>>> Tổng tiến công Tết Mậu Thân 1968
Cảng Rạch Dừa nằm ở khu vực Tiền Cảng, TP. Vũng Tàu hiện nay. Trước năm 1975, cảng Rạch Dừa là hải cảng quân sự lớn của chính quyền Sài Gòn tại Vũng Tàu. Nơi đây thường xuyên có những con tàu chở vũ khí đạn dược và phương tiện chiến tranh trọng tải hàng ngàn tấn của Mỹ cập bến và neo đậu.
 |
| Vị trí khu vực Tiền Cảng hiện nay. Ảnh: Googlemap |
Tháng 1/1969, Mỹ đưa ra chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh”, từng bước chuyển giao nhiệm vụ tác chiến trên chiến trường cho quân ngụy, thực hiện âm mưu dùng người Việt đánh người Việt. Để tạo sự chuyển biến mới trên chiến trường, Trung ương Cục miền Nam và Quân ủy Miền đã chỉ đạo mở các cuộc tiến công mùa Thu và mùa Đông năm 1969, nhằm thu hút, căng kéo địch ra vùng ngoài, tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch.
Đầu năm 1969, Thị ủy Vũng Tàu chuyển căn cứ về núi Bà Trao (Long Sơn) để tăng cường lực lượng bám trụ xây dựng cơ sở ở nội ô Vũng Tàu. Bộ Tư lệnh Miền đã tăng cường cho Thị đội Vũng Tàu Đại đội A32 đặc công nước, lập căn cứ bám trụ khu vực Rừng Sác thuộc địa phận xã Long Sơn. Các chiến sĩ A32 phần lớn là người miền Bắc, chưa thông thạo địa hình sông biển Vũng Tàu. Theo chỉ đạo của Thị ủy, Thị đội Vũng Tàu bổ sung cho A32 một số cán bộ, chiến sĩ du kích xã Long Sơn, gồm những người gan góc quả cảm, giàu kinh nghiệm chiến đấu.
Ở thời điểm này, đội du kích xã Long Sơn (bí danh A15) có 16 chiến sĩ. Các chiến sĩ du kích và đồng bào Long Sơn luôn phối hợp chặt chẽ với Đại đội A32 trong các trận đánh, đồng thời cung cấp nguồn hậu cần tại chỗ như lương thực, thực phẩm, nước ngọt, hoặc dùng ghe thuyền giúp bộ đội vận chuyển vũ khí, khí tài, đưa đón thương binh, liệt sĩ khi chiến sự xảy ra.
Để đối phó với phong trào cách mạng đang phát triển mạnh mẽ ở miền Nam cũng như trên địa bàn tỉnh Phước Tuy (BR-VT), trong 6 tháng đầu năm 1969, địch mở 34 trận càn lớn vào các căn cứ cách mạng của ta. Bộ Tư lệnh Đặc khu Rừng Sác của quân đội Sài Gòn gồm các đơn vị thủy quân thường xuyên dùng ca nô vũ trang và tàu chiến nhỏ tuần tra trên sông Thị Vải, sông Lòng Tàu, săn lùng lực lượng đặc công nước của ta.
 |
| Các chiến sĩ đặc công nước ở căn cứ Rừng Sác. Ảnh Tư liệu |
Tại cảng Rạch Dừa, nhiều chuyến tàu quân sự trọng tải hàng chục ngàn tấn liên tục cập bến, chuyên chở các loại vũ khí, phương tiện quân sự, phục vụ cho chiến lược "Việt Nam hóa chiến tranh" của Mỹ ở miền Nam. Lực lượng địch bảo vệ cảng Rạch Dừa gồm các đơn vị thủy quân lục chiến lăm lăm súng trong tay, sẵn sàng xả đạn vào đối phương, lực lượng người nhái và hàng trăm giang thuyền trang bị các loại vũ khí hiện đại, túc trực tuần tra.
Tháng 9/1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời, quân dân Long Sơn cũng như đồng bào cả nước vô cùng đau xót. Với tinh thần biến đau thương thành hành động, Thị đội Vũng Tàu phát động đợt tấn công tập kích những mục tiêu trọng yếu của địch ở Vũng Tàu. Đại đội A32 quyết định tổ chức tiến công tàu quân sự của địch đang neo đậu ở cảng Rạch Dừa.
Nhờ sự giúp đỡ của các cơ sở cách mạng làm nghề đánh cá ở Long Sơn, tổ trinh sát A32 đã bí mật tiếp cận cảng Rạch Dừa, điều tra cách thức bố phòng cũng như quy luật tuần tra của địch để lên phương án tác chiến. Sau khi hoàn thành phương án tác chiến, A32 được du kích xã Long Sơn giúp đỡ, đưa thuốc nổ đến vị trí tập kết ở một cù lao trên sông gần đảo Long Sơn. Đêm 1/11/1969, 2 chiến sĩ đặc công nước của A32 đã bơi ngầm dưới mặt nước gần 1.000m để tiếp cận cảng Rạch Dừa.
Đèn pha địch trên tàu liên tục quét trên mặt biển. Cứ vài phút lại có 1 đội giang thuyền địch tuần tra chạy vòng vèo quanh khu vực cảng. Bằng sự mưu trí, gan góc, quả cảm, Phân đội phó Đào Thanh Khang và chiến sĩ Nguyễn Văn Tiến đã tiếp cận những chiếc tàu quân sự loại lớn của địch đang neo đậu, đặt thuốc nổ hẹn giờ vào mạn tàu rồi nhanh chóng bơi ra khoảng cách an toàn. Vài phút sau, những tiếng nổ đinh tai nhức óc vang lên chấn động cả một vùng trời biển. Tàu địch bốc cháy hừng hực tạo thành một biển lửa, rồi chìm dần xuống đại dương.
Bị tập kích bất ngờ, các đơn vị bảo vệ cảng của địch không kịp trở tay, chúng nháo nhào xả súng xuống mặt nước. Hàng chục giang thuyền lao ra khỏi bến truy đuổi đối phương, nhưng lúc này các chiến sĩ A32 đã được ghe thuyền của du kích Long Sơn đón về căn cứ an toàn.
Trận tập kích của A32 đêm 1/11/1969 đã đánh chìm 3 tàu quân sự trọng tải gần 10.000 tấn, làm hư hỏng một chiếc khác, tiêu diệt nhiều tên địch. Chiến công của A32 và quân dân Long Sơn đã tác động mạnh mẽ đến khí thế cách mạng của quân dân Vũng Tàu cũng như phong trào thi đua diệt giặc trong toàn tỉnh, góp phần đánh bại chiến lược "Việt Nam hóa chiến tranh" của Mỹ trên địa bàn.
TRẦN QUANG VINH
* Bài viết có tham khảo tư liệu Lịch sử Đảng bộ tỉnh BR-VT, Lịch sử Đảng bộ Quân sự tỉnh và Lịch sử Đảng bộ xã Long Sơn.
>>> Tập kích căn cứ quân sự địch ở Vũng Tàu
>>> Bình Giã - Đòn sấm sét vào chiến lược Chiến tranh đặc biệt
>>> Bình Giã - Đòn sấm sét vào chiến lược Chiến tranh đặc biệt