Người Hà Lan không bay và sự hoàn hảo

Dennis Bergkamp không phải cầu thủ số một nhưng chắc chắn là cầu thủ độc nhất vô nhị, một người biến mọi pha bóng trở nên thật mỹ miều và đậm chất thi vị.

Bergkamp bậc thầy trong xử lý bóng.

TỪ CHỨNG SỢ ĐI MÁY BAY

Mỗi chúng ta đều có những nỗi ám ảnh nào đó đeo đẳng bản thân. Dennis Bergkamp cũng vậy. Ai cũng biết Bergkamp là người sợ di chuyển bằng máy bay. Anh thực sự ác cảm với những chuyến bay từ sau World Cup 1994 tại Mỹ, giải đấu mà đội tuyển Hà Lan dừng bước ở tứ kết. Sự mệt mỏi sau chuỗi ngày thi đấu dưới cái nóng mùa hè cộng thêm quãng hành trình dài trở về Amsterdam khiến chuyến đi thực sự là một điều khó chịu.

Mọi thứ càng trở nên khủng khiếp hơn khi suốt mùa giải tiếp theo, Inter Milan - đội bóng mà anh khoác áo - luôn di chuyển trong những trận đấu ở các giải quốc nội trên những chiếc máy bay cánh quạt nhỏ. Khi đi xuyên qua mây, máy bay bị rung lắc, bên ngoài khung cửa sổ là một màu trắng xóa và tất cả khiến Bergkamp ngột ngạt. Và anh quyết định dừng lại sau một chuyến làm khách đến Florence trên một chiếc máy bay cũ kỹ.

CHO ĐẾN SỰ HOÀN HẢO VỀ CHƠI BÓNG

Trước khi Bergkamp bị nỗi ám ảnh về máy bay, ông cũng có một nỗi ám ảnh khác. Đó là nỗi ám ảnh về sự hoàn hảo! Cũng chính bởi vì điều này mà chúng ta được chứng kiến những kiệt tác sân cỏ kinh điển.

Từ khi còn nhỏ, qua những trận bóng ở giải VĐQG Anh được phát trên truyền hình, Bergkamp đã rất hâm mộ Glenn Hoddle bởi những pha hất bóng lên không rồi khống chế cũng như khả năng giữ thăng bằng của cựu tiền vệ người Anh. Mỗi ngày, anh dành hàng giờ liền đá bóng vào tường ở ngôi nhà trên đường James Rosskade, Amsterdam để học cách kiểm soát trái bóng. Anh tập cho chân phải rồi chân trái, má ngoài, má trong rồi lòng bàn chân, tốc độ thay đổi liên tục.

Đó là niềm vui hằng ngày của Bergkamp. Đến tận những ngày tháng cuối cùng của sự nghiệp, anh vẫn không từ bỏ thói quen đó. Robin van Persie từng kể câu chuyện về một lần đang ngâm nước nóng sau buổi tập, anh thấy Bergkamp vẫn ở lại sút bóng vào tường và khống chế. Van Persie tự nhủ khi nào người đàn anh dừng lại, anh cũng sẽ rời khỏi bồn. Nhưng 45 phút sau, các ngón tay van Persie bắt đầu nhăn nhúm nhưng Bergkamp vẫn chưa chịu dừng lại. Bergkamp bị hấp dẫn bởi chuyển động của trái bóng và phấn khích với việc khống chế những đường bóng khó.

Ta trầm trồ siêu phẩm của Bergkamp vào lưới Argentina, bàn thắng hết sức đẳng cấp vào lưới Newcastle, đó đều là sản phẩm của tài năng thiên bẩm và sự rèn luyện không ngừng nghỉ. Bergkamp làm chủ được mọi thứ xung quanh, ngẩng cao đầu quan sát khi xử lý bóng, biết các đồng đội lẫn đối thủ ở đâu và có khả năng đo lường không gian để trái bóng lăn với tốc độ chuẩn xác nhất.

