Mùa khô, nước hồ Đá Bàng (huyện Châu Đức) rút cạn dần, là thời điểm các cần thủ bắt đầu hành trình săn cá thác lác.
 |
| Thế trận cần câu “thập diện mai phục” cá thác lác. |
“Thập diện mai phục”
Cuối tháng 3, mực nước hồ Đá Bàng rút dần để lộ vùng lòng hồ rộng lớn trải dài theo bờ đập. Đàn cá trong hồ cũng dồn lại đông đúc và háu ăn hơn. Theo chân anh Nguyễn Thanh Sáng (42 tuổi, ngụ TX. Phú Mỹ), phóng viên Báo Bà Rịa-Vũng Tàu đã được tận mắt chứng kiến một đêm săn cá thác lác đầy thú vị.
19 giờ, màn đêm phủ kín mặt hồ Đá Bàng. Những ánh đèn xe máy của cần thủ với lỉnh kỉnh đồ nghề chất sau xe nối đuôi nhau đổ về hồ câu. Góc hồ và chân đập bắt đầu lấp lóe ánh đèn pin của cần thủ.
Dựng xe, thả túi cần câu nặng trịch, anh Sáng nhanh tay cầm bó cây chống cần đi cắm một loạt để “xí phần” bãi câu. Bạn câu đi cùng anh Sáng cũng tất bật lắp ráp và rải từ 5 -10 cần máy “dàn trận” cho một buổi đánh bắt. Quanh hồ rất đông người câu và cần được rải dày đặc như ma trận nhằm “thập diện mai phục” cá.
“Nhiều năm câu cá tôi biết chỗ nào có cá thác lác, cá chép, cá trôi và chỗ nào lắm cá rô phi mà thả cần”, anh Sáng bật mí.
 |
| Cá thác lác chủ yếu ăn mồi vào ban đêm nên các cần thủ phải trắng đêm bên bờ hồ để săn cá. |
Lắp ráp xong 10 cần thành một hàng dài dọc bờ, anh Sáng cầm cuộn lưới bén lội xuống mép nước kiếm mồi câu. Cá thác lác là loài ăn tạp, thức ăn của chúng chủ yếu là ăn các loại cá nhỏ như: cá sơn, lìm kìm, chép con hay các loại giáp xác, dế. Khoảng 15 phút sau, anh gom lưới thì thấy dính chi chít cá sơn, rô phi, lìm kìm nhỏ bằng ngón tay. Thoăn thoắt gỡ cá mồi, lấy kéo cắt vây và móc lưỡi câu, anh lý giải: “Cá làm mồi phải cắt vây, đầu, đuôi để cho máu ra nhằm thu hút cá thác lác. Chỉ cần ngửi thấy mùi, cá thác lác sẽ lao đến ăn là “đóng” lưỡi ngay”.
Để nhận biết cá ăn mồi, cần thủ ở đây lại dùng loại phao phát quang. Cá thác lác ăn mồi nhanh, dứt khoát sẽ khiến dây cước lôi căng kéo phao sáng lên chạm cần nên cần thủ rất dễ phát hiện. Thậm chí có con giật mạnh khiến phao bay khỏi dây cước.
Mất gần 30 phút mới thả xong câu, các cần thủ lúc này mới thảnh thơi ăn uống. Bữa tối của họ cũng qua loa, chóng vánh và thường là mì gói hay chút đồ ăn vặt mua vội trên đường ra bãi câu.
Buông cần lúc nửa đêm
Theo các cần thủ, cá thác lác chỉ ăn mồi từ chập tối đến rạng sáng, nhất là những hôm có gió và sóng thì cá ăn càng mạnh. Các cần thủ vì thế cũng phải trắng đêm bên bờ hồ. Có người chở thêm vài khúc gỗ lớn đốt ngồi cho ấm qua đêm dài. Khi sương xuống, trời trở lạnh, người thi dựng lều, người lại trải tấm bạt rồi phủ chăn tranh thủ chợp mắt chờ cá cắn câu.
