Bạch Dinh kỳ thú
Sau những giờ làm việc căng thẳng, tôi thường phóng xe lên Bạch Dinh để xả stress và hít thở không khí trong lành hiếm nơi nào có được.
Nằm ở phía Nam của Núi Lớn, phía trước là cửa biển Cần Giờ, Bạch Dinh ở độ cao khoảng ba chục mét so với mặt nước biển, giữa rừng cây xanh bạt ngàn. Ở đây có những cây giá tỵ hàng trăm năm tuổi thuộc loại quý hiếm và những cây sứ đại thụ, cành lá sum sê, tỏa hương thơm ngan ngát.
Từ đường Trần Phú ngập tràn nắng gió rẽ lên Bạch Dinh, tôi tưởng như lọt vào một thế giới khác. Tôi giang tay hít thở bầu không khí mát rượi thanh khiết, cảm giác lâng lâng khó tả, bởi nơi đây ngập tràn dưỡng khí tỏa ra trong quá trình quang hợp của cây xanh hòa quyện trong làn gió mát lành của đại dương.
***
Bạch Dinh gắn liền với lịch sử ra đời của thành phố du lịch và nghỉ mát Vũng Tàu. Dưới triều Minh Mạng, nơi đây là pháo đài Phước Thắng, một căn cứ phòng thủ trọng yếu của triều Nguyễn ở phía Đông Nam Tổ quốc. Năm 1859, hạm đội của quân viễn chinh Pháp nổ súng tấn công pháo đài Phước Thắng rồi tiến vào đánh chiếm thành Gia Định, mở đầu cuộc xâm lược Việt Nam và toàn cõi Đông Dương.
Năm 1898 người Pháp bắt đầu công cuộc xây dựng thành phố Cap Saint Jacques, tức TP. Vũng Tàu ngày nay. Toàn quyền Đông Dương bấy giờ là Paul Doumer đích thân phê duyệt dự án xây dựng biệt thự nghỉ dưỡng của toàn quyền trên nền cũ của pháo đài Phước Thắng. Để ghi dấu ấn đậm nét công trình thế kỷ này, Toàn quyền Paul Doumer đã đặt tên cho dinh thự là Villa Blanche, theo tên của con gái ông là Blanche Richel Doumer. Do màu sơn bên ngoài cũng như tên gọi Villa Blanche nên người Việt quen gọi dinh thự này là Bạch Dinh.
Bạch Dinh được thiết kế theo kiến trúc châu Âu cuối thế kỷ XIX, trang trí họa tiết, phù điêu và nhiều bức tượng nghệ thuật mang đậm phong cách Hy Lạp cổ đại trên các bức tường và khung cửa sổ hình vòm.
Nhưng số phận của Bạch Dinh không theo ý đồ của của vị toàn quyền nhiều tham vọng. Paul Doumer đã bị điều về nước trước khi Bạch Dinh hoàn thành vào năm 1902. Thật trớ trêu, người kế nhiệm Paul Doumer là Paul Beau mới là ông chủ thực sự đầu tiên của Bạch Dinh.
Thời ấy, Cap Saint Jacques có vị trí biệt lập, chỉ có đường thủy là con đường duy nhất nối với Sài Gòn. Vài ba ngày mới có một chuyến tàu thủy đưa thư báo, thực phẩm và nhân viên bưu chính từ Sài Gòn tới. Bởi vậy, khi phế truất ngôi vua Thành Thái - một ông vua triều Nguyễn có tư tưởng yêu nước thương dân, thực dân Pháp đã đưa ông đến an trí ở Bạch Dinh 10 năm, trước khi đưa đi lưu đày đến đảo Reunion nằm giữa Ấn độ Dương.
Những năm ba mươi của thế kỷ trước, Bạch Dinh vẫn là nơi nghỉ dưỡng yêu thích của ông vua bù nhìn Bảo Đại và Nam Phương Hoàng Hậu…
***
Mấy năm gần đây, anh bạn tôi là một họa sĩ, thường ngồi trước sân khu di tích Bạch Dinh để ký họa chân dung cho du khách. Anh kể, những ngày lễ, Tết hoặc cuối tuần, khách đến thăm Bạch Dinh đông nườm nượp. Nhiều du khách muốn có một bức ký họa chân dung ở khu di tích Bạch Dinh để làm kỷ niệm. Họ thuộc đủ mọi thành phần xã hội, quốc tịch khác nhau. Nhiều người là du khách đến từ các nước phương Tây yêu hội họa, thích tìm hiểu lịch sử văn hóa các dân tộc.
Anh bạn họa sĩ của tôi có vốn tiếng Anh giao tiếp khá tốt nên khi ngồi ký họa chân dung lại có dịp trò chuyện với du khách. Anh kể, họ thường hỏi anh về lịch sử Bạch Dinh và những địa chỉ du lịch đặc sắc ở Vũng Tàu. Họ muốn anh ký tên vào bức ký họa chân dung và ghi rõ địa chỉ Bạch Dinh ở Vũng Tàu để làm kỷ niệm và kể với bạn bè về một chuyến du lịch lý thú tới Việt Nam.
Một du khách đến từ Austalia hết lời ca ngợi Bạch Dinh là một địa điểm du lịch kỳ thú và hấp dẫn. Ông kể rằng, hầu như năm nào ông cũng sang du lịch ở Việt Nam và không quên ghé Bạch Dinh.
TRẦN QUANG VINH