Chính sách phải huy động được nguồn lực

Đó là một trong những yêu cầu bức thiết được đưa ra thảo luận sôi nổi tại hội thảo “Phát triển nhà ở xã hội - Góc nhìn doanh nghiệp”. Hội thảo do Bộ Xây dựng, Tổng hội Xây dựng Việt Nam và UBND tỉnh Bình Dương phối hợp tổ chức vào ngày 31/3.

NOXH Gò Cát 6, TP. Bà Rịa là 1 trong 9 dự án NOXH trên địa bàn tỉnh đã đưa vào sử dụng.

Nhu cầu lớn

Báo cáo đề dẫn tại hội thảo, ông Đặng Việt Dũng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho biết, nhiều năm qua, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân được Đảng và Nhà nước quan tâm, nhất là việc phát triển NOXH cho người dân có thu nhập thấp và công nhân.

Theo Bộ Xây dựng, số liệu tổng hợp từ 46 địa phương cho thấy nhu cầu NOXH cho người có thu nhập thấp và công nhân từ năm 2021-2030 rất lớn, khoảng 2,6 triệu căn. Trong đó, giai đoạn từ nay đến 2025.

Tính đến cuối năm 2022, cả nước đã hoàn thành 301 dự án nhà ở trong khu vực đô thị và nhà ở công nhân trong KCN, quy mô xây dựng khoảng 155.800 căn với tổng diện tích khoảng 7.790.000m2.

Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện các chính sách về NOXH cũng đã bộc lộ một số hạn chế khiến nhu cầu về nhà ở rất cao nhưng khả năng đáp ứng chưa được nhiều.

Báo cáo của Sở Xây dựng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng cho thấy, đến nay toàn tỉnh có 9 dự án NOXH đã hoàn thành, quy mô 6,1 ha với tổng diện tích sàn khoảng 143.000m2, tương đương 1.551 căn hộ. Căn cứ vào nhu cầu thực tế tại thời điểm năm 2015, tỉnh đặt chỉ tiêu phát triển NOXH đến năm 2020, chiếm khoảng 24% tổng số căn nhà xây mới.

Nhưng việc triển khai không đạt yêu cầu do không huy động được nguồn lực. Cụ thể, đối với dự án NOXH sử dụng vốn ngân sách, chỉ tiêu là 5.000 căn hộ/16 dự án, tổng mức đầu tư khoảng 2.000 tỷ đồng nhưng đến nay mới hoàn thành 7/16 dự án với 1.423 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 1.035 tỷ đồng. Đối với dự án NOXH ngoài ngân sách, mục tiêu là xây dựng 4.000 căn NOXH nhưng đến nay mới có 15 dự án NOXH cho người thu nhập thấp và cho công nhân hoàn thành với 1.898 căn hộ.

Nhiều giải pháp thúc đẩy phát triển NOXH

Theo ông Hà Quang Hưng, Cục phó Cục Quản lý nhà và bất động sản (Bộ Xây dựng), việc xây dựng NOXH đang còn nhiều bất cập. Một số địa phương chưa quan tâm xây dựng, chưa xác định rõ quỹ đất phát triển NOXH trong quy hoạch đô thị, KCN. Quy định dành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để xây NOXH chưa được thực hiện nghiêm.

Ngoài ra, các DN bất động sản lớn thời gian qua chỉ tập trung vào phát triển khu đô thị, nhà ở thương mại, khu nghỉ dưỡng cao cấp, chưa quan tâm đầu tư NOXH. Hơn nữa, thủ tục đầu tư xây dựng còn phức tạp, kéo dài…

Từ thực tế trên, tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận về những khó khăn, vướng mắc cũng như bàn các giải pháp để thúc đẩy phát triển NOXH ở 3 phần cơ bản gồm: Kiến nghị chính sách về NOXH; góc nhìn từ DN về việc xây dựng NOXH; công nghệ xây dựng NOXH.

Phát biểu tham luận tại hội thảo, ông Lê Viết Liên, Tổng Giám đốc Công ty CP Phát triển nhà tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (HODECO) đề xuất, sản phẩm NOXH cần tập trung tỷ lệ căn hộ đúng nhu cầu, hợp tài chính và đặc biệt phải quy hoạch đồng bộ hệ sinh thái tiện ích xung quanh như nhà trẻ, trường học, trung tâm y tế, khu thể thao vận động ngoài trời, cây xanh, chợ, hạ tầng giao thông.

Ông Liên cũng cho rằng, cần tháo bỏ quy định 20% quỹ đất cho NOXH tại các dự án nhà ở thương mại từ đô thị loại 3 trở lên. Bên cạnh đó, địa phương cũng cần đẩy mạnh và quyết liệt trong việc bố trí quỹ đất sạch cho các đơn vị liên quan có đủ năng lực làm NOXH.

Giáo sư - Tiến sĩ Khoa học Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN-MT cho rằng, chính sách trọng tâm cho phát triển NOXH cần xem xét kỹ để điều chỉnh vẫn không nằm ngoài phương thức tìm nguồn lực tài chính, nguồn lực đất đai hợp lý để đẩy mạnh nguồn cung nhà giá rẻ.

Theo đó, phải đặt nhóm người muốn tiếp cận NOXH vào trung tâm của chính sách, để từ đó động viên được nguồn lực tại chỗ, mọi trợ giúp của Nhà nước phải tới trực tiếp đối tượng được thụ hưởng.

Theo các chuyên gia ngành xây dựng, để thực hiện mục tiêu bảo đảm về nhà ở cho công nhân, bên cạnh những chính sách ưu đãi về kinh tế đối với DN xây dựng nhà ở cho công nhân, cần đơn giản hóa, rút ngắn các thủ tục hành chính trong việc lập, phê duyệt dự án NOXH, nhà công nhân.

Bài, ảnh: QUANG VŨ