Tháng 5, tháng 6 (âm lịch) hàng năm, các khu rừng, đồi ở BR-VT bắt đầu xuất hiện nấm mối. Nấm mối được bán với giá từ 500-600 ngàn đồng/kg nhưng vẫn được rất nhiều người tìm mua vì mỗi năm nấm mối chỉ có một mùa. Nấm mối được chế biến thành nhiều món ăn ngon và trở thành thứ đặc sản quý từ thiên nhiên.
 |
| Nấm mối được bán tại thị trấn Ngãi Giao (huyện Châu Đức). |
Anh Tuấn Anh, một người chuyên đi săn nấm mối ở Châu Đức cho biết, vào khoảng đầu tháng 5 tới giữa tháng 6 (âm lịch), khi những cơn mưa bắt đầu đổ xuống rừng cao su sẽ có nấm. “Những con mối làm tổ lâu ngày dưới đất, nơi cao ráo tạo thành một cái gò và meo nấm sinh ra từ đây. Khi gặp nhiệt độ thích hợp, meo thành nấm đội đất chui lên”, Tuấn Anh nói. Rạng sáng, nấm đội đất nhú lên và bung dù khi trời ló dạng nên phải chạy đua với thời gian để kịp nhổ. “Không phải ai đi săn cũng gặp được nấm, người đi cả mùa chỉ tìm thấy vài kg, có người nhổ được cả chục kg một đêm”, Tuấn Anh cho biết.
Theo những người đi săn nấm mối, nhổ nấm cũng phải có kỹ thuật, phải nhổ lên hết cả phần chân nấm. Nếu nấm mọc chỗ đất cứng thì phải lay nhẹ hoặc dùng cành cây cạy đất để nhổ hết. Điều đáng chú ý là không được dùng dao, vì “hơi sắt” sẽ làm mối bỏ đi, năm sau nấm không mọc nữa. Nấm hái đem về cạo rửa sạch đất, để nguyên tai, nấm lớn chẻ làm đôi, sau đó ngâm chút nước muối cho sạch rồi tùy ý mà chế biến. Nấm mối dễ làm, dễ nấu, không kén chọn gia vị. Nấm mối ăn dai dai, cùng với vị ngọt và béo tự nhiên, hàm lượng đạm rất cao nên món ăn từ nấm mối rất được ưa chuộng. Nấm mối có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng như: nấm mối nướng hay cuốn bánh xèo, nấm mối xào mướp, nấm mối nấu với cháo gà hay canh măng giò heo… Cách đơn giản nhất để ăn nấm mối là xào hoặc nấu cháo. Tuy nhiên, với những người sành ăn thì nấm mối nướng muối ớt và tráng bánh xèo là ngon nhất, bởi 2 món ăn này người ăn được thưởng thức trọn vẹn vị ngon ngọt, thơm giòn của nấm mối.
Với món nấm mối nướng muối ớt, người ta chọn những tai nấm mối còn búp, chẻ nấm ra làm đôi, rửa sạch nấm với nước có pha muối, vớt ra để ráo. Tiếp đến, cho muối hột vào chảo, bắc lên bếp rang khô để nguội. Đâm nhuyễn muối cùng với vài trái ớt hiểm xanh, để sẵn ra tô, không thêm gia vị (đường, bột ngọt), vì gia vị sẽ làm mất đi hương vị đặc trưng của nấm mối. Cho nấm mối vào tô muối ớt trộn đều vừa khẩu vị, để ngấm khoảng 10 phút rồi lấy lá chuối lau sạch, phơi nắng hơi héo, xếp nấm mối lên và gói lại. Sau đó, dùng rơm đốt cháy hay nướng trên bếp than hồng cũng được, nướng cho đến khi lớp lá chuối bên ngoài cháy thì gỡ ra, đổ nấm mối vào đĩa và ăn nóng. Nấm mối nướng muối ớt vừa dai, vừa giòn, lại đậm đà hòa lẫn vị cay của muối ớt khiến người ăn nhớ mãi.
Nếu đổ bánh xèo, thì vẫn giữ nguyên công thức như các cách chế biến thông thường, chỉ thay nhân bánh bằng nấm mối. Khi ăn, vị ngọt béo, dai dai của nấm mối và củ sắn, hành tây hòa quyện vỏ bánh vàng ruộm, giòn tan, cùng nước chấm cay cay, chua chua, ăn kèm rau tía tô, diếp cá… tạo nên một món ăn ngon và hấp dẫn. Ngày nay, với kỹ thuật đông lạnh, người ta đã biết bảo quản nấm để có nấm ăn quanh năm.
Bài, ảnh: QUANG VŨ