Tôm hùm đỏ, còn gọi là tôm hùm lửa, tên khoa học là Panulirus longipes, là loài hải sản quý hiếm, hàm lượng dinh dưỡng cao, được mệnh danh là “vua” hải sản ở Côn Đảo.
 |
| Tôm hùm đỏ hấp bia được đánh giá là món ăn ngon và bổ dưỡng. |
Tôm hùm đỏ có vỏ ngoài láng bóng, màu đỏ nâu, đỏ tím với những chấm tròn nhỏ hoặc đốm trắng hay đỏ cam, chân dài, thuộc bộ 10 chân. Kích thước những con trưởng thành dài trung bình từ 20-25cm, có con dài tới 30cm, cân nặng xấp xỉ 1kg. Theo các tài liệu khoa học, tôm hùm đỏ thường sinh sống ở mạch đá ngầm và các rạn san hô khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới thuộc vùng biển Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.
Ở Việt Nam, tôm hùm đỏ là loài hải sản được đưa vào Sách đỏ, thuộc danh mục thủy sản được phép sản xuất, kinh doanh. Loài tôm này phân bố từ tỉnh Quảng Bình đến Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận và BR-VT.
Tôm hùm đỏ Côn Đảo sinh trưởng chậm, không to bằng các loài tôm hùm khác. Đặc biệt, tôm hùm đỏ không nuôi được tại các lồng bè mà chỉ có thể đánh bắt trong môi trường tự nhiên. Do vậy, thịt tôm rất dai và săn chắc, có vị ngọt tự nhiên pha chút mặn mòi của biển. Theo các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học, thịt tôm hùm đỏ có chứa lượng lớn protein nhưng hàm lượng chất béo, cacbohydrate, calo, cholestoron lại rất ít nên tốt cho sức khỏe. Hơn nữa, thịt tôm hùm đỏ còn chứa nhiều axit béo omega 3 giúp phòng chống các bệnh về tim mạch, là món ăn thích hợp cho những người điều trị bệnh tim mạch hoặc tiểu đường.
Tuy nhiên, phần ngon và giàu dinh dưỡng hơn cả vẫn là lớp gạch tôm chạy dọc theo sống lưng lên tới đầu tôm. Mỗi khi mùa đông đến, lớp gạch tôm hùm đỏ tiếp tục phát triển, đóng thành một lớp màu vàng ươm chạy dọc sống lưng và một mảng lớn ở phần đầu. Gạch tôm hùm đỏ được đánh giá là món ăn cực ngon và bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe mà không sợ tăng cân béo phì.
Tôm hùm đỏ có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như: Tôm hùm đỏ nướng phô mai, tôm hùm đỏ nướng bơ tỏi, cháo tôm hùm đỏ, tôm hùm đỏ sốt me, tôm hùm đỏ hấp bia, tôm hùm đỏ sốt mayonnaise cùng trái cây…
Nhưng muốn chế biến tôm hùm đỏ thành các món ăn theo sở thích, cần phải biết cách làm thịt tôm. Với tôm hùm đông lạnh, trước hết phải rã đông rồi lấy bàn chải rửa sạch. Sau đó dùng một tay nắm phần đuôi tôm, một tay nắm phần đầu tôm, dùng lực kéo để tách con tôm thành 2 phần riêng biệt. Tiếp đó đặt tôm lên thớt và chuẩn bị dao, kéo, dụng cụ đầy đủ để thái tôm thành miếng, tùy theo ý muốn chế biến thành các món ăn khác nhau của đầu bếp. Với tôm hùm sống, việc chế biến sẽ khó làm hơn vì nó sẽ giãy giụa, nên người ta thường ủ tôm trong đá lạnh để tôm ngất đi, sau đó mới tách tôm thành 2 phần.
Sau khi chế biến phần thịt tôm, có thể nấu một nồi nước sôi hoặc nước dừa rồi thả hết phần vỏ và râu tôm đã cắt nhỏ vào, đun sôi trong vài phút, chế thêm gia vị để làm món canh hoặc món cháo, rồi thưởng thức.
Tôm hùm đỏ là món ăn cao cấp quý hiếm ở Côn Đảo. Du khách muốn thưởng thức tôm hùm đỏ sẽ không dễ tìm. Người dân Côn Đảo chủ yếu sống bằng nghề đánh bắt hải sản. Bởi vậy, khi đi du lịch đến hòn đảo xinh đẹp này, bạn nên dành thời gian để tìm đến một làng chài. Đó là những ngôi làng xinh đẹp bình yên, với những ngư dân chân chất, bình dị, hiếu khách. Ở đây du khách có thể tìm mua tôm hùm đỏ cũng như các loại hải sản nổi tiếng khác của Côn Đảo. Ngoài ra, bạn có thể có thể tham quan mua sắm tại khu chợ hải sản ở đường Trần Huy Liệu. Chợ hải sản họp cả 2 buổi, tấp nập người mua người bán kéo dài đến gần nửa đêm. Tại đây, có bán hầu hết các loại hải sản tươi nguyên độc đáo của Côn Đảo như: tôm hùm đỏ, ốc vú nàng, cua mặt trăng, ghẹ, hàu, cá thu, cá trích, mực…
Khi mua tôm hùm đỏ, điều cần lưu ý là màu sắc, hình dáng của những con tôm có lớp gạch dày, vàng ươm nằm dọc sống lưng. Nếu có điều kiện nên mua tôm hùm đỏ vào mùa đông, vì mùa đông là thời điểm lớp gạch tôm hùm đỏ phát triển mạnh nhất.
TRẦN QUANG VINH