Anh và EU đạt thỏa thuận mới về Nghị định thư Bắc Ireland

Ngày 28/2, Thủ tướng Anh Rishi Sunak đã đạt thỏa thuận mới về các quy tắc thương mại thời hậu Brexit cho Bắc Ireland với kỳ vọng sẽ giúp cải thiện quan hệ với Liên minh châu Âu (EU). Ông Sunak đã đồng ý các điều khoản với Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen khi hai bên gặp nhau tại một khách sạn phía Tây London.

Biên giới Bắc Ireland.

Thỏa thuận chưa được chính thức công bố, nhưng các nguồn tin trong chính phủ Anh nói rằng, bản thỏa thuận mới dài hơn 100 trang, trong đó có một số sửa đổi chính như EU không yêu cầu chứng nhận đầy đủ về hải quan và sức khỏe động vật tại biên giới đối với các sản phẩm được đăng ký và dán nhãn “NI-Only” (chỉ tiêu thụ tại Bắc Ireland) từ Anh sang Bắc Ireland. EU chấp nhận nới lỏng quy định đối với cư dân Bắc Ireland nhận bưu kiện từ Anh qua đường bưu điện, dỡ bỏ hạn chế hộ chiếu thú cưng cho phép cư dân Vương quốc Anh đưa thú cưng của họ đến Bắc Ireland mà không cần hộ chiếu thú cưng như đi du lịch đến EU hiện tại. Hai bên thống nhất sửa đổi quy định về hạn ngạch thép từ Anh sang Bắc Ireland công bố vào tháng 8/2022 và mức thuế dự kiến có thể lên tới 25%.    

Thỏa thuận mới nhằm giải quyết những mâu thuẫn, căng thẳng do việc thực thi các thỏa thuận hậu Brexit năm 2020 đối với vùng Bắc Ireland của Anh và duy trì biên giới mở của nước này với Ireland, thành viên EU.

Tuy nhiên, dư luận vẫn đang chờ xem liệu thỏa thuận mới này có thể chấm dứt bế tắc chính trị ở Bắc Ireland và làm dịu những ý kiến chỉ trích Anh ở vùng này hay không. 

Thỏa thuận mới dự kiến sẽ giảm bớt việc kiểm tra thực tế đối với hàng hóa vận chuyển từ Anh đến Bắc Ireland và giúp các nhà lập pháp của Bắc Ireland có quyền quyết định đối với một số quy tắc thương mại mà EU áp đặt lên vùng này theo các điều khoản của thỏa thuận Brexit. Chính phủ Anh cũng có thể đặt ra một số quy định về thuế và viện trợ nhà nước.  

Việc đạt thỏa thuận được coi là chiến thắng giúp củng cố vị thế của Thủ tướng Sunak trong đảng Bảo thủ cầm quyền và cho phép ông vượt qua vấn đề gây tranh cãi nhất trong chương trình nghị sự của mình trong bối cảnh đảng Bảo thủ đang bị Công đảng đối lập bỏ xa trong các cuộc thăm dò dư luận trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến vào năm 2024.

Trong trường hợp thất bại, ông Sunak có thể đối mặt với sự nổi dậy từ phe “hoài nghi châu Âu” trong đảng Bảo thủ, làm sống lại sự chia rẽ ý thức hệ sâu sắc đã có lúc làm tê liệt chính phủ kể từ cuộc bỏ phiếu rời EU năm 2016.

PHƯƠNG DUNG