Miễn trách nhiệm hình sự cho nhiều bị cáo

Sau nhiều ngày xét xử và nghị án, sáng 4/8 TAND tỉnh đã tuyên án đối với bị cáo Ngô Thị Minh Phượng (SN 1959, nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty CP Địa ốc An Khang) và 7 đồng phạm về sai phạm liên quan đến dự án Trung tâm Thương mại và nhà ở cao cấp tại phường 11, TP. Vũng Tàu (dự án Metropolitan).

Các bị cáo nghe tòa tuyên án vào sáng 4/8.

“Có chuyển biến về sự kiện pháp lý”

Tại phiên xét xử, đại diện Viện KSND tỉnh cho rằng các bị cáo Ngô Thị Minh Phượng, Trần Quý Dương và Đỗ Thùy Linh sau khi huy động vốn của 290 khách hàng, có sử dụng một phần đầu tư vào dự án, trả tiền mua đất của các hộ dân góp vốn bằng quyền sử dụng đất vào dự án muốn chuyển nhượng, trả cho bị hại... Hiện tại, bị cáo Phượng đã trả lại tiền, hoặc thỏa thuận giao nền đất cho hầu hết các khách hàng nếu dự án tiếp tục thực hiện. Trong quá trình giải quyết vụ án, UBND tỉnh có 2 văn bản gửi các cơ quan thẩm quyền nêu quan điểm cho phép Công ty An Khang tiếp tục được đầu tư khu nhà ở cao cấp Metropolitan khi có đầy đủ hồ sơ pháp lý và những điều kiện liên quan.

Theo đại diện Viện KSND tỉnh, trong quá trình xét xử “đã có sự chuyển biến về sự kiện pháp lý” nên đề nghị HĐXX chuyển tội danh của 3 bị cáo thuộc Công ty An Khang từ “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” sang “sử dụng trái phép tài sản” theo khoản 1, Điều 142, Bộ luật Hình sự năm 1999. Đồng thời miễn trách nhiệm hình sự cho những bị cáo này.

Trong khi đó, các bị cáo Phan Hòa Bình và Trương Văn Trí là những người có kinh nghiệm, chịu trách nhiệm cao nhất trong quản lý đất đai ở TP. Vũng Tàu. Nhưng khi nhận hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng gần 87.000m2 từ đất nông nghiệp sang đất ở, đã không yêu cầu cơ quan chuyên môn kiểm tra. Thấy hồ sơ không hợp lệ, song hai bị cáo vẫn ký 40 quyết định cho phép chuyển đổi.

Bị cáo Vũ Quốc Tuấn và Nguyễn Trung Quốc đã vi phạm pháp luật khi nhận các hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất không có chứng thực, người nộp không phải là chủ sử dụng, không được ủy quyền, đơn xin chuyển mục đích không được cấp xã, phường xác nhận, đất chưa được phê hoạch chi tiết 1/500... nhưng vẫn tham mưu, đề xuất để ông Bình và ông Trí ký duyệt.

Còn bị cáo Nguyễn Thanh Sơn khi nhận được tờ trình của Công ty An Khang đề nghị thông qua phương án thiết kế, quy hoạch chi tiết 1/500 dự án nhà ở cao cấp Metropolitan, đã không kiểm tra quy hoạch 1/2.000 khu dân cư Bắc sân bay và quy hoạch 1/500 trục đường 51B, 51C được UBND tỉnh quy hoạch trước đó. Bị cáo đã ký báo cáo thẩm định để Chủ tịch và Phó Chủ tịch UBND TP.Vũng Tàu phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và ký các quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất trái pháp luật.

Quá trình xét xử, các bị cáo cựu quan chức TP.Vũng Tàu liên tục kêu oan và viện dẫn những quy định tiếp nhận hồ sơ, việc ký các quyết định cho phép chuyển quyền sử dụng đất là đúng luật, phù hợp với quy hoạch. Việc xin chuyển mục đích sử dụng đất của 10 hộ gia đình, cá nhân mục đích để góp vốn vào Công ty An Khang được pháp luật cho phép… Tuy nhiên, đại diện Viện KSND tỉnh cho rằng có đủ căn cứ kết luận họ phạm tội “vi phạm các quy định về quản lý đất đai” theo điểm a, khoản 3, Điều 174, Bộ luật Hình sự 1999.

