Chính sách hỗ trợ nhà ở: Gặp khó do hộ nghèo không có đất

Với quyết tâm không để ai bị bỏ lại phía sau, BR-VT đang tập trung mọi nguồn lực để hoàn thành mục tiêu hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo. Tuy nhiên, việc hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo vẫn còn gặp khó khăn, vướng mắc; đặc biệt là nhiều hộ nghèo còn chưa có đất ở.

Dù được hỗ trợ kinh phí nhưng gia đình ông Nguyễn Văn Sang (bìa trái, KP 6, phường Rạch Dừa, TP. Vũng Tàu) không có đất để xây nhà.

CÓ TIỀN NHƯNG KHÔNG CÓ ĐẤT

Năm 2018, gia đình ông Nguyễn Văn Sang, hộ nghèo chuẩn quốc gia, ở KP 6, phường Rạch Dừa, TP. Vũng Tàu được xét hỗ trợ xây nhà theo Nghị quyết 45 ngày 9/12/2017 của HĐND tỉnh với kinh phí 45 triệu đồng không hoàn lại và 25 triệu đồng vốn vay ưu đãi để xây nhà. Ước mơ có căn nhà kiên cố tưởng đã trong tầm tay nhưng cuối cùng vẫn chưa thành hiện thực vì gia đình ông không có đất. Ông Sang cho biết: “Khi hay tin được hỗ trợ xây nhà, vợ chồng tôi mừng lắm. Thế nhưng, ngặt nỗi gia đình không có đất nên đành chịu. Tôi vẫn mong sao chính quyền và Nhà nước hỗ trợ để giúp người nghèo như tôi có một mái nhà che mưa, che nắng”. Hoàn cảnh ông hết sức khó khăn. Bản thân ông Sang bị bại liệt bẩm sinh, hàng ngày ông vẫn ngồi xe lăn đi bán vé số, còn vợ làm công nhân may để lo cho 3 người con. Với khoản thu nhập hơn 5 triệu đồng/tháng, vợ chồng ông phải tằn tiện lắm mới đủ để trang trải tiền thuê nhà trọ, tiền sinh hoạt phí và lo thuốc men cho đứa con đầu lòng mắc chứng bại não.

Tương tự, gia đình bà Nguyễn Thị Hiền, hộ nghèo chuẩn tỉnh, ở phường Kim Dinh, TP. Bà Rịa cũng mong chờ ngôi nhà mới. Bà Hiền cho biết, hơn 10 năm nay, gia đình bà sống trong căn nhà tạm trên mảnh đất thuê để trồng rau. Chồng bỏ đi, bà Hiền trở thành trụ cột chính nuôi 4 người con ăn học. Sau nhiều năm tích góp, bà Hiền được người quen bán rẻ cho miếng đất nông nghiệp. Đúng lúc này, gia đình bà được xét hỗ trợ 60 triệu đồng để xây nhà từ nguồn Quỹ Vì người nghèo của tỉnh. Tuy nhiên, vì đất gia đình bà là đất nông nghiệp nên không thể xây nhà. Bà Hiền nói: “Hiện nay, việc xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang thổ cư tốn kém, gia đình tôi không đủ khả năng nên không được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở. Tôi mong có một mái nhà để mẹ con đỡ cực hơn nhưng chưa biết làm thế nào”.

CÒN NHIỀU VƯỚNG MẮC

BR-VT là một trong những địa phương đi đầu trong cả nước về thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo. Nhờ sự vào cuộc quyết liệt, linh hoạt của các cấp, ngành, sự chung tay của cộng đồng, đến nay nhiều hộ nghèo đã được hỗ trợ kinh phí để xây dựng, sửa chữa nhà ở. Trong 2 năm 2016-2017, Quỹ Vì người nghèo tỉnh đã vận động gần 40 tỷ đồng để xây mới hơn 500 căn, sửa chữa hơn 250 căn nhà cho hộ nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số thuộc diện hộ nghèo. Giai đoạn 2018-2020 tỉnh dự kiến hỗ trợ xây mới khoảng gần 250 căn nhà cho hộ nghèo.  

Năm 2017, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết 45/2017/NQ-HĐND quy định mức hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2018-2020 đối với những hộ nghèo dưới 40 tuổi với mục tiêu hỗ trợ xây dựng khoảng 506 căn nhà cho hộ nghèo. Mức hỗ trợ 45 triệu đồng/hộ không hoàn lại. Ngoài ra, các hộ nghèo còn được hỗ trợ vay tối đa 25 triệu đồng/hộ với lãi suất ưu đãi trong 5 năm. Kết quả đạt được rất ấn tượng nhưng chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo đang gặp một số khó khăn, vướng mắc.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng, giai đoạn 2018-2020 toàn tỉnh có 506 hộ nghèo cần hỗ trợ về nhà ở. Sau quá trình rà soát, thẩm định có 83 hộ được hỗ trợ nhà ở với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 5,8 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay các địa phương mới giải ngân hỗ trợ được cho 66 hộ, những hộ còn lại đang được lập thủ tục giải ngân. Ông Khải Quốc Bình, Trưởng Phòng Quản lý nhà ở, Sở Xây dựng cho rằng, vướng mắc phổ biến nhất hiện nay trong thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo là những hộ có nhu cầu về nhà ở lại không có đất ở hoặc đang ở trên vùng đất lấn chiếm, nằm trong khu vực quy hoạch. Hơn nữa, nhiều hộ nghèo chưa có thời gian tách hộ đúng theo quy định tối thiểu là 5 năm. Đây là một trong những rào cản khi thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo.

Trước khó khăn này, vừa qua Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND tỉnh đã thành lập Đoàn giám sát việc triển khai thực hiện Nghị quyết 45. Ông Huỳnh Văn Hồng, Phó Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội, HĐND tỉnh cho biết, chỉ còn 1 hơn năm nữa là kết thúc thời gian thực hiện Nghị quyết 45 về hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo giai đoạn 2018-2020. Tuy nhiên, đến nay các mục tiêu Nghị quyết đặt ra vẫn đạt tỷ lệ thấp và có khả năng không hoàn thành. Đoàn giám sát đề nghị Sở Xây dựng phối hợp chặt chẽ với Sở LĐTBXH và các địa phương tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Với những hộ đã đủ các điều kiện cần nhanh chóng triển khai hỗ trợ để các hộ nghèo sớm có nhà ở. “Qua kiểm tra thực tế và làm việc với một số địa phương, chúng tôi sẽ tiếp tục kiến nghị, đề xuất Tỉnh ủy, UBND tỉnh sớm có hướng giải quyết nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo”, ông Hồng cho biết.

Bài, ảnh: NHÃ UYÊN