Trong quá trình hoạt động nghề cá, do môi trường lao động khắc nghiệt, ngư dân dễ bị tai nạn nhất là ngộ độc khí hầm cá. Do vậy, ngư dân cần được trang bị kỹ năng phòng tránh ngộ độc khi làm việc dưới hầm cá.
 |
| Ngư dân khi xuống hầm lấy cá cần thận trọng và trang bị kỹ năng phòng tránh ngộ độc khí. Trong ảnh: Ngư dân đưa cá từ hầm tàu lên bờ tại cảng cá Cát Lở (TP.Vũng Tàu). |
Theo thống kê của Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh, từ năm 2018 đến nay, trên vùng biển BR-VT xảy ra 5 vụ ngộ độc khí hầm cá, khiến 3 ngư dân thiệt mạng và 6 ngư dân bị ảnh hưởng sức khỏe. Gần đây nhất, ngày 7-3, trong quá trình đánh bắt hải sản tại khu vực cách Đông Nam Côn Đảo gần 200 hải lý, ông Nguyễn Văn Sự, thuyền trưởng tàu cá BV 4594 TS phát hiện thuyền viên Trần Văn Thông (SN 1984, thường trú tại phường 5, TP. Vũng Tàu) bị ngộ độc khí trong hầm cá. Thuyền trưởng Sự đã nhanh chóng cho tàu cập vào nhà giàn DK1/14 nhờ hỗ trợ cấp cứu. Sau một ngày được điều trị tích cực, ngư dân này đã ổn định sức khỏe và trở lại tàu tiếp tục lao động.
Một vụ ngộ độc khí hầm cá thương tâm khác xảy ra trên tàu cá BV 99986 TS (chủ tàu là bà Nguyễn Thị Nga, ngụ phường Thắng Nhì, TP.Vũng Tàu) khi đang trên hành trình vào bờ cách mũi Vũng Tàu khoảng 8 hải lý về hướng Đông Nam vào tối 20-1, khiến 4 thuyền viên thương vong. Khi được lực lượng chức năng đưa vào bờ, anh Nguyễn Văn Minh (SN 1968, ngụ tại TP.Vũng Tàu) thuyền viên tàu cá BV 99986 TS - vẫn chưa hết bàng hoàng, kể lại: “Sau khi mở nắp hầm cá, 1 thuyền viên đầu tiên xuống lấy cá thì khoảng 2 phút sau bất ngờ bị ngộ độc và ngất dưới đó. Thấy vậy, 1 người khác xuống cứu nhưng cũng bị bất tỉnh. Sau đó, 2 người nữa nhảy xuống cứu thì cũng bị tình trạng tương tự. Trước tình huống này, ngay lúc đó tôi cũng định xuống cứu, nhưng mùi hầm cá bốc lên nồng nặc rất khó chịu, nên phải đợi cho bớt mùi mới xuống cứu các thuyền viên”. Vụ ngộ độc khí này đã khiến 2 thuyền viên bị tử vong là Bùi Tuấn Liêm (SN 1991, ngụ tại Tiền Giang) và Nguyễn Hoàng Minh (SN 1994, ngụ tại Kiên Giang); 2 thuyền viên còn lại bị ảnh hưởng sức khỏe.
Có thâm niên hơn 30 năm làm nghề biển, ngư dân Võ Quang Nhơn (phường 5, TP.Vũng Tàu) cho biết, hầm cá trên tàu đánh bắt xa bờ ít khi mở nắp nên dễ tích tụ nhiều khí độc. “Vì vậy, trước khi xuống hầm cá, phải mở nắp hầm một khoảng thời gian để thoát bớt khí độc. Khi thuyền viên vào hầm, cần có dây nối với phía trên, phòng khi xảy ra tai nạn sẽ được người ở trên kéo lên ngay. Trong trường hợp phát hiện thuyền viên ngộ độc dưới hầm cá, người đứng phía trên không lao vào cứu tức thời sẽ dễ bị ngộ độc luôn, cần bình tĩnh xử lý tình huống”, ông Nhơn chia sẻ kinh nghiệm.
Theo Bác sĩ - Thượng tá Nguyễn Thành Lê, Chủ nhiệm Quân y BĐBP tỉnh, do hầm cá chứa nước đá, nhiều loại hải sản khác nhau, có chất bảo quản và đóng kín lâu ngày nên trong các hầm cá thường chứa nhiều loại khí độc, nhất là khí metal và CO2. Ngư dân làm việc trong hầm cá rất dễ bị ngộ độc và thiếu oxy não. Nếu không được cấp cứu, điều trị kịp thời, trường hợp bị ngộ độc nặng sẽ dẫn đến chết não và tử vong hoặc sống đời sống thực vật, bị ngộ độc nhẹ thì giảm trí nhớ. Trong khi đó, ý thức phòng ngừa ngộ độc của thuyền viên chưa cao, ít có tàu trang bị mặt nạ dưỡng khí, kỹ năng sơ cấp cứu hạn chế... nên tai nạn có thể xảy ra khi làm việc dưới hầm cá.
Bác sĩ Nguyễn Thành Lê khuyến cáo: Sau chuyến biển hầm không chứa cá, ngư dân cần phải mở cửa hầm, tiến hành thông gió và hút nước đọng dưới đáy hầm. Trong chuyến đi biển, khi hầm đang chứa cá thì lúc mở nắp hầm, ngư dân không được cúi đầu xuống miệng hầm đề phòng khí bốc lên gây ngộ độc. Tiếp đó, cần kiểm tra nồng độ khí độc trong hầm bằng cách thả ngọn đèn dầu, đèn cầy xuống hầm, nếu đèn tắt thì chắc chắn dưới hầm có lượng khí độc nhiều, lượng khí oxy không đủ để người lao động hô hấp. Sau khi đã thông gió khoảng 15-20 phút, thuyền trưởng chỉ nên cho một người xuống hầm, nếu thấy an toàn thì mới cho người kế tiếp xuống. Đồng thời, phân công người trực cảnh giới trên miệng hầm để sẵn sàng ứng cứu. “Trong quá trình làm việc dưới hầm cá, bà con ngư dân cần mang đủ các trang thiết bị bảo hộ lao động để phòng tránh những rủi ro có thể xảy ra, gây ảnh hưởng tới sức khỏe, thậm chí cả tính mạng”, Bác sĩ Nguyễn Thành Lê nhấn mạnh.
Bài, ảnh: PHƯƠNG NAM