Nhà bác học Alexandre Yersin - Công dân danh dự của Việt Nam

Một trong những người Pháp được nhiều người Việt Nam biết đến là Bác sĩ Alexandre Yersin (1863-1943). Alexandre Yersin là người sáng lập và là Viện trưởng đầu tiên của Trường Y – Dược Đông Dương, trực thuộc Đại học Đông Dương (tiền thân của ĐHQGHN ngày nay). Vị bác sĩ người Pháp, gốc Thụy Sỹ này cũng được biết đến như một nhà thám hiểm, một nhà nghiên cứu về canh nông và là một nhà khoa học nổi tiếng trên thế giới về vi trùng học.

25 tuổi, năm 1888, Alexandre Yersin đã có thành công vang dội với việc bảo vệ luận án tiến sĩ y khoa tại Paris: đề tài “Nghiên cứu sự phát triển chứng nhiễm trùng huyết của bệnh lao thực nghiệm” được Đại học y khoa Paris tặng huy chương đồng. Sau đó, Alexandre Yersin tìm ra độc tố của vi trùng bệnh bạch hầu, khiến tên tuổi của ông càng thêm lừng lẫy.

Năm 1894, sau nhiều kỳ công nghiên cứu tìm tòi thí nghiệm, Alexandre Yersin đã tìm ra vi trùng dịch hạch, nghiên cứu bào chế thuốc điều trị và phòng bệnh dịch hạch. Thành tựu này được Chính phủ Pháp tặng huân chương Bắc Đẩu bội tinh. Đến năm 1896 lúc bệnh dịch hạch tái phát tràn lan ở Trung Quốc, Hồng Công, Quảng Đông…, 80% người bệnh được cứu sống nhờ loại thuốc của bác sĩ Alexandre Yersin bào chế. Bệnh dịch hạch vốn đã giết chết trên 50 triệu người trên thế giới, từ đó không còn là bệnh nan y.

Tại Hội nghị vi sinh vật thế giới lần thứ 10 năm 1970, các nhà khoa học đã quyết định cho vi khuẩn dịch hạch mang tên người khám phá ra nó là Yersinia Pestis.

Năm 1902, Alexandre Yersin làm hiệu trưởng đầu tiên của trường thuốc Hà Nội, nay là Đại học Y khoa Hà Nội. Ông là Giám đốc viện Pasteur Đông Dương, gồm cả Viện Pasteur Nha Trang và viện Pasteur Sài Gòn. Kế thừa thành tựu của ông, ngày nay, các Viện Pasteur Việt Nam vẫn đang phát huy hiệu quả việc phòng, chữa bệnh cho nhân dân.

Alexandre Yersin còn say mê nghiên cứu khoa học trên nhiều lĩnh vực. Ngoài y học, ông còn thành công trong việc nghiên cứu trên các lĩnh vực khác như: Sinh học, Nông học, Thiên văn học, Vật lý. Ông đã đưa vào trồng và thử nghiệm thành công cây cao su ở Việt Nam, cây Canhkyna ở Hòn Bà, Dran, ở cao nguyên Lang Biang để bào chế thuốc chữa bệnh sốt rét rất hiệu quả. Ông còn nuôi các loại gia súc, đặc biệt là ngựa để lấy nguyên liệu sản xuất vacxin phòng bệnh dịch hạch.

Bên cạnh niềm đam mê nghiên cứu khoa học, Alexandre Yersin còn có sở thích khám phá những miền đất lạ. Năm 1890, ông đến Đông Dương và chuyến đi định mệnh này đã đưa ông đến Việt Nam, để viết ra những trang sử mới trong cuộc đời mình ở 2 vùng đất Nha Trang và Đà Lạt.

KHẮC NIÊN