Theo đánh giá của Cục Hải quan tỉnh, sau hơn 1 năm đi vào hoạt động, Nhóm Kiểm soát container ở cảng biển đã giúp ngành Hải quan nâng cao hiệu quả kiểm soát container xuất nhập khẩu, góp phần phát hiện, ngăn chặn kịp thời nhiều vụ buôn lậu, gian lận thương mại tại các khu vực cảng biển trong tỉnh.
PHÁT HIỆN HÀNG TRĂM CONTAINER NGHI VẤN
 |
| Các thành viên Nhóm Kiểm soát container ở cảng biển thu thập, phân tích thông tin các container xuất nhập khẩu. |
Tháng 5-2017, Tổng cục Hải quan phối hợp với Cơ quan phòng chống ma túy và tội phạm Liên Hiệp Quốc tổ chức ra mắt Nhóm Kiểm soát container ở cảng biển BR-VT (PCU). Đây là sáng kiến hợp tác chung giữa Cơ quan phòng, chống ma túy và tội phạm LHQ cùng Tổ chức Hải quan thế giới nhằm hỗ trợ Chính phủ các nước tăng cường năng lực cho lực lượng thực thi pháp luật để nâng cao hiệu quả kiểm soát container tại các cảng biển, giảm thiểu nguy cơ bị các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia lợi dụng việc vận chuyển container bằng đường biển để buôn bán trái phép ma túy, động vật hoang dã, vũ khí…
PCU tại BR-VT gồm 9 thành viên là công chức của các Chi cục Hải quan và đơn vị tham mưu giúp việc của Cục Hải quan tỉnh. Các thành viên PCU được đào tạo cơ bản và nâng cao theo quy trình chung do Cơ quan phòng chống ma túy và tội phạm LHQ, Tổ chức Hải quan thế giới xây dựng. Nhóm được trang bị phòng máy tính kết nối thông tin với Hải quan Quốc tế. Nhóm có nhiệm vụ tiếp nhận, xử lý thông tin và triển khai các biện pháp kiểm soát nhằm phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, nhất là ma túy, động vật hoang dã, vũ khí… tại các khu vực cảng biển trong tỉnh. Khi khách hàng khai báo hải quan các container xuất nhập khẩu, nhóm sẽ thực hiện kiểm tra qua phần mềm quản lý rủi ro, đối chiếu thông tin với Hải quan quốc tế và sẽ tiến hành kiểm tra khi có sai sót, dấu hiệu khả nghi.
Theo Cục Hải quan tỉnh, thực tế kiểm tra cho thấy, PCU chưa phát hiện ra các container có nghi vấn về ma túy, vũ khí, động vật hoang dã. Thế nhưng, PCU đã góp phần giúp ngành Hải quan phát hiện nhiều vụ buôn lậu lớn, thủ đoạn tinh vi. Điển hình như tháng 5-2018 vừa qua, PCU phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện khám xét, kiểm tra thực tế hàng hóa của Công ty TNHH Thời trang Minh Đạt. Theo khai báo của đơn vị nhập khẩu, hàng trong các container là vòng bi công nghiệp bằng thép đã qua sử dụng. Tuy nhiên, khi kiểm tra thực tế, cơ quan chức năng phát hiện hàng hóa trong các container là loa thùng, dàn âm thanh đầu đĩa, bếp gas đôi, mấy sấy chén, máy lọc không khí, máy hút ẩm, tủ lạnh đã qua sử dụng (tổng số lượng 836 cái). Trước đó, tháng 4-2018, PCU phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện khám xét, kiểm tra thực tế hàng hóa của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ chế biến gỗ Thiên An Phú. Theo khai báo của DN, mặt hàng nhập khẩu là máy chế biến gỗ mới 100%. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra phát hiện trong các container có 1.156 máy xử lý không khí, vòi tắm, bồn rửa, nồi cơm điện, máy giặt…đã qua sử dụng và 1.200 chai rượu Johnnie.
Tính đến ngày 16-7-2018, PCU tại BR-VT đã thực hiện phân tích thông tin của 1.955 container nhập cảnh, qua đó xác định 163 container có dấu hiệu nghi vấn. Khi phát hiện các container nghi vấn, cơ quan Hải quan sẽ phối hợp với các lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra thực tế hàng hóa trong các container nhập khẩu để có biện pháp xử lý kịp thời.
TĂNG CƯỜNG THIẾT BỊ, ĐÀO TẠO NGHIỆP VỤ CHO PCU
Theo ông Vũ Thanh Hùng, Phó trưởng Nhóm PCU, qua quá trình hoạt động, PCU cũng còn những mặt tồn tại hạn chế như: Lượng container qua cảng quá lớn, lực lượng chuyên trách làm công tác thu thập, phân tích thông tin còn hạn chế, thông tin không nhiều nên việc xác định nghi vấn còn thấp; Không có máy soi container để kiểm tra trong quá trình xếp dỡ container…
Trong những năm qua, cụm cảng Cái Mép-Thị Vải ngày càng phát triển, lưu lượng vận chuyển hàng hóa bằng container ngày một tăng. Bên cạnh sự phát triển của các hoạt động thương mại hợp pháp thì các hoạt động bất hợp pháp như buôn lậu, thủ đoạn của các loại tội phạm vận chuyển trái phép hàng hóa bằng container đường biển ngày càng trở nên tinh vi hơn. Các đối tượng phạm tội thường xuyên lợi dụng chính sách thông thoáng để buôn lậu, vận chuyển trái phép các mặt hàng cấm bằng thủ đoạn che giấu trong hàng hóa vận chuyển bằng đường biển. Trước thực trạng trên, ông Nguyễn Thanh Sang, Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh cho biết, để nâng cao hiệu quả PCU trong thời gian tới, Cục Hải quan tỉnh đã kiến nghị Tổng cục Hải quan, trang bị máy soi container để kiểm tra trong quá trình xếp dỡ container; Bố trí cán bộ làm việc chuyên trách và tăng cường công tác đào tạo, nâng cao nghiệp vụ cho các thành viên PCU, trong đó chú trọng đào tạo nâng cao khả năng tiếng Anh để tăng hiệu quả công tác trao đổi thông tin với Hải quan các nước trong khuôn khổ chương trình kiểm soát container.
Bài, ảnh: TRÀ NGÂN