Còn bất cập trong đánh giá xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật

Xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (TCPL) có vai trò quan trọng trong xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, quản lý điều hành theo pháp luật và phát huy quyền làm chủ của người dân. Tuy nhiên, việc đánh giá về tiêu chí đạt chuẩn TCPL ở cấp xã hiện vẫn còn bất cập.

Cán bộ tư pháp phường Long Tâm, TP.Bà Rịa sắp xếp tủ sách pháp luật của phường.

Ông Hoàng Trọng Ánh, Trưởng Phòng Phổ biến, giáo dục pháp luật - Sở Tư pháp cho biết, toàn tỉnh hiện có 79/82 xã, phường, thị trấn đã hoàn thành thủ tục công nhận đạt chuẩn TCPL năm 2018. “Kết quả xây dựng cấp xã đạt chuẩn TCPL cũng là tiêu chí đánh giá xã đạt chuẩn thôn mới giai đoạn 2016-2020 và phường, trị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh; đảng bộ, chính quyền cấp xã đạt trong sạch vững mạnh”, ông Hoàng Trọng Ánh cho hay.

Thời gian qua, việc triển khai xây dựng, thực hiện đánh giá cấp xã đạt chuẩn TCPL góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của cơ quan Nhà nước, cán bộ, nhân dân trong thi hành và chấp hành pháp luật; tăng cường cơ chế phối hợp, phân công trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, tạo điều kiện cho việc công khai, minh bạch các chủ trương, chính sách của Nhà nước. Việc xây dựng và đánh giá chuẩn TCPL cấp xã phát huy quyền dân chủ trực tiếp, người dân ở cơ sở được tham gia bàn bạc, góp ý và quyết định những vấn đề có liên quan đến đời sống khu dân cư, cũng như được hưởng những chính sách xã hội theo quy định; giúp người dân được tiếp cận thông tin pháp luật, hiểu rõ và thực hiện các quyền của mình.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, một số tiêu chí trong đánh giá cấp xã đạt chuẩn TCPL còn cứng nhắc, hình thức, chưa phản ánh đúng việc triển khai, tổ chức thực hiện công tác này tại địa phương. Thực tế cho thấy, ở một số xã, phường dù thực hiện tốt công tác cải cách hành chính, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, nhưng chỉ cần một cán bộ, công chức bị kỷ luật thì địa phương đó sẽ không được công nhận đạt chuẩn TCPL. Cụ thể, ông Nguyễn Thành Tuynh, Chủ tịch UBND xã Phước Tỉnh, huyện Long Điền cho biết, thực hiện đánh giá xã đạt chuẩn TCPL năm 2018, xã Phước Tỉnh chấm 98 điểm nhưng vẫn không đạt chuẩn TCPL do có một cán bộ bị xử lý kỷ luật.

Ông Phạm Anh Quý, cán bộ Tư pháp phường Long Tâm, TP.Bà Rịa cho biết, tiêu chí đánh giá tỷ lệ phần trăm hòa giải thành trong hòa giải cơ sở để chấm điểm TCPL cũng chưa thực sự thuyết phục. Ví dụ, một địa phương trong năm phát sinh 20 vụ tranh chấp trong dân phải cần hòa giải và hòa giải thành 12 vụ, tỷ lệ hòa giải thành hơn 50% sẽ đạt tiêu chí chấm điểm TCPL. Trong khi đó, nếu một địa phương nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nên ít có phát sinh mâu thuẩn trong dân cư, trong năm chỉ phát sinh 3 vụ hòa giải nhưng chỉ hòa giải thành 1 vụ thì tỷ lệ hòa giải thành chỉ đạt hơn 33%, ảnh hưởng đến kết quả đánh giá chuẩn TCPL.

Theo bà Đỗ Thị Minh Thúy, Phó Phòng Tư pháp, TX.Phú Mỹ, tiêu chí chấm điểm chuẩn TCPL vẫn còn một số nội dung dẫn đến cách hiểu khác nhau, quy trình còn phức tạp; có tiêu chí, chỉ tiêu còn cứng nhắc máy móc; sự phối hợp, gắn kết giữa các cơ quan, đơn vị chưa chặt chẽ, thiếu sự phối hợp đồng bộ để có sự đánh giá một cách toàn diện, tổng thể đối với công tác xây dựng cấp xã đạt chuẩn TCPL. Do vậy, việc triển khai xây dựng và đánh giá đạt chuẩn TCPL ở một số địa phương còn hình thức, chưa đánh giá được hết mức độ TCPL của người dân.

Ông Hoàng Trọng Ánh cũng thừa nhận, việc thực hiện xây dựng và đánh giá cấp xã đạt chuẩn TCPL còn hạn chế, nhất là ở địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Nhằm khắc phục vấn đề này, cải thiện điều kiện TCPL của người dân trong thời gian tới, cần tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã; chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật bằng nhiều hình thức, mô hình phù hợp; tăng cường vai trò chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện việc xây dựng và đánh giá chuẩn TCPL tại địa phương của cấp ủy, chính quyền các cấp. 

Bài, ảnh: PHƯỚC QUÝ