EU yêu cầu AstraZeneca bồi thường hàng tỷ euro nếu không cấp đủ vắc xin

Liên minh châu Âu (EU) đã yêu cầu hãng dược phẩm AstraZeneca bồi thường thiệt hại lên tới hàng tỷ euro nếu hãng này không tăng lượng cung vắc xin ngừa COVID-19 vào tháng tới.

Vắc xin ngừa COVID-19 của AstraZeneca.

Luật sư của EU, ông Rafael Jafferali, ngày 27/5 tuyên bố tại một tòa án ở Brussels rằng Ủy ban châu Âu (EC) muốn AstraZeneca phải trả mức phạt 10 euro/liều/ngày nếu hãng này không cung cấp cho EU 20 triệu liều vắc xin bổ sung vào cuối tháng 6/2021. Ông nhấn mạnh, hãng “thậm chí không cố gắng tôn trọng hợp đồng” với EU.

Yêu cầu bồi thường này là một phần trong vụ kiện của EC nhằm buộc AstraZeneca phải cung cấp 90 triệu liều vắc xin trong quý 2 năm nay thay vì 70 triệu liều theo kế hoạch hiện tại.

Động thái này là bước mới trong cuộc chiến giữa EU và AstraZeneca về sự thiếu hụt nguồn cung theo hợp đồng cung cấp 300 triệu liều vắc xin giữa hai bên.

AstraZeneca ban đầu dự kiến cung cấp 300 triệu liều vắc xin cho EU trong 6 tháng đầu năm nay, song kế hoạch này đã bị cắt giảm xuống chỉ còn 100 triệu liều do hãng gặp khó khăn về sản xuất. EC muốn tòa án yêu cầu AstraZeneca nâng con số này lên 120 triệu liều.

EC cho biết, EU không chấp nhận việc AstraZeneca giao vắc xin muộn, cho rằng đây là hành vi vi phạm hợp đồng và hãng phải thực hiện đúng kế hoạch đã thống nhất càng sớm càng tốt.

EU cũng cho rằng, AstraZeneca lẽ ra phải bù đắp việc thiếu nguồn cung bằng cách sử dụng 50 triệu liều vắc xin từ các cơ sở sản xuất khác. Gần 40 triệu liều vắc xin của AstraZeneca hiện được sản xuất tại Anh và phần lớn phần còn lại được sản xuất tại Mỹ.

EU cũng tỏ ra không hài lòng vì AstraZeneca có thể thực hiện tốt hợp đồng với Anh, song Giám đốc điều hành AstraZeneca Pascal Soriot nói rằng, hợp đồng ban đầu giữa chính phủ Anh và đại học Oxford - trước khi AstraZeneca trở thành đối tác, bao gồm quyền tiếp cận ưu tiên đối với vắc xin được sản xuất tại các cơ sở tại Anh.

AstraZeneca cũng khẳng định đã làm mọi cách để mở rộng quy mô sản xuất và nỗ lực hết sức để hoàn thành tiến độ giao hàng cho EU theo hợp đồng.

Việc có thêm 20 triệu liều vắc xin bổ sung từ AstraZeneca sẽ không tạo ra nhiều khác biệt trong chương trình tiêm chủng đang tăng tốc của EU, song sẽ là bước đệm để khối này hoàn thành mục tiêu tiêm chủng đầy đủ cho 70% dân số trưởng thành (khoảng 255 triệu người) vào tháng 7.

Các quan chức EU cho rằng, các liều vắc xin AstraZeneca bổ sung có thể đến từ Mỹ, nơi vắc xin này vẫn chưa được chấp thuận sử dụng, hoặc từ một địa điểm sản xuất quốc tế khác như Trung Quốc.

Tòa án Bỉ dự kiến sẽ đưa ra phán quyết về vụ kiện vào tháng tới. EC cũng đưa ra yêu cầu bồi thường riêng đối với những thiệt hại phát sinh từ việc AstraZeneca không tuân thủ hợp đồng, song AstraZeneca không thừa nhận yêu cầu này.

AstraZeneca hiện vẫn là nhà cung cấp vắc xin lớn thứ 2 của EU sau BioNTech/Pfizer. Không giống các công ty đối thủ, AstraZeneca cung cấp vắc xin trên cơ sở phi lợi nhuận trong suốt thời gian diễn ra đại dịch.

MINH HỢP