Huyền thoại Johan Cruyff từng nói: “Bergkamp thuộc nhóm những cầu thủ đặc biệt cùng Van Basten, Van’t Schip và Rijkaard, những anh chàng thông minh. Chỉ dùng mỗi đôi chân mà không dùng cái đầu sẽ chẳng bao giờ là đủ. Tại sao một cầu thủ phải đuổi theo bóng? Vì anh ta bắt đầu chạy quá muộn. Bạn phải tập trung, động não và tìm vị trí thích hợp. Nếu bạn nhận bóng chậm thì có nghĩa bạn chọn sai vị trí. Bergkamp không bao giờ chậm”.

Còn HLV Arsene Wenger thì nói: “Dennis là một người theo chủ nghĩa hoàn hảo. Cho đến tận buổi tập cuối ở Arsenal, cậu ấy hoàn toàn không bao giờ bỏ qua việc khống chế hay chuyền bóng. Và nếu nó không hoàn hảo, cậu ấy sẽ không vui. Đó là đặc điểm của một cầu thủ đẳng cấp hàng đầu: cậu ấy không vui… hay chính xác hơn là không hài lòng chứ không phải không vui vì đôi khi bạn đã tiệm cận sự hoàn hảo. Bạn có thể vui, nhưng sẽ không hài lòng. Cậu ấy muốn mọi thứ phải thật hoàn hảo và đó là điểm chung của những cầu thủ hàng đầu. Họ cần sự hoàn hảo. Và đó là Dennis”.

Những cổ động viên Arsenal lâu năm chắc hẳn sẽ nhớ bàn thắng của Freddie Ljungberg vào lưới Juventus ở Champions League 2001-2002. Nhận bóng trong vòng cấm, Bergkamp đã nhảy múa trước các hậu vệ Juvnetus để chờ đến khi Ljungberg nhận ra rồi vẩy mũi giày nhạy cảm cho tiền vệ Thụy Điển thoát vào trong và ghi bàn. Hay như bàn thắng của anh vào lưới Tottenham Hotspur trên sân Highbury ở mùa giải 1996-1997 cũng là minh chứng về sự chính xác. Nhận đường tạt bóng của Ian Wright, Bergkamp chỉ cần dùng một chạm bằng chân trái để loại bỏ hậu vệ Spurs trước khi dứt điểm đưa bóng vào lưới.

Tư tưởng bóng đá đẹp của Wenger, cộng hưởng với chất nghệ sĩ sẵn có trong dòng máu Bergkamp đã tạo ra một mối lương duyên trời định. “Người Hà Lan không bay” trở thành hạt nhân quan trọng nhất trong cách xây dựng lối chơi của Wenger. Thi đấu ở vị trí tiền đạo lùi hỗ trợ trung phong cắm (từ Ian Wright và sau đó đỉnh cao là Thierry Henry), Bergkamp đã phát huy được tất cả những gì đẹp nhất mà bóng đá có thể mang tới. Anh giống như thiên thần được phái xuống để truyền cái đẹp. Ngoài khả năng ghi những bàn thắng mà cho đến bây giờ, việc lặp lại nó trên sân gần như là bất khả thi, thì kỹ năng chuyền bóng của Bergkamp cũng đạt tới cảnh giới mà lịch sử Arsenal chưa tìm ra người thứ hai.

Vào những năm đỉnh cao nhất của Bergkamp, người ta đùa nhau rằng: Đừng bao giờ tự tin hàng thủ của bạn không có khe hở cho đến khi gặp Bergkamp. Anh ta sẽ chuyền trái bóng xuyên qua tất cả. Bergkamp yêu thích những pha chọc khe và cũng hiếm có ai nhìn ra nhiều ý tưởng để chọc khe như anh. Bergkamp gắn bó với Arsenal 11 năm, chơi 423 trận đấu và ghi 120 bàn.

Bergkamp không cần bay nhưng anh đã lắp đôi cánh cho mĩ học của trái bóng tròn lên một tầm cao mới. Tất cả xuất phát từ nỗi ám ảnh về sự hoàn hảo.

CHƯƠNG NGUYỄN