Miễn trách nhiệm hình sự cho nhiều bị cáo

Tại phiên xét xử, HĐXX TAND tỉnh nhận thấy bản chất của vụ việc là các khách hàng Công ty An Khang ký hợp đồng góp vốn để xây dựng hạ tầng kỹ thuật và công trình nhà ở thuộc dự án Metropolitan. Công ty An Khang cũng có đất góp vào dự án nên không có dấu hiệu cấu thành tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Nội dung bản hợp đồng góp vốn để xây dựng hạ tầng kỹ thuật và công trình nhà ở thuộc dự án Metropolitan, nhưng các bị cáo sau khi nhận tiền vốn góp của khách hàng lại sử dụng trả tiền thanh toán cho nhau, sử dụng vào mục đích khác. Hành vi của các bị cáo là vụ lợi, sử dụng trái phép tài sản vốn góp của khách hàng, số tiền thu được trên 400 tỷ đồng để làm dự án nhưng số tiền đầu tư chỉ trên 20 tỷ đồng. Phạm vào tội “sử dụng trái phép tài sản”, theo khoản 1, Điều 142, Bộ luật Hình sự năm 1999.

Hành vi của các bị cáo xảy ra trong giai đoạn 2010 đến 2013, nên áp dụng khoản 1, Điều 142, Bộ luật Hình sự năm 1999 để xét xử các bị cáo nhưng xem xét vận dụng Nghị quyết của Quốc hội và các điều luật mới có lợi cho bị cáo trong quá trình xét xử.

Do có sự chuyển biến về pháp luật hình sự nên HĐXX thống nhất quyết định miễn trách nhiệm hình sự cho các bị cáo Ngô Thị Minh Phượng (SN 1959, nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty CP Địa ốc An Khang); Đỗ Thùy Linh (SN 1983, nguyên Tổng Giám đốc Công ty CP Địa ốc An Khang) và Trần Quý Dương (SN 1968, thành viên HĐQT Công ty CP Địa ốc An Khang).

 “Các bị cáo được miễn trách nhiệm hình sự là do chính sách pháp luật về hình sự có sự thay đổi, làm cho hành vi phạm tội của bị cáo không còn nguy hiểm nữa, chứ không phải do các bị cáo làm thay đổi tình hình. Vì thế trường hợp của các bị cáo không phải là trường hợp oan sai”, thẩm phán chủ tọa phiên tòa Nguyễn Thành Hiếu tuyên bố.

Đối với hành vi “vi phạm các quy định về quản lý đất đai” của các bị cáo cựu quan chức TP.Vũng Tàu, HĐXX nhận thấy là hoàn toàn có căn cứ xác định bị cáo Phan Hòa Bình đã ký 23 quyết định với diện tích cho chuyển mục đích trái pháp luật là hơn 23.000m2. Trương Văn Trí đã ký 17 quyết định cho chuyển mục đích trái pháp luật hơn 63.000m2. Đối với Nguyễn Trung Quốc và Vũ Quốc Tuấn sau khi tiếp nhận 40 hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất, biết rõ các hồ sơ này chưa đầy đủ cơ sở pháp lý nhưng vẫn làm các tờ trình, đề xuất lãnh đạo ký quyết định cho chuyển mục đích sử đất cho số đất nêu trên là đồng phạm. Nguyễn Thanh Sơn không kiểm tra quy hoạch chi tiết 1/2000 khu dân cư Bắc sân bay và quy hoạch 1/500 trục đường 51B, 51C được UBND tỉnh phê duyệt trước đó… vẫn ký báo cáo thẩm định để cấp trên phê duyệt hồ sơ.

Hành vi của các bị cáo đã cấu thành tội “vi phạm các quy định về quản lý đất đai” theo điểm a, khoản 3, Điều 174, Bộ luật Hình sự 1999. Do đó, HĐXX tuyên phạt bị cáo Phan Hòa Bình (SN 1959, nguyên Chủ tịch UBND TP.Vũng Tàu) và Trương Văn Trí (SN 1964, nguyên Phó Chủ tịch UBND TP.Vũng Tàu) 18 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo. Bị cáo Vũ Quốc Tuấn (SN 1969, nguyên Trưởng Phòng TN-MT TP.Vũng Tàu) bị tuyên phạt 15 tháng 25 ngày tù. Nguyễn Trung Quốc (SN 1973, nguyên cán bộ Phòng TN-MT TP.Vũng Tàu) bị tuyên phạt 12 tháng tù nhưng cho hưởng án treo. Riêng bị cáo Nguyễn Thanh Sơn (SN 1964, nguyên Trưởng Phòng QLĐT TP.Vũng Tàu) được miễn trách nhiệm hình sự.

Bài, ảnh: MẠNH QUÂN