Canh khổ qua (mướp đắng) là món ngon không thể thiếu trong mâm cơm ngày Tết của người miền Nam. Cũng vì tên gọi của loại quả là “khổ qua”, nên người dân mượn chữ để gửi hy vọng năm mới, mọi khó khăn, vất vả sẽ qua.
 |
| Bữa cơm gia đình với món canh khổ qua nhồi thịt. |
Ngoài các món truyền thống như bánh tét, thịt kho hột vịt, gà luộc, dưa món… thì canh khổ qua nhồi thịt là món ăn không thể thiếu trong mâm cơm của người miền Nam cúng ông bà tổ tiên ngày 30 Tết. Món canh khổ qua có vị đắng, nhưng hậu vị ngọt, quện trong hương thơm đặc trưng. Khổ qua có tính hàn, vị đắng, được xem là bài thuốc thanh nhiệt giúp làm mát gan, nhuận trường, kích thích ăn uống, hỗ trợ hệ tiêu hóa, làm đẹp da.
Khổ qua để nấu canh phải là những trái có màu xanh đậm, suôn dài dễ nhồi thịt. Khổ qua để nguyên trái, vạt chéo một đầu rồi dùng muỗng lấy hết phần hạt và ruột bên trong, sau đó cho vào nước ngâm thật sạch, vừa giảm được độ đắng của khổ qua (để đảm bảo hơn có thể ngâm bằng nước muối loãng).
Nhân khổ qua khá đa dạng, có thể được chế biến từ cá thát lát, tôm… Tuy nhiên món ăn ngon được nhiều người yêu thích và hợp vị nhất vẫn là khổ qua nhồi thịt bằm. Thịt được trộn lẫn cùng mộc nhĩ thái nhỏ, bún khô (ở một số nơi người ta có thể thay thế bằng miến), hành củ thái nhỏ. Để có hương vị đậm đà, nhân được tẩm ướp cùng nước mắm, hạt nêm và một ít tiêu, đối với người miền Nam ưa ngọt, nhiều người sẽ cho thêm đường. Phần nguyên liệu được tẩm ướp khoảng chừng 10 -15 phút để thấm gia vị. Khổ qua muốn đẹp mắt đòi hỏi người dồn thịt phải thật khéo léo, lượng nhân vừa đủ. Nếu cho ít, nhân sẽ bị vỡ, còn cho quá nhiều sẽ làm cho quả bị nứt vỏ.
 |
| Món canh khổ qua nhồi thịt không thể thiếu trong dịp Tết của người miền Nam. |
Theo những người có nhiều năm kinh nghiệm trong nấu món canh khổ qua nhồi thịt, để nồi canh khổ qua thơm ngon tròn vị, nên hầm xương ống heo trước khoảng 1 giờ đồng hồ để làm nước dùng, khi đã đủ độ ngọt thì thả khổ qua vào cho sôi bùng lên. Vớt bọt để nước canh trong, lửa nhỏ liu riu cho đến khi khổ qua hầm nhừ.
Món canh khổ qua tuy dân dã, được nấu với những nguyên liệu đơn giản, nhưng trong mâm cơm ngày Tết, món canh này lại mang nhiều ý nghĩa khác biệt. Chẳng biết từ bao giờ sự xuất hiện của món ăn này trên mâm cỗ lại khiến người ta an tâm đến lạ, như thể mọi vất vả rồi cũng sẽ qua, chỉ cần bước qua năm mới là mọi sự sẽ khác.
PHÚC HIẾU