Còn nhiều vướng mắc trong triển khai thực hiện Luật Đất đai 2024

Hơn 2 tháng Luật Đất đai 2024 có hiệu lực (từ ngày 1/8/2024), đến nay, công tác thi hành vẫn còn nhiều vướng mắc… 

Rất đông người dân nộp hồ sơ đất đai tại bộ phận một cửa UBND huyện Châu Đức sau khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành.

Thiếu các văn bản hướng dẫn

Ông Trần Quang Nga (xã Bình Trung, huyện Châu Đức) đến Bộ phận một cửa UBND huyện Châu Đức để nộp hồ sơ chuyển mục đích sử dụng 2ha đất. Ông cho biết, do nộp hồ sơ ngay sau khi Luật Đất đai có hiệu lực thi hành nên việc tính thuế đất khi chuyển mục đích sử dụng chưa có đơn giá mới, vì vậy hồ sơ bị ngưng mất một thời gian ngắn.

Đó chỉ là một trong số rất nhiều những vướng mắc, khó khăn tại các địa phương trên địa bàn tỉnh ngay sau khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành. Theo thống kê của Văn phòng Đăng ký đất đai (ĐKĐĐ) tỉnh từ ngày 1/8 (ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực) đến 15/9, tại Hệ thống Văn phòng ĐKĐĐ trên địa bàn tỉnh đã tiếp nhận 3.436 hồ sơ, trong đó có 3.092 hồ sơ đã giải quyết. Còn lại 344 hồ sơ đang giải quyết. Đa số các hồ sơ chưa giải quyết là do vướng các quy định của Luật Đất đai mới chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể thi hành luật.

Ông Trần Ngọc Cẩm Tuấn, Giám đốc Văn phòng ĐKĐĐ tỉnh xác nhận, sau hơn 2 tháng áp dụng Luật Đất đai 2024, Bà Rịa -Vũng Tàu còn gặp một số khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai. Cụ thể trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính liên quan công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) có 11 nội dung vướng mắc mà Văn phòng ĐKĐĐ tỉnh đang xin Cục Đăng ký và Dữ liệu thông tin đất đai (Bộ TN-MT)) xem xét và có ý kiến hướng dẫn nhằm thực hiện giải quyết hồ sơ cho người sử dụng đất theo đúng quy định.

Ông Tuấn lấy ví dụ, với thủ tục thu hồi hủy bỏ GCNQSDĐ theo Khoản 4, Điều 152 Luật Đất đai quy định trường hợp GCNQSDĐ cấp sai (sai theo điểm d, Khoản 2, Điều 152, Luật Đất đai) nhưng người sử dụng đất đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất thì không được thu hồi. Trong trường hợp này nếu người sử dụng đất (là người nhận chuyển quyền sử dụng đất) có đơn đề nghị Nhà nước thu hồi thì có được áp dụng theo điểm d, Khoản 3, Điều 152, Luật Đất đai để thu hồi GCNQSDĐ không thì Luật chưa nói rõ. Do đó, Văn phòng ĐKĐĐ tỉnh cũng đề nghị Cục Đăng ký và Dữ liệu thông tin đất đai có hướng dẫn cụ thể hơn để thực hiện.

Ông Tuấn phân tích thêm, về thủ tục đăng ký biến động có thực hiện nghĩa vụ tài chính, Luật Đất đai 2024 quy định: “Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai số 45/2013/QH13 được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025; trường hợp cần thiết UBND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của Luật này cho phù hợp với tình hình thực tế về giá đất tại địa phương”. Theo đó, việc thực hiện thủ tục “đăng ký biến động” có phát sinh nghĩa vụ tài chính phải sẽ thực hiện theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh được ban hành áp dụng đến 31/12/2025. Tuy nhiên, việc tính thuế thu nhập cá nhân từ nhận chuyển quyền sử dụng đất phải căn cứ vào bảng giá đất có hệ số điều chỉnh sát với giá thị trường. Với vướng mắc này, ngày 9/8/2024 Cục Thuế tỉnh có Công văn số 16059/CTBRV-HKDCN kiến nghị UBND tỉnh cho phép Cục Thuế tạm dừng xác định nghĩa vụ tài chính tiền sử dụng đất, hồ sơ chuyển nhượng bất động sản đối với cá nhân hồ sơ phát sinh kể từ ngày 1/8/2024.

Trong khi đó, nhiều DN cho rằng Luật Đất đai mới cũng gây ra vướng mắc cho công tác triển khai nhà ở xã hội tại nhiều địa phương. Bà Nguyễn Nam Phương, Chủ tịch Công ty Lan Anh cho biết, dự án Lan Anh 7 mở rộng (Lan Anh 7B) có một phần là dự án nhà ở xã hội thời gian qua vướng mắc về cơ chế chính sách thay đổi, việc khảo sát định giá đất chậm trễ gây khó khăn cho DN.

Tháo gỡ dần các khó khăn, vướng mắc

Theo ông Phan Văn Mạnh, Phó Giám đốc Sở TN-MT, để triển khai Luật Đất đai 2024, Sở TN-MT đã xây dựng 6 nội dung, trong đó có 5 quyết định và 1 nghị quyết. Việc triển khai xây dựng các nội dung triển khai luật  được xác định là nhiệm vụ ưu tiên, cấp bách trước khi Luật Đất đai có hiệu lực, bảo đảm phù hợp với thực tế, tránh xáo trộn khi triển khai và phải đảm bảo đúng luật định. Một trong những nỗ lực của ngành TN-MT khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực đó là sự kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định 26/QĐ-UBND về điều chỉnh bảng giá đất chỉ sau hơn 1 tháng Luật Đất đai mới có hiệu lực.

Ông Phan Văn Mạnh thông tin thêm, ngay sau khi Quyết định 26/QĐ-UBND có hiệu lực (từ ngày 17/9), Cục Thuế tỉnh cũng đã triển khai đến các Chi cục thuế, Chi cục thuế khu vực để áp dụng ngay, tiếp nhận và giải quyết các hồ sơ đất đai. Hàng loạt hồ sơ tạm dừng nghĩa vụ tài chính trước đó tiếp tục được thực hiện.

Để tháo gỡ những vướng mắc đang phát sinh trong quá trình áp dụng Luật Đất đai 2024, các DN cho rằng bên cạnh việc phổ biến, tập huấn về các quy định mới của pháp luật, các địa phương cần phản ánh, tham mưu cho cho Bộ, ngành chuẩn bị các văn bản hướng dẫn thuộc thẩm quyền, sớm giải quyết vướng mắc cho người dân. 

Bài, ảnh: QUANG VŨ