Thế khó của Gareth Southgate

Dù hợp đồng của HLV Gareth Southgate với tuyển Anh kết thúc sau Euro 2024, chiến lược gia người Anh vẫn thừa nhận rằng, “tương lai sẽ tùy thuộc vào kết quả thi đấu tại World Cup”.

HLV Gareth Southgate nhiều khả năng vẫn tin dùng giá trị cũ từng giúp họ gặt hái thành công ở Euro 2020.

Đội tuyển Anh đang ở thời điểm thấp nhất trong 6 năm tại vị của Southgate khi không thắng 6 trận gần nhất, chuỗi trận không thắng dài nhất của “Tam sư” kể từ năm 1993. Đây là những trận đấu thuộc Nations League, trong đó có thất bại nặng nề 0-4 trước Hungary. Tuyển Anh đứng cuối bảng và phải xuống chơi ở nhóm B.

Thiếu người chuyền bóng

“Tam sư” giống đội bóng đang chịu một loạt vấn đề nghiêm trọng, đây là sự chuẩn bị không thể tồi hơn cho World Cup. Có quá nhiều sai lầm, từ hệ thống thi đấu đến sự kết nối giữa các cầu thủ.

Thứ bóng đá của tuyển Anh đang mất kết nối. Cầu thủ bỡ ngỡ trên sân. Đáng nói, Southgate không hề thử nghiệm hệ thống nào mới. Đến các cầu thủ cũng không hiểu tại sao họ lại rơi vào tình cảnh như vậy.

Trong 6 năm dẫn dắt tuyển Anh, Southgate nghiêng về lối chơi “sufferball”, một phong cách chơi bóng hy sinh cường độ tấn công để duy trì sự vững chắc ở tuyến sau và kiểm soát ở giữa sân. Yếu tố giúp Bồ Đào Nha và Pháp thành công tại các giải Euro 2016 và World Cup 2018. Đây thật sự là nghịch lý, bởi trong tay Southgate có các cầu thủ đủ sức giúp ông thực thi chiến thuật giống những CLB hàng đầu Premier League đang chơi, như Đức, Tây Ban Nha, Argentina sử dụng.

Lý giải cho việc chọn cách chơi không giống các CLB Premier League, Southgate cho rằng, bóng đá Anh thiếu mẫu tiền vệ chuyền bóng giỏi, cầm trịch nhịp độ, phân phối bóng ở giữa sân.

Những tiền vệ người Anh như: Declan Rice, Kalvin Phillips, Jude Bellingham, Mason Mount khác với Joshua Kimmich, Sergio Busquets. Tuyến giữa của các CLB “big six” ở Premier League gồm: Manchester City, Liverpool, Arsenal, Tottenham, Manchester United hay Chelsea tràn ngập cầu thủ nước ngoài.

“Chúng tôi không thể mua, tạo ra ai đó. Chúng tôi phải tận dụng tối đa những cầu thủ vốn có”, Southgate giải thích.

Đó cũng là nan đề của tất cả huấn luyện viên đội tuyển quốc gia, họ cố gắng áp đặt ý tưởng chiến thuật, trong khi phải thỏa hiệp với những yếu tố không có trong tay. Bóng đá Anh cần chú trọng đến việc sản xuất ra các tiền vệ giỏi.

Hệ thống phòng thủ thận trọng

Và Southgate sẽ tiếp tục gắn “Tam sư” với phong cách “sufferball”, sử dụng hệ thống 4 hậu vệ trong sơ đồ 4-3-3 khi gặp các đối thủ nhẹ nhàng ở vòng bảng, và bắt đầu phải xoay sang hệ thống 3 trung vệ đầy thận trọng 3-4-3 trong các trận đấu knock-out sau đó.

Tại Euro 2020, khi Southgate sử dụng hệ thống 3 hậu vệ trong các trận vòng 1/8 gặp Đức và chung kết chạm trán Italia. Hệ thống 3 trung vệ thiếu sáng tạo, cơ hội và bàn thắng. Nhưng đổi lại, nó mang đến sự an toàn, trong những trận đấu gặp đối thủ ngang tầm.

Southgate muốn có sự an toàn của hệ thống 3 trung vệ cũng như sự sáng tạo của hệ thống 4 hậu vệ. Ông thử dung hòa bằng cách đẩy một trong 3 trung vệ nhô cao hỗ trợ các đợt tấn công biên, hay đẩy trung vệ lên chiếm lĩnh khoảng không ở giữa sân khi họ đang cầm bóng.

Nhưng các ý tưởng này tỏ ra rối rắm đối với cầu thủ. “Tam sư” khó có thể thực hiện được điều này khi các hậu vệ có tốc độ tốt như Reece James, Kyle Walker gần đây chấn thương. Những tổn thất khác của Anh là cầu thủ chạy cánh trái Ben Chilwell và tiền vệ đánh chặn Phillips.

Thiếu không gian cho sự đột biến

Trung thành với hệ thống, Southgate sẽ tiếp tục đặt niềm tin vào nhân sự cũ. Trường hợp của Harry Maguire là ví dụ. Dù phải ngồi ghế dự bị nhiều ở sân Old Trafford, trung vệ 29 tuổi vẫn được tín nhiệm cho một suất đá chính trong đội hình đội tuyển quốc gia.

Vậy còn những thay đổi khác để tạo ra sự đột biến trên hàng công? Liệu Southgate có dám sử dụng một cầu thủ nhất định vào vai trò khác? Như HLV Vicente del Bosque dùng Cesc Fabregas ở vị trí trung phong thay cho David Villa bị chấn thương tại Euro 2012, giải đấu Tây Ban Nha vô địch. Pep Guardiola trong nhiều thời điểm ở mùa bóng trước sử dụng Phil Foden hoặc Raheem Sterling cho vị trí trung phong.

Guardiola làm được điều đó ở Manchester City vì trong tay ông có tất cả tiền vệ đều biết làm bóng giỏi. Còn Southgate thì không có ai. Do đó, Southgate vẫn sử dụng nhân sự và hệ thống như tất cả đối thủ của ông đều biết, không có sự bất ngờ.

Tại World Cup 2022, “Tam sư” chỉ hy vọng vào việc các trụ cột như Harry Kane giữ được phong độ tốt, và có một vài nhân tố như Foden hay Bukayo Saka đột nhiên bùng nổ.

CHÍNH PHONG