Đậm đà hương vị cố đô trên đất BR-VT

Bánh lọc gói lá là một đặc sản của Huế, phổ biến ở nhiều nơi, nhưng tại xã Quảng Thành, huyện Châu Đức, dù chỉ ăn một lần thôi nhưng hương vị đậm đà của món ăn bình dị dân dã này khiến cho nhiều người vương vấn nhớ mãi.

Bánh sau khi nấu xong da bánh trong suốt, dai, dẻo vừa phải, đậm đà và không phải dùng thêm nước chấm.

Chạy qua cầu Tầm Bó đến xã Quảng Thành, hỏi thăm người dân địa phương nhà bà Nguyễn Thị Kha (SN 1955, tổ 22, ấp Công Thành, xã Quảng Thành, huyện Châu Đức) - người tạo nên thương hiệu của món bánh lọc gói lá, chúng tôi được chỉ dẫn tận tình. Tấm lưng hơi còng, đôi tay bà thoăn thoắt khuấy bột làm bánh, bà Kha tự hào kể chuyện, nhà bà ở thôn Vỹ Dạ, TP.Huế. Lên 8 tuổi bà đã học gói bánh lọc từ mẹ và gánh bán hàng rong trong xóm, sau đó bà nối nghiệp gia đình làm bánh lọc gói lá. Năm 2000, bà theo gia đình chuyển vào xã Quảng Thành, huyện Châu Đức sinh sống, nhớ cái bình dị của đặc sản quê hương, bà tìm mua bột, chọn nguyên liệu rồi gói bánh, bán cho bà con trong vùng và mang ra chợ Quảng Thành ngồi bán. Bánh bà Kha làm ngon, giữ được cái hồn của Huế nên “ăn là nghiền”. Tiếng lành đồn xa, nhiều bà con xa quê nghe tên bà Kha lại vượt đường sá xa xôi tới mua bánh, vừa để ăn, vừa làm quà biếu. 

Một ngày của bà bắt đầu từ 3 giờ sáng. Bột năng được mua về sau đó cho vào một chiếc nồi lớn, luân phiên cho từ từ nước nóng và nước lạnh vào, khuấy đều và liên tục trong vòng 30 phút; cho thêm muối và bột ngọt để da bánh đậm đà hơn. “Để có được mẻ bánh ngon phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ, khéo léo và kiên trì. Nhìn đơn giản nhưng công đoạn khuấy bột chỉ dành cho người kiên nhẫn, đằm tính. “Người mất kiên nhẫn, nóng tính thì chỉ làm cho bột vón cục, trương phình lên”, bà Kha chia sẻ. Bột khuấy hoàn tất là khi chúng hòa quyện vào nhau, sánh lại thành một khối đồng nhất. Phần nhân tôm là những con tôm có kích thước nhỏ đều nhau đem rửa sạch, bỏ vào nồi hấp chín sau đó cắt đầu, cắt đuôi, thêm các gia vị là muối, đường, nước mắm, ớt; cho tôm vào chảo dầu, để lửa nhỏ và đảo đều đến khi ráo nước, con tôm ngấm gia vị và cứng đều, vỏ tôm chuyển sang màu cánh gián thì tắt bếp, rưới mỡ hành lên trên.

Sang công đoạn gói bánh, lá chuối sau khi cắt về đem rửa sạch, hơ trên bếp lửa để lá có độ dai nhất định. Gói bánh nhiều năm nên bà Kha chỉ cần một cái thìa lớn, nhúng vào chén dầu ăn để sẵn rồi thoăn thoắt chia bột thành những phần nhỏ cho vào lá chuối, cho một hoặc 2 con tôm làm nhân bánh rồi vo tròn, gập 2 đầu để bánh có hình dạng đặc biệt như hình thang cân. Cứ mỗi 3 cái bánh, bà lại dùng lá chuối tách nhỏ làm dây buộc lại với nhau. Bánh gói xong cho vào nồi hấp, canh lửa đều và liên tục chừng 40 phút thì bánh chín. “Khuấy bột mất thời gian 30 phút, làm nhân hết khoảng 1 tiếng nhưng gói bánh thì phải ngồi từ 5 giờ sáng tới 2 giờ chiều. Công việc này chỉ dành cho người siêng năng, chăm chỉ và có tâm huyết”, bà Kha vui vẻ cho biết. 

Một mẻ bánh đủ tiêu chuẩn ngon là khi bóc ra, da bánh trong, không nhão không khô, khi ăn bánh có độ dai vừa phải. Đặc biệt, bánh bà Kha nấu bằng bếp củi nên ngoài mùi thơm của lá chuối, nhân tôm, mỡ hành thì vẫn đọng lại sự thân thuộc của mùi khói bếp, cái chân chất bình dị của con người xứ Huế.

Quán không có bảng hiệu nhưng luôn là nơi lui tới thường xuyên của bà con lối xóm trong vùng. “6 giờ sáng mẻ bánh đầu tiên ra lò và được bán tại nhà. Bánh được làm và bán theo hình thức cuốn chiếu để lúc nào cũng có bánh bán. Tới 14 giờ tôi mang bánh ra chợ Quảng Thành ngồi bán nhưng được tầm 1-2 tiếng thì hết nên muốn có bánh ăn phải đặt hàng trước”, bà Kha kể thêm.

“Cầm trên tay chiếc bánh nóng hổi, nhỏ nhỏ xinh xinh, hít hà để thưởng thức mùi thơm phảng phất của lá chuối, sau đó cắn một miếng để cảm nhận cái dai dai sần sật của bột bánh, vị cay nhẹ của ớt và bùi bùi, béo ngậy hòa quyện của nhân tôm - như thế mới cảm nhận hết cái thú vị, tinh túy của món bánh lọc gói lá nổi tiếng của xã Quảng Thành, huyện Châu Đức”, chị Trần Thị Hương, TT.Ngãi Giao cho biết.

Mỗi ngày, bà Kha dùng hết 20kg bột năng, 14kg tôm và rất nhiều lá chuối để làm bánh; ngày cuối tuần và các dịp lễ, lượng bánh tăng gấp đôi nên bà luôn phải tranh thủ gói để kịp giao bánh tới thực khách. Bánh lọc gói lá bà Kha được bán với giá 12.000 đồng/1 chục, bánh ngon nên muốn mua hay làm quà biếu, thực khách nên gọi trước theo số điện thoại: 0988. 895.424.

Bài, ảnh: MAI NGỌC