Gỡ vướng trong công tác bồi thường khi nhà nước thu hồi đất

Ngày 23/9/2022, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 19/2022/QĐ-UBND (sau đây viết tắt là Quyết định 19) về Quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh. Quyết định này có hiệu lực từ ngày 6/10, được kỳ vọng sẽ tháo gