Làm công tác quản lý rừng, nhưng 2 cán bộ Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu - Phước Bửu và Hạt Kiểm lâm Xuyên Mộc đã không làm đúng chức trách, nhiệm vụ, dẫn đến 663 cây xà cừ trong rừng đặc dụng bị cưa hạ trái phép.
 |
| 4 bị cáo bị tuyên phạt tổng cộng 8 năm tù do để xảy ra việc cưa hạ trái phép 663 cây xà cừ trong rừng đặc dụng. |
Tự ý trồng xà cừ trong rừng đặc dụng
Năm 1999, ông Trần Văn Hoàn và Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu - Phước Bửu (Ban quản lý Khu bảo tồn) ký hợp đồng (HĐ) nhận khoán bảo vệ rừng, trồng rừng đối với khu phục hồi hệ sinh thái thuộc khu rừng đặc dụng Bình Châu - Phước Bửu.
Sau khi nhận khoán, ông Hoàn trồng, bảo vệ các loài cây gỗ lớn, nhưng tỷ lệ sống chỉ đạt từ 20-40%. Đến năm 2006, do cây chết, nên diện tích đất trống nhiều, ông Hoàn tự bỏ tiền mua xà cừ trồng xen trên diện tích 2,3ha. Ông Hoàn trồng cây xà cừ không xin phép, nhưng Ban Quản lý Khu bảo tồn không ngăn chặn mà các năm đều tiến hành kiểm tra, nghiệm thu bảo vệ rừng tại khu vực trên.
Khi xà cừ lớn, ông Hoàn làm đơn xin khai thác. Ban Quản lý Khu bảo tồn gửi văn bản xin ý kiến Sở NN-PTNT và được phúc đáp "đề nghị Ban Quản lý Khu bảo tồn không được phép tác động bất cứ hình thức nào đối với rừng trồng tại lâm phần Khu bảo tồn thiên nhiên Bình Châu - Phước Bửu".
Đến năm 2014, ông Hoàn tiếp tục gửi đơn xin khai thác cây xà cừ. Ban Quản lý Khu bảo tồn có văn bản gửi Sở NN-PTNT xin ý kiến cho phép khai thác tận thu cây xà cừ. Trong văn bản phúc đáp, Sở NN-PTNT đề nghị Ban Quản lý Khu bảo tồn lập thiết kế tỉa thưa gửi về sở để phê duyệt và cấp phép…
Sau khi làm các thủ tục theo hướng dẫn của Sở NN-PTNT, ngày 28/1/2015, Ban Quản lý Khu bảo tồn có văn bản cấp phép khai thác tận dụng gỗ cho ông Hoàn được phép khai thác 262 cây xà cừ, số cây còn lại sau khai thác là 742. Đồng thời, giao Trạm Quản lý bảo vệ rừng số 6 giám sát, hướng dẫn việc khai thác tỉa thưa cây xà cừ.
Mặc dù chỉ được cấp phép tỉa thưa 262 cây, nhưng ông Hoàn ký HĐ bán toàn bộ cây xà cừ với giá 115 triệu đồng cho Phạm Thái Phương (SN 1972, ngụ TP.Phú Mỹ). Ông Hoàn và Phương thống nhất chỉ khai thác 262 cây xà cừ theo giấy phép. Sau khi ông Hoàn xin được giấy phép khai thác số cây còn lại thì Phương tiếp tục khai thác và trả số tiền còn thiếu.
Không làm tròn chức trách, nhiệm vụ
Theo cáo trạng, tháng 2/2021, Trịnh Hiệp Lợi (SN 1972, ngụ xã Bình Châu), Phương và Tạ Văn Minh thỏa thuận hợp tác mua số cây xà cừ trên. Sau đó, Minh đến gặp Nguyễn Văn Lên (SN 1983, Quyền Trạm trưởng Trạm bảo vệ rừng số 6 thuộc Ban Quản lý khu bảo tồn) xin cắt cây. Lên điện thoại báo cáo sự việc cho lãnh đạo Ban Quản lý Khu bảo tồn và được đồng ý cho Minh cắt cây. Tuy nhiên, Lên không thông báo và đợi lâu không thấy trả lời nên Minh không tham gia việc khai thác như đã thỏa thuận với Lợi và Phương.
Lợi sau đó thỏa thuận với Phương việc khai thác trái phép toàn bộ cây xà cừ với tiền công 35 triệu đồng. Khi Lợi cùng 3 nhân công khai thác được khoảng 100 cây xà cừ thì Lên đi tuần tra phát hiện, nhưng không xử lý mà chỉ yêu cầu không được làm ảnh hưởng đến cây rừng khác và thực hiện các biện pháp đảm bảo công tác phòng, chống cháy rừng.
Khi về đến Trạm bảo vệ rừng số 6, Lên điện thoại báo vụ việc cho Nguyễn Hữu Tùng (SN 1987, Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm địa bàn xã Bình Châu, thuộc Hạt Kiểm lâm Xuyên Mộc). Sau đó, Tùng xuống khu vực rừng bị khai thác để kiểm tra nhưng không yêu cầu dừng việc khai thác. Đến đầu tháng 4/2021, số cây xà cừ bị đốn hạ xong, Phương nhờ Lợi tìm người bán số gỗ khai thác được tổng cộng 190 triệu đồng.
Tại cơ quan an ninh điều tra, Lên và Tùng không thừa nhận hành vi phạm tội và đều khai nhận đã có báo cáo sự việc lên cấp trên. Cả 2 nhận thức cây xà cừ do người dân tự bỏ vốn ra trồng và là cây ngoại lai, không nằm trong mục đích bảo tồn của rừng đặc dụng cần phải loại bỏ. Do đó, Lên và Tùng chỉ yêu cầu những người khai thác không làm ảnh hưởng đến cây rừng khác.
Tuy nhiên, căn cứ Quy chế phối hợp giữa Chi cục Kiểm lâm huyện Xuyên Mộc với Ban Quản lý Khu bảo tồn và Ban Quản lý rừng phòng hộ ban hành kèm theo Quyết định số 85/QĐ-SNN ngày 4/3/2020 của Sở NN-PTNT thì khi phát hiện sự việc, Lên có trách nhiệm lập biên bản kiểm tra, bảo vệ hiện trường, bảo quản tang vật, đồng thời báo cáo Ban quản lý Khu bảo tồn. Tùng có trách nhiệm yêu cầu dừng việc khai thác, lập hồ sơ vi phạm, xác minh vi phạm, củng cố hồ sơ xử lý theo quy định, báo cáo Hạt Kiểm lâm Xuyên Mộc. Nhưng Lên và Tùng không thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, dẫn đến toàn bộ diện tích cây xà cừ bị cưa hạ trái phép.
Kết quả giám định có 663 cây xà cừ với tổng 169,6m3 gỗ trên diện tích 2,65ha bị khai thác trái phép. Định giá tài sản tại thời điểm tháng 4/2021, đối với 169,6m³ gỗ xà cừ hơn 254 triệu đồng. Sau khi sự việc xảy ra, Lợi, Phương và Tùng xin khắc phục hậu quả bằng hình thức trồng lại cây rừng trên diện tích khai thác trái phép và nộp ứng trước tiền trồng cây tổng cộng 25 triệu đồng.
Tại phiên xét xử vào chiều 5/3, các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội và mong được hưởng sự khoan hồng của pháp luật. “Sự việc xảy ra rất đáng tiếc và cũng là bài học đắt giá cho các bị cáo khi không làm tròn chức trách, nhiệm vụ trong công tác quản lý, bảo vệ rừng”, chủ tọa phiên xử cảm thán.
Qua xem xét hồ sơ, diễn biến tranh tụng tại phiên xử và các tình tiết giảm trách nhiệm hình sự, HĐXX TAND tỉnh tuyên phạt Trịnh Hiệp Lợi và Phạm Thái Phương mỗi bị cáo 2 năm tù cùng về tội “Vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản”. Nguyễn Văn Lên và Nguyễn Hữu Tùng cùng bị phạt 2 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý rừng”.
Bài, ảnh: MẠNH QUÂN