Cá thác lác ăn tạp nhưng vô cùng tinh ranh. Chúng sinh sống và kiếm ăn ở tầng đáy nên mỗi lần thả câu, cần thủ phải lội ra xa bờ hơn 20m, nơi nước lên ngang ngực mới buông cần. Nếu ở gần bờ thì các loại cá khác nhất là cá rô phi sẽ rỉa hết mồi. Bất chấp cái lạnh, cần thủ cứ vậy vác câu lội ùm xuống hồ ném câu.
 |
| Cần thủ Phan Đỗ Hữu Nghĩa với thành quả sau một đêm săn cá thác lác. |
Đêm về khuya, gió thổi ràn rạt trên mặt hồ đẩy từng con sóng lăn tăn vào bờ. Anh Sáng lặng lẽ châm thuốc rít một hơi xua cơn lạnh. Đôi mắt anh không rời chiếc phao hắt ánh sáng xanh lập loè trên mặt nước. Gần cả tiếng trôi qua không có chút động tĩnh, nhiều góc hồ liên tục vang lên những tiếng reo vui được cá.
“Hồ này cá rô phi nhiều, có người câu mỗi đêm hàng chục kí cá, xách nặng tay. Còn cá thác lác thì hôm trúng hôm không, nhưng cá ở đây khá lớn”, anh Sáng nói.
22 giờ 30, chiếc phao động đậy rồi bất ngờ bị kéo căng lên. Anh Sáng bật người chạy tới ôm lấy cần câu giật mạnh. Chiếc cần gặp lực kéo của cá oằn lên cong vút. “Dính cá rồi, kéo nặng tay thì con này tầm 2 kg”, anh Sáng hớn hở nói rồi ra sức cuốn dây dìu cá lên.
Càng lên gần bờ, con thác lác càng quẫy nước mạnh. Anh gồng cần nhanh tay kéo nước rút khiến nó bị kéo trượt như bay trên mặt nước lên bờ. Đúng như anh dự đoán, một con thác lác cườm nặng khoảng 2 kg với hàng chấm tròn đen trên lớp da lấp lánh màu bạc dưới ánh đèn.
| Cá thác lác (hay còn gọi thát lát, tên khoa học là Notopteridae). Những năm gần đây, tại hàng loạt hồ trên địa bàn tỉnh như các hồ Đá Đen, Sông Ray, Suối Rao, Đá Bàng xuất hiện nhiều cá thác lác nên thu hút đông đảo cần thủ tới thử vận may. |
Khoảng 15 phút sau, anh lại giật thêm một con thác lác tầm 1kg. “Đến giờ cá ăn là nó ăn liên tục, có khi phải một người ở trên bờ, một người ở dưới hồ thay mồi và ném câu”, anh Sáng chia sẻ.
Câu cạnh bên, anh Phan Đỗ Hữu Nghĩa (ngụ huyện Châu Đức) cho hay, đam mê nên chiều nào xong việc anh cũng vác cần chạy ra hồ câu cá. Lắm lúc anh còn dẫn vợ con và bạn bè ra câu rồi cắm trại qua đêm trên hồ. “Tôi rất đam mê với môn câu cá. Mỗi lần trúng cá giật lên sướng vô cùng!”, anh Nghĩa nói và khoe: “Đêm nay, tôi may mắn câu được 3 con thác lác, con lớn hơn 2kg, con nhỏ tầm 8 lạng”.
Trời rạng sáng, cả mặt hồ và đường chân trời nhuộm màu đỏ quạch. Buổi săn cá đêm cũng kết thúc, anh Sáng câu được 5 con thác lác, bạn câu bên cạnh cũng được 2 con. Cần thủ nhanh chóng thu câu, dọn bãi kéo nhau trở về khi mặt trời hắt những tia nắng đầu tiên lên mặt hồ.
Bài, ảnh: BẠCH LONG