Những khoảng tối chưa từng thấy

Khởi phát tại Trung Quốc hồi tháng 12/2019, đại dịch COVID-19 đã lây lan nhanh ra các quốc gia khác, đặc biệt là tại Mỹ và châu Âu. Các biện pháp phong tỏa nhằm kiểm soát đại dịch đã làm tê liệt gần như mọi lĩnh vực của nền kinh tế toàn cầu kể từ đầu năm đến nay. Dù các nước chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất trong đại dịch cũng đã từng bước mở cửa trở lại, triển vọng kinh tế toàn cầu vẫn kém lạc quan khi chưa hết lo ngại về làn sóng bùng phát dịch lần thứ hai.

Một phố mua sắm ở New York, Mỹ.

Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), bà Kristalina Georgieva, nhận định nền kinh tế thế giới “rõ ràng” đã bước vào một cuộc suy thoái tồi tệ tương tự hoặc thậm chí tồi tệ hơn so với cuộc khủng hoảng tài chính năm 2009. IMF dự kiến nền kinh tế toàn cầu sẽ giảm 3% trong năm 2020.

Tại Mỹ, Cơ quan Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Mỹ cho biết nền kinh tế nước này đã kết thúc giai đoạn tăng trưởng dài nhất trong lich sử và rơi vào suy thoái trong tháng 2/2020 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. GDP của Mỹ giảm 4,8% trong quý 1 và dự kiến giảm ít nhất 20% trong quý 2. Tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ đã tăng từ mức thấp kỷ lục 3,5% trong tháng 2 lên 14,7% trong tháng 4, song đã hạ xuống 13,3% trong tháng 5.

Theo các nhà kinh tế, tăng trưởng kinh tế Mỹ sẽ phục hồi trong mùa Hè 2020 và có thể được duy trì nếu đại dịch COVID-19 không bùng phát trở lại.

Phát biểu tại một hội thảo triển vọng kinh tế do Hiệp hội Kinh tế Kinh doanh Quốc gia Mỹ tổ chức, nhà kinh tế trưởng Jack Kleinhenz của Hiệp hội Bán lẻ Quốc gia Mỹ, cho rằng nếu đại dịch COVID-19 bùng phát trở lại ở mức độ mạnh hơn thì rất có thể tăng trưởng kinh tế Mỹ lại giảm tốc trong thời gian tới.

Tại Trung Quốc, mặc dù dịch bệnh đã được kiểm soát, song tác động nghiêm trọng về kinh tế của dịch bệnh đã lộ rõ. Các biện pháp hạn chế đi lại nghiêm ngặt và dừng các hoạt động sản xuất để hạn chế sự lây lan của dịch bệnh đã gây ra những tác động nặng nề về kinh tế. Sản lượng công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới giảm 13,5% trong 2 tháng đầu năm và là lần giảm đầu tiên trong gần 30 năm qua.

Các nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát của hãng tin Reuters cho rằng, kinh tế Trung Quốc sẽ dần hồi phục sau khi sụt giảm lần đầu tiên trong nhiều thập niên qua vào quý 1, song nguy cơ suy thoái vẫn cao nếu đại dịch COVID-19 diễn biến xấu đi.

Trong khi đó, kinh tế Nhật Bản đã lần đầu tiên rơi vào suy thoái kể từ năm 2015 do nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới này tăng trưởng âm 2 quý liên tiếp do tác động của đại dịch COVID-19. So với cùng kỳ năm ngoái, GDP của Nhật Bản giảm đến 3,4% trong quý 1 khi cả tiêu dùng tư nhân, chi tiêu vốn và xuất khẩu đều sụt giảm. Trước đó, trong quý 4 kinh tế Nhật Bản đã ghi nhận mức giảm 7,3%.

Tình hình thậm chí còn được dự đoán đang diễn biến xấu đi trong quý 2 sau khi Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe hồi tháng 4 đã ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc trước sự lây lan nhanh của đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, tình trạng khẩn cấp này đã được dỡ bỏ trên toàn quốc vào ngày 25/5.

Các chuyên gia phân tích trong cuộc khảo sát của hãng tin Reuters đã dự báo trong quý 2 kinh tế Nhật Bản sẽ giảm đến 22% so với cùng kỳ năm ngoái. Nếu đúng vậy, đây sẽ là mức sụt giảm mạnh chưa từng có và cho thấy sự suy sụp của nền kinh tế thế giới vốn được dự báo sẽ chứng kiến đợt suy thoái tồi tệ nhất kể từ cuộc Đại Suy thoái những năm 1930.

Bức tranh kinh tế châu Âu cũng xuất hiện một loạt khoảng tối chưa từng thấy khi dịch bệnh diễn biến nghiêm trọng ở tất cả các nền kinh tế chủ chốt của châu lục. Nền kinh tế của Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) đã giảm 3,8% trong quý 1 khi hoạt động kinh doanh đình trệ do các DN phải đóng cửa nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch COVID-19. Đây là mức sụt giảm lớn nhất của kinh tế Eurozone kể từ năm 1995.

Theo nhà kinh tế trưởng của IHS Markit, ông Chris Williamson, GDP trong quý II của Eurozone vẫn có khả năng giảm xuống mức thấp chưa từng thấy, giảm khoảng 10% so với quý trước đó, nhưng chỉ số nhà quản lý mua hàng tháng 5 nhích lên làm tăng thêm hy vọng rằng sự suy giảm hoạt động kinh tế sẽ chậm lại khi các biện pháp phong tỏa tiếp tục được nới lỏng vào mùa Hè.

Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) dự báo kinh tế toàn cầu sẽ giảm ít nhất 6% trong năm nay do các nước áp đặt lệnh phong tỏa nhằm khống chế đại dịch COVID-19, đồng thời cảnh báo khả năng phục hồi “chậm và không chắc chắn”. Trong trường hợp bùng phát làn sóng lây nhiễm COVID-19 thứ 2 vào cuối năm, sản lượng kinh tế thế giới có thể giảm tới 7,6% trong năm 2020.

LÊ MINH (TTXVN)