Cây đinh lăng được ví như “nhân sâm” với công dụng trong hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh và bồi bổ cơ thể. Do đó, trong dân gian đã lưu truyền nhiều bài thuốc hay được bào chế từ lá, thân, rễ của cây này. Cách thực hiện khá đơn giản, dễ làm, thông dụng cho mọi nhà.
Bài 1: Trị tắc tia sữa: rễ đinh lăng 30 - 40g, thêm 500ml nước sắc còn 250ml, uống nóng 2 - 3 ngày.
Bài 2: Chữa sưng đau khớp, làm lành vết thương: Lấy lá đinh lăng giã nhuyễn đắp lên vết thương, chỗ sưng đau. Ngày xưa, khi bị chảy máu tay hay chân, các cụ cầm máu bằng cách nhai lá đinh lăng, đắp vào chỗ chảy máu rồi lấy mảnh vải buộc lại.
Bài 3: Phòng co giật ở trẻ: Lấy lá đinh lăng non, lá già cùng phơi khô rồi lót vào gối hay trải xuống giường cho trẻ nằm.
Bài 4: Chữa đau lưng mỏi gối: Dùng thân cành đinh lăng 20 - 30g, sắc lấy nước chia 3 lần uống trong ngày. Có thể phối hợp cả rễ cây xấu hổ, cúc tần và cam thảo dây.
Bài 5: Chữa mệt mỏi: Dùng rễ đinh lăng phơi khô, thái mỏng 0,50g, thêm 100ml nước, đun sôi trong 15 phút, chia 2 - 3 lần uống trong ngày.
Bài 6: Chữa liệt dương: Rễ đinh lăng kỷ tử, cám nếp, mỗi vị 12g; trâu cổ, cao ban long, mỗi vị 8g, sa nhân 6g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 7: Chữa viêm gan: Rễ đinh lăng 12g; biển đậu, rễ cỏ tranh, mỗi vị 12g; nghệ 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 8: Chữa thiếu máu: Rễ đinh lăng, mỗi vị 100g, 20g, tán bột, sắc uống ngày 100g bột hỗn hợp.
Bài 9: Chữa dị ứng, ban sởi, ho, kiết lỵ: Lá đinh lăng khô 10g sắc chung với 200ml nước, uống trong ngày.
Bài 10: Bồi bổ cho sản phụ, người mới ốm dậy: Phụ nữ sau khi sinh, người ốm dậy nên dùng lá đinh lăng nấu canh với thịt, cá để bồi bổ có tác dụng gần giống như nhân sâm. Dùng khoảng 200g lá đinh lăng rửa sạch, khi canh thịt nấu sôi cho đinh lăng đun vừa chín tới, ăn nóng, giúp cơ thể sảng khoái, đẩy các độc tố ra ngoài.
Bài 11: Chữa ho suyễn lâu năm: Lấy rễ đinh lăng, đậu săng, tang bạch bì, nghệ vàng, tần dày lá tất cả đều 8g, xương bồ 6g, gừng khô 4g, đổ 600ml sắc còn 250ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày. Uống lúc thuốc còn nóng.
Bài 12: Bồi bổ và thanh lọc cơ thể: Lá đinh lăng tươi từ 150-200gr, nấu sôi với khoảng 1000ml nước. Sau khi sôi khoảng 5-7 phút, chắt ra để uống nước đầu tiên, có thể đổ tiếp thêm khoảng 200ml nước vào để nấu sôi lấy nước thứ hai. Uống trong ngày thay nước.
Tuy nhiên cần lưu ý dùng rễ đinh lăng với liều cao, sẽ bị say thuốc và xuất hiện cảm giác mệt mỏi, nôn mửa, tiêu chảy. Do đó, khi sử dụng cần đúng liều lượng và nên tham khảo ý kiến bác sĩ, lương y.
NGUYỄN THI (tổng hợp)