Chủ đề của ngày Dân số thế giới (11/7) năm 2020 là “Đẩy lùi COVID-19: Cách thức bảo vệ quyền và sức khỏe của phụ nữ, trẻ em gái trong bối cảnh hiện nay” với thông điệp kêu gọi xã hội cần quan tâm nhiều hơn đến phụ nữ và trẻ em gái. Phóng viên Báo BR-VT đã có cuộc trao đổi với bác sĩ Tôn Thất Khoa, Chi cục trưởng Chi cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh dưới đây.
- Bác sĩ Tôn Thất Khoa: Hiện nay, tổng tỷ suất sinh toàn tỉnh (số con trung bình của mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ) chỉ còn 1,51 con. Tỷ lệ giới tính khi sinh là 106,5 nam/100 nữ. Tỷ lệ trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể cân nặng là 6,2%, trong nhóm 5 tỉnh có tỷ lệ thấp nhất cả nước. Tỷ suất tử vong mẹ là 12,2%/100.000 trẻ đẻ sống, thấp hơn so với toàn quốc. Tuổi thọ trung bình đạt 76,4 tuổi. Mạng lưới tầm soát, sàng lọc trước sinh và sơ sinh đã triển khai đến tất cả các trung tâm y tế trên toàn tỉnh. Đến nay, số bà mẹ được sàng lọc trước sinh đạt 81%. Số trẻ được sàng lọc sơ sinh đạt 80%. Tổng số người thực hiện các biện pháp KHHGĐ là hơn 64.200 người. Số trường hợp sinh con thứ ba ngày càng giảm.
Ngoài ra, toàn tỉnh còn duy trì 28 CLB “Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân” tại các xã, phường, thị trấn; đồng thời tổ chức nhiều đợt tập huấn, tư vấn về KHHGĐ và sức khỏe sinh sản cho các đối tượng vị thành niên, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh trẻ. Qua đó, các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đã nhận thấy lợi ích của việc sinh ít con, để chăm sóc và nuôi dạy con tốt, hạn chế được tình trạng lựa chọn giới tính khi sinh.
* Ông có thể giải thích vì sao chủ đề của ngày Dân số thế giới năm nay lại là “Đẩy lùi COVID-19: Cách thức bảo vệ quyền và sức khỏe của phụ nữ, trẻ em gái trong bối cảnh hiện nay”?
- Dịch COVID-19 đã ảnh hưởng rất lớn đến các lĩnh vực, các nhóm đối tượng trong đời sống xã hội, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em gái. Trong đó, ảnh hưởng rõ nhất là nhiều lao động nữ bị mất việc hoặc giảm việc làm do DN tạm ngừng hoạt động. Điều đó khiến người phụ nữ không có thu nhập hoặc bị cắt giảm thu nhập. Vì vậy, phụ nữ không chủ động được cuộc sống và các quyền lợi của bản thân nên tác động đến chất lượng cuộc sống gia đình. Trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội phải ở nhà nên người phụ nữ cũng có nhiều áp lực trong cuộc sống, dẫn tới có tình trạng bạo lực gia đình mà người chịu thiệt thòi nhất vẫn là phụ nữ và trẻ em. Mặt khác, trong thời gian dịch bệnh COVID-19 xảy ra, phụ nữ và trẻ em gái không có nhiều điều kiện để tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Vì vậy, chủ đề của ngày Dân số thế giới năm 2020 cũng bám sát tình hình dịch bệnh nhằm kêu gọi cộng đồng chung tay bảo vệ quyền và sức khỏe của phụ nữ, trẻ em gái.
Phụ nữ mang thai được tiếp cận chương trình chích ngừa tại Trạm Y tế xã Suối Nghệ (huyện Châu Đức). |
* Thời gian tới, Trung tâm sẽ thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp gì để nâng cao chất lượng dân số cũng như sức khỏe của phụ nữ và trẻ em gái, thưa ông?
- Chiến lược dân số giai đoạn 2020-2025 và tầm nhìn 2030 của tỉnh BR-VT đã đề ra một số mục tiêu như: duy trì vững chắc mức sinh thay thế (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có 2,1 con); đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, không vượt quá 108 bé trai/100 bé gái; phân bố dân số hợp lý (22% dân số dưới 15 tuổi, 10% người từ 65 tuổi trở lên và 36% người phụ thuộc); 90% nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn; 70% phụ nữ mang thai được tầm soát ít nhất 4 loại bệnh tật bẩm sinh phổ biến nhất; 90% trẻ sơ sinh được tầm soát ít nhất 5 bệnh tật bẩm sinh; tuổi thọ bình quân đạt 77,45 tuổi; chiều cao con người đến 18 tuổi đối với nam là 168,5cm trở lên và 157,5cm trở lên đối với nữ; Chỉ số phát triển con người duy trì trong nhóm 5 tỉnh dẫn đầu của cả nước…
Để đạt các mục tiêu này, Chi cục DS-KHHGĐ sẽ tập trung đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả các hoạt động tuyên truyền, giáo dục về dân số, trong có các nhiệm vụ, giải pháp như: tiếp tục thực hiện cuộc vận động mỗi cặp vợ chồng nên có 2 con, bảo đảm quyền, trách nhiệm trong việc sinh con và nuôi dạy con tốt; nâng cao nhận thức và thực hành về bình đẳng giới, đề cao giá trị của trẻ em gái, vị thế của người phụ nữ trong gia đình và xã hội; thay đổi nhận thức trong việc lựa chọn giới tính khi sinh… Bên cạnh đó, Chi cục cũng phát triển và củng cố mạng lưới cung cấp dịch vụ KHHGĐ theo hướng bảo đảm các cơ sở y tế tuyến huyện cung cấp được tất cả các loại dịch vụ KHHGĐ, các cơ sở y tế tuyến xã cung cấp được các dịch vụ KHHGĐ cơ bản; triển khai cung cấp dịch vụ phát hiện sớm nguy cơ di truyền các bệnh nguy hiểm ở thai nhi và trẻ em; phát triển mạng lưới chăm sóc người cao tuổi tại gia đình và cộng đồng…
* Xin cảm ơn bác sĩ!
HỒNG PHƯƠNG
(thực hiện)