Quyết liệt chống khai thác IUU

Ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định như vậy tại Hội nghị sơ kết đánh giá tình hình thực hiện công tác chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) và triển khai Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP ngày 12/6 của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao tổ chức sáng 2/7.

Lực lượng Đồn Biên phòng Bến Đá (TP.Vũng Tàu) kiểm tra giấy tờ tàu cá vừa cập cảng và tuyên truyền chống IUU ở cảng Bến Đá.

Còn nhiều tồn tại, hạn chế

Báo cáo tại hội nghị, bà Phạm Thị Na, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT cho biết, sau gần 7 năm, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cùng cả nước thực hiện nhiệm vụ gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC), thực hiện các chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Bộ NN-PTNT và qua 4 đợt thanh tra của EC, đến nay tình hình chống khai thác IUU đã đạt được một số kết quả đáng ghi nhận.

Tính đến nay toàn tỉnh có 4.448 tàu cá, trong đó tàu hoạt động vùng khơi là 2.703 tàu (chiếm 60,77%). Số lượng tàu cá từ 15m trở lên đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) đạt 2.626/2.703 tàu cá (97,15%), cấp phép khai thác 2.052 /2.703 tàu (75,92%), cấp giấy chứng nhận ATTP 2.341/2.703 tàu (86,61%) và gia hạn đăng kiểm 2.078 tàu (đạt 76,88%).

Hiện toàn tỉnh còn 1.140 tàu cá “3 không”, đã được địa phương cấp số tạm, vẽ số 100% để quản lý. Tỉnh và các địa phương đã hướng dẫn chủ tàu cá “3 không” chuẩn bị hồ sơ để được đăng ký theo quy định. Tỉnh cũng đã rà soát, nắm danh sách, nguyên nhân và thực trạng tàu cá không đủ điều kiện hoạt động là 1.210 tàu. Các tàu này đã được bàn giao danh sách cho các địa phương, Bộ Chỉ huy Biên phòng quản lý, giám sát, không cho xuất bến.

Các lực lượng chức năng đã tổ chức trực ban 24/24 giờ để theo dõi, giám sát hoạt động tàu cá trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá. Đồng thời, thường xuyên cập nhật thông tin danh sách tàu cá mất kết nối 6 giờ, danh sách tàu cá mất kết nối trên 10 ngày trên biển, danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU, tàu vượt ranh giới trên biển lên nhóm Zalo nhà cung cấp giám sát hành trình, tổ trực mất kết nối, tổ phản ứng nhanh của các địa phương, gửi đến các lực lượng chấp pháp trên biển phối hợp kiểm tra, xử lý kịp thời theo quy định.

Tuy nhiên, công tác chống khai thác IUU vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Đó là còn tiềm ẩn nguy cơ tái diễn tình trạng tàu cá, ngư dân tỉnh vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, tiếp tục diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi; vẫn còn tình trạng tàu cá tắt VMS để đi đánh bắt sai vùng. Tỉnh cũng chưa hoàn thành được việc đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị VMS và xử lý dứt điểm tàu cá “3 không”.

Ngoài ra, công tác theo dõi, kiểm soát và giám sát hoạt động tàu cá trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá và tại cảng vẫn chưa tuân thủ đầy đủ theo quy định. Tỉ lệ số lượng tàu cá có kết nối trung bình hàng ngày qua hệ thống giám sát tàu cá hiện nay mới đạt khoảng 64,74 %. Từ sau đợt thanh tra lần thứ 4 tháng 10/2023 đến tháng 6/2024, tình trạng tàu cá từ 15m trở lên ngắt kết nối VMS, vượt ranh giới trên biển tiếp tục diễn biến phức tạp.

Bên cạnh đó, công tác thực thi pháp luật, xử lý vi phạm IUU vẫn còn chậm, tỷ lệ bị xử phạt còn thấp so với số lượng theo dõi, phát hiện qua VMS. Xử lý mất kết nối trên 10 ngày trên biển chỉ mới xử phạt có 94/205 tàu, trên 6 tháng xử phạt chỉ được 3/417 tàu. 217 tàu cá mất kết nối 6 giờ đến 10 ngày vẫn còn đang tiếp tục điều tra, xác minh, xử lý.

Hải sản cập bến cảng Tân Phước (huyện long Điền).

Xử lý nghiêm, không có vùng cấm

Tại hội nghị, đại diện các cơ quan chức năng, lực lượng chấp pháp trên biển, Bộ đội Biên phòng tỉnh và các địa phương đã nêu ý kiến, phản ánh thực trạng và đưa ra các giải pháp, kiến nghị về công tác phối hợp, hỗ trợ tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý tàu cá vi phạm IUU, mất kết nối VMS, đánh bắt vùng biển nước ngoài, vi phạm ở các cảng cá, quản lý tàu cá “3 không”, truy xuất nguồn gốc,…

Đặc biệt, để tăng cường công tác xử lý vi phạm, tạo tính răn đe cao, tại hội nghị, đại diện Tòa án Nhân dân tỉnh đã triển khai Nghị quyết 04/2024/NQ-HĐTP ngày 12/6 của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao xử lý hình sự đối với 10 hành vi vi phạm IUU. Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ 1/8. “Đây là căn cứ pháp lý quan trọng để các địa phương và cơ quan chức năng tuyên truyền phòng, chống IUU và xử lý nghiêm các vi phạm, hướng tới một nghề cá phát triển bền vững, có trách nhiệm và cùng nhân dân cả nước gỡ “thẻ vàng” của EC trong lần thanh tra thứ 5 sắp tới”, ông Bùi Thái Hùng, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh nói.

Kết luận hội nghị, ông Nguyễn Công Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban chỉ đạo về IUU tỉnh ghi nhận những nỗ lực của các ban, ngành, địa phương trong công tác chống IUU. Tuy nhiên, kết quả thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ về chống khai thác IUU còn thấp. Cụ thể công tác quản lý tàu cá chưa chặt chẽ, tình trạng tàu cá vi phạm quy định về VMS vẫn diễn ra khá phổ biến mặc dù công tác điều tra, xác minh đã tăng cường, xử lý triệt để hơn trước; việc xử lý vi phạm IUU vẫn còn chậm, tỷ lệ bị xử phạt còn thấp, công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác còn nhiều thiếu sót…

Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các cấp ủy đảng, sở, ngành, chính quyền địa phương phải xác định công tác chống khai thác IUU là nhiệm vụ quan trọng, thống nhất hành động, tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm các tồn tại hạn chế hiện nay. Trong đó tập trung cao độ vào các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm từ nay đến tháng 9/2024, đảm bảo có số liệu, kết quả chứng minh cụ thể để làm việc với Đoàn thanh tra EC.

“Các đơn vị, địa phương thực hiện đúng trách nhiệm, thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ được pháp luật quy định, với tinh thần xử lý nghiêm, công khai, minh bạch, không có vùng cấm, đảm bảo hiệu lực, hiệu quả công tác chống khai thác IUU”, ông Nguyễn Công Vinh nhấn mạnh.

Bài, ảnh: NGỌC MINH