Bay City, thành phố của người vô gia cư và dân nghiện ma túy

Là một trong những điểm du lịch, mua sắm đứng hàng thứ 3 của nước Mỹ, Bay City sau hơn một năm bị đại dịch COVID-19 càn quét bỗng tràn ngập người vô gia cư và người nghiện ma túy. Nhiều cư dân ở đây phải dọn đi nơi khác vì theo họ, khó mà sống được tại một nơi dật dờ những con người như những bóng ma…

Người vô gia cư tụ tập ở nơi đã từng được xem là sầm uất nhất Bay City.

Bỗng dưng trở thành “địa ngục”

Trước đại dịch, San Francisco có gần 1 triệu người sinh sống, trong đó vùng Bay City chiếm khoảng 200.000 người nhưng khi COVID-19 lắng xuống, dân số nơi này chỉ còn hơn 30.000. Thay vào đó, 70.000 người gồm người vô gia cư và người nghiện ma túy đã tràn vào Bay City.

Cadwell, một cư dân vẫn cố ở lại nói với trang tin Khách lữ hành - Traveller: “Quảng trường Union trước đây sầm uất biết bao nhiêu thì bây giờ chỉ còn là cái bóng của chính nó với những tiệm buôn, nhà hàng, văn phòng thương mại cửa đóng kín mít.

Ngay cả khách sạn Hilton với 1.291 phòng một thời là điểm nhấn của Bay City cũng ngưng hoạt động. Cái còn lại chỉ là những thân thể gầy gò, bẩn thỉu ngồi chích ma túy trên vỉa hè hoặc tụ tập ở những góc phố. Rác rưởi tràn lan nhưng chẳng ai dọn dẹp vì phần lớn công nhân Công ty dịch vụ vệ sinh đã chuyển nhà đi nơi khác…”.

Theo quan sát của phóng viên Ferguson, tòa nhà Flood là công trình mang tính lịch sử duy nhất còn tồn tại nguyên vẹn sau trận động đất ở San Francisco năm 1906 hầu như trống rỗng. Bên trong nơi này, cửa hàng công ty quần áo thời trang Gap không một bóng người. Tất cả mọi tủ kính trước đây trưng bày những bộ y phục đắt tiền đã được tháo gỡ.

Thứ duy nhất còn hoạt động là cửa hàng chi nhánh Dr. Martens và cửa hàng Urban Outfitters treo bảng giảm giá 70% nhưng cũng chẳng ai vào mua. Tim Kelly, quản lý cửa hàng Urban Outfitters nói: “Chúng tôi cố gắng cầm cự với hy vọng giải phóng hết hàng tồn kho nhưng với tình hình này, mục tiêu khó mà đạt được”.

Vẫn theo phóng viên Ferguson, phía bên kia phố Market là Trung tâm Westfield San Francisco đang treo bảng sang nhượng nhưng trước lối ra vào nồng nặc mùi nước tiểu. Vài ngày trước đó, Công ty AT&T, một đại gia trong ngành viễn thông Mỹ, trụ sở đặt tại phố Powell tuyên bố sẽ đóng cửa vĩnh viễn còn với chi nhánh của Công ty bán lẻ thực phẩm Walgreens, sau khi xảy ra vụ đụng độ chết người giữa một phụ nữ vô gia cư và một nhân viên bảo vệ vì bà này cố tình đập vỡ tủ kính để lấy kẹo, họ  cũng thông báo sẽ chấm dứt mọi hoạt động kinh doanh ở nơi này, còn nếu kể thêm thì Công ty Nordstrom Rack, T-Mobile và Payless Shoes cũng thông báo ngừng hoạt động.

Edward, 49 tuổi, cư dân địa phương và là y tá của một bệnh viện cho biết: “Họ đại tiện, tiểu tiện, trộm cắp, tiêm chích ma túy ở bất cứ nơi đâu nhưng bộ máy công quyền đã không có bất kỳ một phản ứng gì. Nhiều cửa hàng, trung tâm thương mại bây giờ là chỗ ngủ của họ. Nó là thế giới mà chẳng ai dám bước vào…”. Sự đóng cửa của những tập đoàn, công ty lớn đã kéo theo 92.000 nhân viên và gần đây nhất, hồi cuối tháng 4, Công ty Salesforce cho biết họ sẽ chuyển việc kinh doanh đến nơi khác và điều đó dồng nghĩa với 1.000 nhân viên cũng sẽ đi theo họ.

Trước đại dịch, năm 2019 Bay City đón 26,2 triệu lượt khách nhưng cả 2 năm 2021 và 2022, con số này chỉ là 1,5 triệu vì COVID-19 còn từ đầu năm 2023 đến nay, không ai thống kê được. Người quản lý của Park Hotels & Resorts, nơi có 1.024 phòng lưu trú nói: “Hơn bao giờ hết, chúng tôi tin rằng con đường phục hồi của Bay City vẫn còn nhiều mây mù và kéo dài bởi những thách thức lớn”. Các nhà lãnh đạo Bay City ước tính tình hình u ám sẽ góp phần làm thâm hụt ngân sách 1,3 tỷ USD trong 5 năm tới, trong đó chỉ riêng doanh thu từ thuế bất động sản đã là 200 triệu USD mỗi năm.

