, như Vĩnh Phúc, Hà Tây, Quảng Ninh, Thái Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh… sau thời gian dài tìm kiếm, đã nhận được hài cốt người thân là liệt sĩ hy sinh và được an táng tại BR-VT. Hành trình kết nối ấy vô cùng gian nan, đòi hỏi phải rất tỉ mỉ, kiên trì, nhạy bén, từ thông tin ít ỏi có được từ các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh.

Tại các nghĩa trang liệt sĩ trong tỉnh, các ban quản lý nghĩa trang cũng nhiệt tình hỗ trợ các gia đình liệt sĩ trong quá trình tìm kiếm, cải táng hài cốt liệt sĩ về quê an táng. Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh có khoảng hơn 3.000 ngôi mộ. Hàng năm, có nhiều gia đình đến xin đưa mộ về quê. Do việc cải táng liên quan đến tín ngưỡng và phong tục nên thân nhân có thể xin bốc mộ bất kỳ lúc nào, dù là đêm khuya hay giữa trưa, nhân viên quản trang cũng không ngại khó nhọc để hỗ trợ gia đình các liệt sĩ.

Tuy nhiên, sau nhiều năm triển khai, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ gặp rất nhiều khó khăn do chiến tranh ác liệt, kéo dài; thời gian chôn cất liệt sĩ đã lâu… Theo thống kê của ngành chức năng, hiện toàn tỉnh còn hơn 1.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được bất kỳ thông tin nào và 1.700 mộ có một phần thông tin.

Theo đại diện Sở LĐTBXH, để xác minh thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, các cơ quan chức năng phải tiến hành qua nhiều khâu, nhiều bước, đòi hỏi nỗ lực rất cao của lực lượng chức năng và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Sở LĐTBXH đã luôn nỗ lực không ngừng để cùng với các cấp, ngành, địa phương trong và ngoài tỉnh tiến hành tìm kiếm, xác minh thông tin danh tính, quê quán để “trả lại tên” cho các anh hùng liệt sĩ. Trong thời gian tới Sở LĐTBXH sẽ tiếp tục công tác xác minh danh tính các anh hùng liệt sĩ chưa xác định được thông tin để “trả lại” tên tuổi, quê quán cho các liệt sĩ, góp phần vơi bớt niềm khắc khoải của thân nhân liệt sĩ trên khắp mọi miền Tổ quốc.

Bài, ảnh: NHÃ UYÊN