Việc phóng sinh một con vật thể hiện nét văn hóa đẹp, lối sống đạo đức, tình yêu thiên nhiên. Nhưng đằng sau đó có nhiều điều đáng bàn, mà người phóng sinh lại không hiểu hết.
Có bao giờ chúng ta tự hỏi, mua một con chim sẻ với giá tầm 15 ngàn đến 50 ngàn đồng (tùy chùa, miếu) để phóng sinh nhưng chúng lại bay không nổi? Khi tung chim lên không trung, chim lại đáp xuống hoặc té thảm thương? Ấy là do chính người bán đã cắt một ít lông cánh của chim, để chúng mất thăng bằng, bay không nổi hoặc bay không xa được. Riêng một số con chim bay đi một lúc rồi quay về chỗ cũ là bởi chúng nghe theo hiệu lệnh của con chim mồi.
Trong một cái lồng chim sẻ chen chúc sẽ có một vài con chim mồi để dụ khị lòng trung thành của các con chim sẻ thành viên. Khi chim mồi còn trong lồng thì không bao giờ những con chim sẻ thành viên tù tội muốn bay đi nơi khác.
Người bán làm thế chỉ để bán một con chim được nhiều lần mà không cần phải bẫy hoặc tốn tiền mua sỉ thêm nữa. Thành ra những con chim bị bắt rồi thả, thả rồi bắt cả ngày làm cho chúng mệt nhoài. Đến lúc sức tàn lực kiệt thì bỏ mạng, chẳng ai rũ lòng thương xót. Có những con chim nằm chết bên vệ đường sau một lần phóng sinh nhưng con người nào hay biết. Hay những con chim phục vụ việc phóng sinh đã đến “tuổi hưu” bị vứt vào sọt rác đến đau lòng. Đó là chưa bàn đến việc vài trăm con chim sống tạm bợ trong một chiếc lồng bé xíu sẽ dễ phát sinh dịch bệnh, ô nhiễm, tranh nhau thức ăn gầy rạc, xác xơ.
Nếu phóng sinh cá còn có thể chấp nhận được vì cá nuôi cần được giải thoát về với sông hồ, giúp hạn chế ô nhiễm môi trường, cân bằng hệ sinh thái. Nhưng những con chim sẻ thuộc về thiên nhiên từ lúc nguyên thủy, cớ sao lại bắt chúng nhốt vô lồng rồi lại phóng sinh? Nếu con người không mua chim phóng sinh, thì sẽ không còn cảnh chim bi lùng bẫy, bị hành xác đến tội nghiệp. Nghề bẫy chim phục vụ cho mục đích phóng sinh sẽ bị triệt tiêu ngay. Dù chim sẻ ăn lúa thóc, nhưng lại là thiên địch của một số loài côn trùng phá hoại mùa màng, rất có lợi cho nhà nông. Vì vậy cứ để thuận theo tự nhiên, không cần phải phóng sinh chim tích đức. Như thế chính là bạn làm được một việc tốt và không lãng phí tiền bạc.
NGUYỄN HOÀNG DUY