Tôi ghé vào một tiệm thuốc tây trên đường Trương Công Định, TP. Vũng Tàu. Xếp hàng trước tôi là một thanh niên. Anh ta hỏi mua 2 loại thuốc kháng virus Molnupiravir, Favipiravir “chính hãng”. Nghe nhắc đến thuốc điều trị COVID-19, nhân viên bán thuốc thoáng giật mình, hỏi “Anh bị… dương tính à?”, “Không, dịch COVID-19 diễn biến quá phức tạp, tôi mua thuốc để dự phòng”. Cô bán thuốc lắc đầu giải thích “Thuốc điều trị COVID-19 đang thử nghiệm lâm sàng, chưa được cấp phép lưu hành, các tiệm thuốc Tây không có bán đâu”. Anh thanh niên nhún vai nói trước khi rời đi: “Tôi muốn mua Molnupiravir, Favipiravir ở hiệu thuốc để bảo đảm là thuốc thật, chứ thuốc điều trị COVID-19 rao bán trên mạng thiếu gì!
Anh thanh niên nói đúng, ở 2 điều: thuốc điều trị COVID-19 rao bán trên mạng không thiếu gì và phần lớn là thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc.
Những ngày gần đây, lợi dụng tình trạng số ca mắc COVID-19 trong cộng đồng tăng cao trở lại, hoạt động mua bán các loại thuốc điều trị COVID-19 có dược chất Molnupiravir, Favipiravir diễn ra sôi động trên mạng xã hội. Các loại thuốc này được rao bán tràn lan với các mức giá khác nhau. Đắt nhất là Molnupiravir loại 400mg (20 viên) giá từ 14-16 triệu đồng; Molnupiravir loại 200mg (lọ 40 viên) từ 8, 5-10 triệu đồng; Favipiravir từ 4-8 triệu đồng.
Để tăng sức thuyết phục, những “nhà thuốc trên mạng” đã “nổ” về công dụng điều trị, hỗ trợ điều trị COVID-19 bằng những lời có cánh. Có người còn khẳng định hàng được “tuồn” ra ở một bệnh viện lớn trên thành phố nên bảo đảm uy tín, nếu không nhanh tay “chốt đơn” sẽ không có hàng vì số lượng có hạn(?!).
Có lẽ không cần phải nhắc lại rằng Bộ Y tế đã có công văn khuyến cáo các loại thuốc điều trị COVID-19 có chứa dược chất Molnupiravir, Favipiravir chưa được cấp phép lưu hành tại Việt Nam; hiện chỉ mới được sử dụng dưới sự kiểm soát đặc biệt của Bộ Y tế. Việc mua, bán sử dụng các thuốc không được phép lưu hành là vi phạm nghiêm trọng quy định của Luật Dược và tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dân, giảm hiệu quả phòng chống dịch và nguy cơ thuốc giả, thuốc nhập lậu.
Nhân đây cũng xin nhắc lại một khuyến cáo khác của Bộ Y tế về thông tin trên mạng, rằng dược liệu địa long (giun đất) không có tác dụng phòng, chống COVID-19. Bộ Y tế khẳng định giun đất không có tác dụng thần kỳ đó, cũng chưa cấp phép lưu hành cho bất kỳ sản phẩm có thành phần địa long nào có tác dụng hỗ trợ, điều trị COVID-19.
Dù các phương tiện truyền thông đã liên tục thông tin cảnh báo nhưng đáng buồn thay, “trào lưu” mua thuốc online vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Không ít người vẫn lên mạng tìm mua thuốc điều trị COVID-19!
Các chuyên gia y tế đã khuyến cáo rất rõ rằng, thuốc sử dụng cho bệnh nhân có nhiều loại, tùy theo triệu chứng bệnh và giai đoạn bệnh. Không thể và không hề có 1 loại thuốc điều trị COVID-19 cho tất cả mọi người. Trong mọi trường hợp, nguyên tắc quan trọng cần ghi nhớ là uống thuốc theo sự chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý mua thuốc để phòng, điều trị COVID-19 không theo toa của bác sĩ là hết sức nguy hiểm. Nếu chẳng may bạn hoặc người nhà của bạn được thông báo dương tính với COVID-19 và trở thành F0, thay vì lo lắng, hoảng loạn, việc cần làm là giữ bình tĩnh, tuân thủ sự tư vấn, hướng dẫn của nhân viên y tế. Xin được nhắc lại rằng, từ ngày 25/11, tỉnh BR-VT thực hiện việc cách ly F1, điều trị F0 tại nhà hoặc ở nơi làm việc để giảm tải cho các cơ sở điều trị. Để làm tốt công tác này, ông Phạm Viết Thanh, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Ban Chỉ đạo phòng chống dịch COVID-19 tỉnh đã lưu ý các địa phương chuẩn bị chu đáo về nhân lực, trang thiết bị y tế, thuốc men và tuyên truyền, hướng dẫn thật tốt về cách thức điều trị để người dân yên tâm, không để tình trạng người bệnh không liên lạc được với đội ngũ y tế, không được tư vấn, không được cấp phát thuốc điều trị!.
Thuốc chỉ là một phần trong quá trình điều trị bệnh. Có nhiều cách để chúng ta phòng chống dịch COVID-19. Thay vì lên mạng để mua các loại thuốc kháng virus không có nguồn gốc, xuất xứ, mọi người hãy nhắc nhau tiếp tục áp dụng các biện pháp cơ bản phòng chống dịch trong trạng thái “bình thường mới”, đặc biệt là thông điệp 5K, góp phần bảo đảm an toàn cho mỗi người và cho xã hội.
Nếu không tỉnh táo, cẩn trọng với những lời có cánh về thuốc điều trị COVID-19 đang rao bán tràn lan trên mạng, bạn sẽ dễ dàng mắc bẫy những kẻ trục lợi, dẫn đến “tiền mất tật mang”.
NGUYỄN HƯNG NHƠN