Thượng đỉnh Mỹ-Triều lần 2 liệu có đột phá?

Kế hoạch tiến hành cuộc gặp thượng đỉnh lần 2 giữa Tổng thống Mỹ và nhà lãnh đạo Triều Tiên vừa được nhất trí sau chuyến thăm Washington 3 ngày của Phó Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên, ông Kim Yong-chol.

Đặc phái viên Triều Tiên Kim Yong-chol (bìa trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump gặp nhau tại Washington chiều 18-1.

Việc ông chủ Nhà Trắng lạc quan cho rằng, giới truyền thông đã không đánh giá đúng về những tiến triển lớn đạt được giữa Washington và Bình Nhưỡng thời gian qua càng khiến dư luận đặt nhiều kỳ vọng vào cuộc gặp dự kiến diễn ra cuối tháng 2 này.

LIỆU CÓ ĐỘT PHÁ?

Cuộc gặp kéo dài 90 phút tại Nhà Trắng giữa ông Kim Yong Chol với Tổng thống Donald Trump diễn ra trong bối cảnh Mỹ và Triều Tiên đang cố gắng tìm kiếm một hiệp ước phi hạt nhân hóa mà có thể xóa bỏ sự thù địch kéo dài hàng thập kỷ giữa hai bên.

Còn nhớ, trong cuộc gặp diễn ra tháng 6-2018 tại Singapore, ông Kim Jong-un cam kết sẽ tháo dỡ toàn bộ kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. Tuyên bố này sau đó được Bình Nhưỡng hiện thực hóa thông qua việc ngưng các cuộc bắn thử nghiệm tên lửa đạn đạo. Song, các bước đi này dường như chưa được phía Mỹ công nhận, thậm chí cho rằng Triều Tiên chưa thật sự bắt đầu tiến trình giải trừ vũ khí như đã hứa hẹn.

Trong khi các cuộc đàm phán về việc bãi bỏ trừng phạt Triều Tiên gặp bế tắc, Bình Nhưỡng bất ngờ đặt điều kiện là Mỹ cũng phải tháo dỡ kho vũ khí hạt nhân của mình.

Với hy vọng cuộc gặp thượng đỉnh thứ 2 có thể sẽ khai thông bế tắc trên, giới phân tích cho rằng Tổng thống Donald Trump đang rất “sốt ruột” để gặp Chủ tịch Kim, thậm chí đánh giá năm 2019 là năm mang tính quyết định cho hòa bình trên bán đảo Triều Tiên. Giờ đây mọi cặp mắt đều đổ dồn về chủ nhân Nhà Trắng. Trên nguyên tắc, sau cuộc gặp giữa ông Kim Yong Chol với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và ông Donald Trump, ngày giờ và địa điểm cho thượng đỉnh lần 2 sẽ sớm được thông báo.

Các chuyên gia cho rằng thượng đỉnh lần 2 phải làm sáng tỏ nhiều điểm mập mờ vì giữa Mỹ và Triều Tiên cho đến nay vẫn không có cùng quan điểm về khái niệm “phi hạt nhân hóa bán đảo”. Trong khi Mỹ khăng khăng duy trì trừng phạt kinh tế nếu Triều Tiên không từ bỏ vũ khí hạt nhân, phía Bình Nhưỡng đòi giảm nhẹ trừng phạt lập tức, đòi được bảo đảm an ninh, tố cáo Washington muốn nước này đơn phương hạ vũ khí mà chẳng có nhượng bộ nào.

Các nhà phân tích từ Mỹ nói rằng Triều Tiên muốn có một thông điệp rõ ràng từ chính quyền của Tổng thống Trump về những nhượng bộ. Và nếu Triều Tiên có những bước đi vững chắc tiến tới từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân của mình thì Washington có thể sẽ đề nghị chính thức chấm dứt cuộc chiến tranh Triều Tiên 1950-1953, bên cạnh việc đưa ra các viện trợ nhân đạo hoặc mở kênh đối thoại song phương thường trực.

Washington nhiều lần bày tỏ hy vọng Bình Nhưỡng từ bỏ kho vũ khí hạt nhân nhưng nước này lại coi việc phi hạt nhân hóa ở nghĩa rộng hơn, tìm kiếm một sự chấm dứt trừng phạt và yêu cầu Mỹ ngừng triển khai quân sự ở khu vực rộng lớn, chẳng hạn ở Nhật Bản và đảo Guam. 

Nếu ngôn từ của thỏa thuận trong hội nghị thượng đỉnh lần 2 giống như tuyên bố ngày 12-6 năm ngoái tại Singapore thì sẽ rất khó để ông Trump bảo vệ chính sách về Triều Tiên của ông. 

CHÌA KHÓA GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

Kể từ năm 2018, tình hình bán đảo Triều Tiên đã có những thay đổi tích cực rõ rệt. Ngày 20-4-2018, Hội nghị toàn thể Trung ương lần thứ 3 khóa 7 của Đảng Lao động Triều Tiên thông qua các Nghị quyết “Thắng lợi vĩ đại về tuyên bố đường lối song tiến xây dựng kinh tế và xây dựng lực lượng hạt nhân” và “Thích ứng với các yêu cầu của cách mạng phát triển lên một giai đoạn mới cao hơn, tập trung mọi lực lượng để tiến hành xây dựng kinh tế XHCN”.

Nhà lãnh đạo tối cao Kim Jong-un tuyên bố tại hội nghị rằng, Triều Tiên không còn tiến hành bất kỳ vụ thử hạt nhân và phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa nào, đồng thời đã phá hủy các bãi thử hạt nhân. Ngày 27-4, cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều đã ra “Tuyên bố Panmunjom”.

Tháng 9-2018, cuộc họp thượng đỉnh lần 3 giữa Triều Tiên và Hàn Quốc đã ký “Tuyên bố chung Bình Nhưỡng”. Hai miền Triều Tiên còn ký một thỏa thuận về nhận thức chung trong lĩnh vực quân sự, mối quan hệ giữa hai miền Triều Tiên chuyển từ đối đầu sang hữu hảo. Ngày 12-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã tiến hành cuộc gặp mặt đầu tiên mang tính lịch sử, đồng thời ra “Tuyên bố chung”, đạt được thành quả mang tính lịch sử và đã tiến được một bước quan trọng trong việc giải quyết vấn đề bán đảo Triều Tiên.

Triều Tiên cam kết “nỗ lực phi hạt nhân hóa toàn diện bán đảo Triều Tiên”, Mỹ cam kết sẽ “bảo đảm an ninh” cho Triều Tiên, đồng thời đạt được nhất trí trong việc xây dựng “cơ chế lâu dài ổn định và hòa bình” trên bán đảo Triều Tiên và “quan hệ Mỹ-Triều Tiên kiểu mới” trên bán đảo.

Giới phân tích cho rằng việc quan trọng nhất hiện nay của Triều Tiên là vấn đề dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt. Liệu nước này có thể tạo ra bước đột phá trong vấn đề này hay không có thể là tiêu chuẩn quan trọng để đo lường sự thành công của “cuộc gặp thượng đỉnh Trump-Kim” lần 2.

BẢO TRÂN