Nghe HĐXX phân tích về tính chất nguy hiểm, hậu quả nghiêm trọng của hành vi phạm tội, các bị cáo đều bật khóc ân hận. Vì lợi nhỏ trước mắt và thiếu hiểu biết pháp luật, họ không chỉ tiếp tay cho người khác phạm luật mà còn đưa bản thân vào vòng lao lý.
 |
| 4 ngư dân bị tuyên phạt hơn 12 năm tù vì tháo thiết bị giám sát hành trình tàu cá. |
Giúp bạn thuyền phạm pháp
Trong tháng 2, TAND tỉnh liên tục đưa các ngư dân ngụ tại huyện Long Đất và TP.Vũng Tàu có hành vi tháo, gỡ thiết bị giám sát hành trình tàu cá để đánh bắt thủy sản trái phép, ra xét xử lưu động nhằm tuyên truyền, giáo dục pháp luật về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU).
Theo hồ sơ, do đánh bắt không hiệu quả nên từ ngày 24 đến 28/5/2024, Nguyễn Hoang (SN 1974), Nguyễn Văn Đông (SN 1994) và Nguyễn Tấn Cường (SN 1988) liên lạc và thỏa thuận với Dương Thanh Tùng (SN 1991) gửi giữ 6 thiết bị giám sát hành trình tàu cá, nhằm qua mặt cơ quan chức năng để đi khai thác thủy sản trái phép.
Tương tự, Phạm Ngọc Duy (SN 1986, ngụ TP.Vũng Tàu) làm thuyền trưởng tàu, được giao quản lý 2 tàu cá BV-97978-TS và BV-97057-TS. Duy liên lạc với Phan Minh Lý (SN 1973, ngụ TP.Vũng Tàu) là thuyền trưởng, quản lý tàu cá BV-97607-TS và tàu BV-5705-TS để gửi thiết bị giám sát hành trình.
Sau đó, Duy cho tàu vào đến vùng biên giới biển với Indonesia để đánh bắt. Duy còn chỉ đạo thuyền viên dùng 10 biển số tàu có sẵn, treo lên 2 tàu nhằm tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng. Khi bị lực lượng Kiểm ngư phát hiện việc đánh bắt ở vùng cấm, Duy chỉ đạo thuyền viên cắt lưới, điều khiển tàu bỏ chạy. Duy còn cho thuyền viên bôi nhớt vào biển số tàu cá để tránh bị chụp hình xử phạt và tháo các biển kiểm soát giả vứt xuống biển.
Cơ quan chức năng xác định hành vi của các bị cáo nêu trên làm cho việc truyền tải thông tin của thiết bị giám sát hành trình về Trung tâm dữ liệu giám sát tàu cá không đúng với thực tế vị trí tàu cá đang hoạt động nhằm khai thác thủy sản trái phép. Hành vi của các bị cáo đã phạm vào tội “Cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử” với mức xử phạt tương ứng từ 3 - 7 hoặc 7 - 12 năm tù.
Nghe HĐXX phân tích về tính chất nguy hiểm của hành vi phạm tội, các ngư dân đều bật khóc vì ân hận. Các bị cáo viện cớ ít học hành, nhận thức thấp, biết việc tháo gỡ thiết bị giám sát hành trình là sai nhưng không nghĩ hành vi này nghiêm trọng đến mức bị khởi tố. “Thấy anh em đánh bắt được ít cá, bị cáo chỉ muốn giúp chứ không phải vì thỏa thuận vật chất”, bị cáo Dương Thanh Tùng nói.
Nhận thức sai về IUU
Cũng liên quan đến vi phạm IUU, N.T.H. (SN 1979, ngụ TP.Vũng Tàu) bị TAND tỉnh đưa ra xét xử về tội “Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Theo cáo trạng, một số công ty thu mua, chế biến, xuất khẩu thủy sản đã thu mua cá cờ kiếm và ngừ vây vàng từ các đại lý thu mua thủy sản tại Cảng cá - Xí nghiệp dịch vụ hậu cần thủy sản Hưng Thái (cảng cá Hưng Thái) làm nguyên liệu chế biến xuất khẩu thủy sản.
Tuy nhiên, Thông tư số 50/2015/TT-BNNPTNT của Bộ NN&PTNT ngày 30/12/2015 quy định phải có chứng nhận, xác nhận thủy sản khai thác đối với các tổ chức, cá nhân khai thác, thu mua, chế biến xuất khẩu và nhập khẩu thủy sản khai thác để chế biến xuất khẩu vào thị trường có yêu cầu chứng nhận thủy sản khai thác. Để đủ điều kiện xuất khẩu các loại thủy sản nêu trên, các công ty này đã đề nghị cảng cá Hưng Thái xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác đối với toàn bộ cá cờ kiếm và ngừ vây vàng đã mua của các đại lý tại cảng Hưng Thái.
Để hợp thức hóa hồ sơ xác nhận đối với số cá cờ kiếm và ngừ vây vàng theo đề nghị của các DN, H. (là tổ trưởng tổ phòng, chống khai thác IUU của cảng cá) đã chỉ đạo 2 nhân viên hành chính lựa chọn những tàu cá không vi phạm khai thác bất hợp pháp để lập khống các tài liệu: “Nhật ký khai thác thủy sản”, “Biên bản kiểm tra tàu cá cập cảng” và “Giấy biên nhận thủy sản bốc dỡ qua cảng”; ghi khống số lượng, chủng loại thủy sản vào các tài liệu trên cho phù hợp với đặc điểm ngành nghề khai thác và thời gian chuyến biển; giả chữ ký của chủ tàu và thuyền trường vào các tài liệu này.
Căn cứ các tài liệu được lập khống, H. làm giả nội dung “Mẫu giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác” trình giám đốc và phó giám đốc ký tên, đóng dấu vào các giấy xác nhận. Sau đó, H. giao “Mẫu giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác” kèm theo tài liệu là “Giấy biên nhận thủy sản bốc dỡ qua cảng” cho các công ty đã đề nghị xác nhận và thu phí theo quy định.
Từ tháng 10/2020 đến tháng 5/2023, H. đã làm giả 39 “Mẫu giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác” đối với loài cá cờ kiếm và ngừ vây vàng, cấp cho 7 công ty thu mua, chế biến, xuất khẩu thủy sản. Tổng số tiền H. thu được trong việc làm giả 39 mẫu giấy xác nhận hơn 22,8 triệu đồng và quản lý theo quy định về kế toán của cảng cá, không tư lợi cho bản thân. Do có sai phạm trong việc xác nhận nên ngày 9/8/2023, Bộ NN&PTNT ban hành quyết định đưa cảng cá Hưng Thái ra khỏi Danh sách cảng cá chỉ định có đủ hệ thống xác nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác.
Tại tòa, H. cho biết do cách hiểu và nhận thức sai chủ trương về phòng, chống khai thác IUU nên nghĩ việc làm của mình là hỗ trợ giúp DN. “Bị cáo nghĩ việc làm của mình đang tích cực trong việc gỡ thẻ vàng IUU. Khi các cơ quan vào cuộc, chỉ ra sai phạm, bị cáo mới biết là sai. Bản chất của việc bị cáo làm là vì hợp thức giúp DN và cảng cá chứ bị cáo không có tư lợi cho bản thân”, H. nói.
Bài, ảnh: MẠNH QUÂN