Nhà thơ Eptusenco có câu thơ: “Chẳng có ai tẻ nhạt ở trên đời/ Mỗi số phận chứa một phần lịch sử/ Mỗi số phận rất riêng, dù rất nhỏ/ Chắc hành tinh nào đã sánh nổi đâu?”. Mỗi con người dù sinh ra trong cung điện nhà vua, hoặc khóc oe oe ngoài vỉa hè, tự bản thân họ đã là một vũ trụ riêng lẻ. Một thế giới riêng khó ai có thể khám phá đến “bí mật” cuối cùng. Dù ăn đời ở kiếp. Đêm chung một giường. Nằm chung một gối. Lồng ngực này từng đau đớn bởi nhịp đập của trái tim kia. Xương thịt cả hai đã tái tạo một và nhiều bóng hình tiếp nối. Vậy mà các yếu tố ấy vẫn không là sự gắn kết vĩnh viễn để hai người trở thành một bóng. Sự phù hợp, hòa hợp “như hai là một” ấy, chỉ là biện pháp có tính chất tạm thời. Có điều cả hai thực hiện tự giác, không ai ép buộc ai.
Minh họa: MINH SƠN |
Ép buộc mà được à? Thất bại não nề nhất của tình yêu chính là sự sở hữu. Khi manh nha ý thức sở hữu, con người ta luôn có một tham vọng điên cuồng là phải kiểm soát tất tần tật những gì người kia đang có, dẫu suy nghĩ ấy nằm ở trong đầu. Biểu hiện ấy liệu có phải tình yêu? Hay chỉ là trói buộc của các văn bản pháp lý về hôn nhân thể hiện qua hành động mỗi ngày? Sống với nhau như thế, thà làm chàng Robinson đơn thân độc mã trên hoang đảo còn hơn.
Một nhà tâm lý học quả quyết, con người ta sẽ hạnh phúc hơn nếu hiểu rõ về giới tính của nhau. Lâu nay người đàn bà đã hiểu thế nào về người đàn ông? Nếu có một điều tra xã hội học trên phạm vi toàn thế giới, tôi nghĩ sẽ có đến 99,99% khẳng định quả quyết rằng, đàn ông là kẻ đi săn, hở ra một chút, không theo dõi, không quản lý là “nó” sổng ngay thôi. Tí tởn với Thị Nở, hú hí với Thị Mịch, hò hẹn với Thị Dậu… ngay tắp lự, chứ có đàng hoàng, tử tế, thủy chung gì đâu!
Nghĩ như thế không sai nhưng oan lắm.
Trong cuộc sống, có những lúc người đàn ông muốn được quay về với thời còn độc thân, chưa bị ràng buộc bởi một trách nhiệm nào. Công việc mỗi ngày đã khiến họ như bị lôi tuột vào vòng quay chung. Giờ này việc này. Giờ kia việc nọ. Tối mắt tối mũi. Còn thời gian đâu nghĩ đến những chuyện khác. Chính vì vậy, có những lúc họ cần được thoát ra khỏi trách nhiệm làm cha, làm chồng để sống cho riêng mình. Chẳng có gì to tát, ầm ĩ cả. Có thể vào một buổi chiều, thay vì phải cuống cuồng phóng xe về nhà, nếu không nàng cằn nhằn với một loạt câu hỏi “ác liệt” không thua gì các nhà báo viết phóng sự điều tra: “Ai? Việc gì? Lúc nào? Ở đâu?” nghe phát mệt. Lúc ấy, họ cần ngồi một góc nào đó. Ngồi lặng lẽ ngắm đường phố sau mưa để suy nghĩ về sự việc vừa xảy ra ở công ty sáng nay chẳng hạn. Chỉ vậy thôi, Rồi về.
Có thể, một sáng Chủ nhật này thay vì phải thực hiện thời khóa biểu đã quy định mỗi tuần, họ cần một mình lang thang trong các hiệu sách cũ, lục lọi tìm kiếm gì đó để sống lại thời còn đi học, tìm lại cảm giác sung sướng lúc vớ được quyển sách đã từng đọc ngày xưa. Cũng có thể, ghé qua bệnh viện thăm cô người yêu cũ vừa ly dị chồng, mua tặng một bó hoa mà nàng thích. An ủi đôi câu. Chỉ vậy thôi. Rồi về.
