Tại BR-VT, cộng đồng người Hoa sinh sống tập trung chủ yếu ở các xã Láng Lớn, Kim Long, Xà Bang (huyện Châu Đức) và xã Hòa Hiệp (huyện Xuyên Mộc). Trong quá trình phát triển, người Hoa đã sáng tạo ra nhiều món ăn độc đáo như: heo quay nhồi lá và quả mắc mật, mì xào, đặc biệt là món khâu nhục.
 |
| Ông Lý Sửu Lâm (đứng), giới thiệu các món ăn với khách. |
Trong một chuyến công tác về ấp Phú Lộc, xã Hòa Hiệp, huyện Xuyên Mộc, chúng tôi ghé thăm nhà anh Vòng Thín Phốc - nông dân sản xuất giỏi của địa phương. Chúng tôi được những người Hoa tiếp đãi bằng mâm cỗ thịnh soạn, trong đó có món khâu nhục.
Với thâm niên hơn 10 năm làm nghề đầu bếp chuyên nấu các món ăn của người Hoa, anh Lầm Thanh Sang (SN 1973, ấp Phú Lộc, xã Hòa Hiệp) cho biết, khâu nhục là thịt ba rọi hầm nhừ cách thủy với nhiều loại gia vị như: húng lìu, dầu hào, xá xíu, ngũ vị hương, địa liền, tỏi, ớt, rượu, bột ngọt, hạt tiêu, chao đỏ... nên có hương vị rất đặc biệt. Qua mỗi vùng miền, khâu nhục được chế biến có khác nhau một chút, song có một điểm chung là món thịt này thật mềm, béo và thơm ngon. Để có món khâu nhục thơm ngon, dùng thịt ba rọi, cắt thành miếng kích thước 16cm x 20cm, rửa sạch cho vào nồi luộc sơ (không cần luộc chín). Sau đó vớt thịt ra để nguội, dùng nĩa châm đều lên mặt da, khi thấy chảy mỡ thì dùng giấy thấm sạch, lấy rượu, mật ong bôi lên mặt, thêm nước gừng để khử mùi. Tiếp theo cho thịt vào chảo dầu nóng, chiên vàng đều, da giòn thì vớt ra ngâm vào nước sạch cho da mềm rồi cắt lát. Thịt được trộn đều với các gia vị kể trên trong khoảng 15 phút. Sau đó, xếp xen lát thịt với lát khoai môn rồi cho vào xửng hấp 3 giờ, đến khi thịt mềm thì vớt ra dĩa, dọn lên bàn ăn.
 |
| Món khâu nhục. |
Khâu nhục dùng với bánh mì, rau thơm. Để thêm hương vị đậm đà, món ăn của người Hoa không thể thiếu nước chấm, là hỗn hợp được chế biến từ củ địa liền có vị cay nồng, thêm chút đường, muối và bột bắp. Gắp một miếng khâu nhục kèm rau thơm, khoai môn, nhúng vào nước chấm rồi đưa vào miệng, cảm giác miếng thịt vừa có độ nạc vừa có độ mỡ tan ra trong miệng quyện lẫn vị bùi của khoai môn, vị cay của ớt, tiêu, vị ngọt của mật ong và các gia vị khác.
Bên bàn tiệc, những câu chuyện vui vẻ của cộng đồng người Hoa về phong tục, tập quán, việc cúng cầu mùa màng, mừng thọ... càng tạo thêm không khí ấm áp, thân thiện. Ông Lý Sửu Lâm (SN 1949, người Hoa ở ấp Phú Lộc, xã Hòa Hiệp) cho biết, khâu nhục là món không thể thiếu trong bữa cơm đãi khách, tiệc cưới, mừng nhà mới, cúng thổ thần, cầu phúc, tạ lễ cuối năm của cộng đồng người Hoa.
Theo ông Phạm Hồng Trường, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Hiệp, trên địa bàn xã có gần 400 hộ người dân tộc Hoa, sinh sống tập trung tại các ấp Phú Lộc, Phú Tài. Ngoài khâu nhục ra, người Hoa còn có nhiều món ngon khác, được dùng vào những dịp đặc biệt và mang ý nghĩa riêng như: chân giò heo rút xương, tượng trưng cho sự sum họp của gia đình; mì xào được dùng trong các bữa tiệc mừng thọ; bánh tổ là món không thể thiếu trên bàn thờ của người Hoa trong dịp Tết đến xuân về. Và người Hoa, dù ở đâu, cũng luôn đoàn kết, gắn bó cộng đồng chặt chẽ, tương trợ nhau những lúc đau yếu, khó khăn. Người Hoa cùng người Việt và các dân tộc khác cùng đoàn kết chung sức chung lòng xây dựng quê hương BR-VT ngày càng giàu đẹp, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc.
Bài, ảnh: ĐINH HÙNG