Về phía những người vô gia cư, hầu hết đều xem Bay City là “một nơi đáng sống”. Benjamine, 24 tuổi, đến từ Los Angeles nói: “Ở đây không phải trả tiền nhà, nước thì có sẵn tại những trụ cứu hỏa, điện câu trộm từ các công ty, cửa hàng còn hoạt động. Khi mùa đông đến cũng không lo lắm vì chỗ ở đều kín gió…”. Jay Adam, 30 tuổi, có thâm niên nghiện ma túy hơn 10 năm cho biết thêm: “Thị trường Bay City giờ đây đã xuất hiện Xylazine, chỉ cần 1USD là có thể “phê” cả ngày. Nó rẻ hơn nhiều so với Cocain hay ma túy tổng hợp”.

Xylazine thoạt đầu được Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) cấp phép cho sử dụng để cắt cơn hung hãn của một số loài vật như chó, ngựa, bò, hươu…, dưới dạng thuốc thú y. Tuy nhiên, gần đây những ông trùm buôn bán ma túy nhận ra rằng nó có tác dụng hơn hẳn những loại ma túy truyền thống và rất rẻ: Một kg giá chỉ 6USD trong lúc con nghiện chỉ cần 0,1 gam pha với nước rồi tiêm vào là có thể ngất ngây suốt 3 tiếng. Chả thế mà Bay City nhanh chóng trở thành thiên đường cho những kẻ bán lẻ ma túy đường phố, thu hút con nghiện ở những vùng lân cận như quận Sunset, quận Mission tìm đến nơi này, trong đó không ít kẻ đến rồi… ở lại luôn!

Giải pháp hồi sinh Bay City

Theo số liệu của Sở an sinh xã hội Bay City, 6 tháng đầu năm 2023 nơi này đã ghi nhận 268 ca tử vong do dùng Xylazine quá liều, tăng 41% so với năm ngoái. Cũng trong thời gian ấy, Bay City ghi nhận 14.000 vụ trộm cắp để kiếm tiền tiêm chích. Ngay cả những khu vực cao cấp ở San Francisco như Đồi Nga, một phần của tuyến cáp treo dọc theo phố Hyde và điểm nóng du lịch Cầu Cổng vàng cũng chịu vạ lây.

Với ông Gavin Newsom, thống đốc bang California, ông thú nhận cuộc khủng hoảng vô gia cư ở San Francisco nói chung và Bay City nói riêng cùng những nơi khác trong bang là “một sự ô nhục”: “California đã không đạt được tiến bộ trong hai thập kỷ qua. Tôi không thích những gì đang xảy ra trên đường phố và các vỉa hè. Tôi không thích Bay City bị vùi dập bởi những người vô gia cư ngủ ở ngưỡng cửa, công khai chích ma túy, ăn cắp vặt, la hét những lời tục tĩu với người qua đường…”.

Với du khách, những người chưa biết thông tin thực tế về Bay City và cũng chỉ mới đến nơi này lần đầu, các khu trại tồi tàn của người vô gia cư ở trung tâm thành phố là một cú sốc. Izzy Gaine, 23 tuổi từ Essex, Anh quốc, đến San Francisco để tham dự một cuộc hội thảo dành cho các kiến trúc sư nói: “Vào ngày đầu tiên, tôi ra khỏi khách sạn lúc 9 giờ sáng và chỉ nhìn thấy những người quét dọn đường phố.

Tôi nghĩ đó là việc bình thường nhưng một lúc sau, tôi mới biết họ là người vô gia cư, dọn sạch chỗ ngủ đêm hôm trước để lấy chỗ ngồi xin tiền những khách phương xa như tôi”. Mark Jenny, một phụ nữ vô gia cư 49 tuổi giải thích: “Nếu bạn không dọn sạch, người ta sẽ bịt mũi khi đi ngang chỗ bạn và dĩ nhiên là họ sẽ chẳng cho bạn cái gì”.

Đứng trước thảm trạng này, Thị trưởng Bay City là ông London Breed tuyên bố sẽ trấn áp những kẻ buôn bán ma túy đồng thời cho biết sẽ thành lập 3 trung tâm chăm sóc sức khỏe nhằm mục đích đưa người vô gia cư ra khỏi đường phố với khoản trợ cấp 687USD cho mỗi người mỗi tháng.

Ông Paul Miyamoto, cảnh sát trưởng nói: “Một đơn vị ứng phó khẩn cấp với 130 nhân viên sẽ được triển khai nhằm lập lại trật tự để Bay City sẽ lại là Bay City như ngày xưa”, nhất là khi Thống đốc Gavin Newsom khẳng định rằng ông đang triển khai Lực lượng tuần tra xa lộ California và Lực lượng vệ binh quốc gia đến để “kết thúc vấn đề”…

VŨ CAO (Theo Traveller)