Oái oăm những lúc “rồi về” ấy, người vợ/người tình vẫn bắt nọn câu này, hoạnh họe câu kia khiến họ cảm thấy bị xúc phạm ghê gớm. Ủa vậy hóa ra khi đã chung sống, con người ta không thể có những lúc “riêng một góc trời”?
Một nhà văn dù tài ba, có óc tưởng tượng đến cỡ nào cũng không thể hình dung ra hết được các tình huống có thể xảy trong đời người. Nhất là ở người đàn ông. Với mối quan hệ ràng rịt của cộng đồng, có lắm chuyện, lắm lúc mà người đàn ông khó có thể tâm sự hết với người đầu tay gối. Họ cần vài người bạn thân tư vấn, góp ý một vài công việc nào đó. Đôi khi cũng chẳng cần lời góp ý, chỉ cần có người bạn lai rai chút men cho hào hứng để bộc lộ nỗi niềm là đủ.
Trong thời hiện đại này, “riêng một góc trời” của người đàn ông thường nằm trong chiếc điện thoại, trên Facebook, trang mạng xã hội đã đăng ký tài khoản cá nhân. Họ có thể tung tăng từ “chém gió” đến “buôn dưa lê” như một cách thư giản, giải bày tâm sự. Kệ họ, đừng thèm can thiệp đến. Nếu muốn, hãy khôn khéo hơn, linh hoạt hơn và đừng bao giờ tạo cho họ cảm giác bị “theo dõi” mọi lúc, mọi nơi. Người đàn ông vốn cứng đầu, họ không sợ bị kiểm soát mà hành vi thô bạo ấy đã khiến họ cảm thấy bị xúc phạm nặng nề. Không được tôn trọng. Và nhất là không tin cậy ở họ.
Người đàn ông không chỉ “láu cá” mà còn “thực dụng”, họ chẳng ngốc dại phải đánh đổi “ảo” thay thế cái thật. Họ cũng chẳng vì “trăng hoa tuyết nguyệt” qua đường khiến “tan đàn sẻ nghé” mái ấm đang gìn giữ chắt chiu từng ngày. Nói nghe hay quá nhỉ? Mà đàn ông vốn “nhẹ dạ” lắm kia, biết đâu gặp phải “cao tay ấn” dụ dỗ, trù quyến thì sao? Thì cho đi luôn, người đàn ông mà thiếu bản lĩnh, “được voi đòi tiên” thì giữ làm gì? Tuy nhiên, có những chuyện không đáng xảy ra khiến dẫn đến hậu quả xấu, nếu người đàn bà ấy phân biệt rạch ròi đâu là “riêng một góc trời” của người bạn tình; và đâu là giới hạn cho phép để có cách ứng xử phù hợp.
Vấn đề đặt ra, “quản lý” như thế nào dẫu người đàn ông của mình có thể “đằng vân giá vũ” cỡ Tề Thiên đại thánh nhưng vẫn không thể thoát khỏi bàn tay của Phật Bà Quán Thế Âm! Ấy mới giỏi, ấy mới tài. Một con diều lượn lờ hào hứng trên không là nhờ có gió và sợi dây từ dưới mặt đất. Người đàn ông cũng thế, có lúc họ như một cánh diều tìm thú vui của riêng họ, mặc xác, đừng bận tâm, đừng tò mò, cứ để họ có khoảng thời gian “riêng một góc trời”. Rồi cánh diều ấy lại trở về đời thật. Điều này hoàn toàn nằm trong vòng kiểm soát của người đàn bà. Tự tin như thế là cần thiết. Khi chung sống, bất kỳ người đàn ông nào cũng hài lòng khi có “hậu phương” luôn tự tin. Và nhất là tin ở sự hướng thiện, tin cậy bản lĩnh họ. Chính người đàn ông sẽ biết cách để hài hòa giữa góc khuất riêng tư với đời sống gia đình mỗi ngày.
LÊ MINH QUỐC