Các nước thúc đẩy nỗ lực làm giảm căng thẳng Armenia-Azerbaijan

Ngày 13/9, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron có cuộc điện đàm với Thủ tướng Armenia Pashinyan, đồng thời bày tỏ sẵn sàng trao đổi với người đồng cấp Azerbaijan Ilham Aliyev.

Binh sĩ và xe quân sự của Azerbaijan di chuyển qua thị trấn Lachin, gần khu vực biên giới với Armenia ngày 1/12/2020.

Ông cho biết với tư cách Chủ tịch Hội đồng Bảo an LHQ, Pháp sẽ đưa vấn đề này ra họp tại hội đồng. Ông kêu gọi Armenia và Azerbaijan ngừng bắn, đồng thời nhấn mạnh việc giải quyết tranh chấp giữa hai bên “chỉ có thể bằng con đường hòa bình”.

Cùng ngày, Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cũng kêu gọi Armenia và Azerbaijan chấm dứt giao tranh và quay lại bàn đàm phán. Ông cho biết thêm rằng một đặc phái viên của EU đã lên đường tới khu vực tranh chấp này.

Về phần mình, ngày 13/9, Quốc hội Armenia đã thông qua tuyên bố kêu gọi Hội đồng Bảo an LHQ họp khẩn về xung đột mới bùng phát giữa nước này và Azerbaijan, đồng thời hối thúc Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) thực hiện biện pháp khẩn trước tình hình hiện nay.

Đụng độ giữa quân đội Armenia và Azerbaijan xảy ra đêm 12/9, đánh dấu bước leo thang trong căng thẳng đã kéo dài hàng thập kỷ giữa hai bên liên quan đến khu vực tranh chấp Nagorny-Karabakh.

Armenia và Azerbaijan đã nhất trí ngừng bắn, bắt đầu từ 9h00 giờ địa phương ngày 13/9, tuy nhiên thỏa thuận chỉ được duy trì trong vài phút.

Nagorny-Karabakh nằm sâu trong lãnh thổ phía Tây Nam của Azerbaijan, song có đa số dân cư là người gốc Armenia nên muốn ly khai để sáp nhập khu vực này vào Armenia. Điều này đã gây ra tranh chấp chủ quyền giữa hai nước láng giềng mà đỉnh điểm là cuộc chiến tranh kéo dài từ tháng 2/1988 đến tháng 5/1994.

Bất chấp thỏa thuận ngừng bắn đạt được năm 1994 và nhiều cuộc đàm phán hòa bình sau đó, xung đột vẫn xảy ra. Vào năm 2020, giao tranh lại bùng phát giữa Azerbaijan và Armenia, kéo dài 44 ngày, trong khu vực tranh chấp này. Cuộc xung đột kết thúc bằng một lệnh ngừng bắn do Nga làm trung gian, trong đó lực lượng gìn giữ hòa bình Nga được triển khai tới Nagorny-Karabakh.

Đầu tháng 8 vừa qua, Azerbaijan đã tấn công sau khi cáo buộc Armenia vi phạm lệnh ngừng bắn năm 2020 và yêu cầu phi quân sự hóa hoàn toàn khu vực này.

MINH CHÂU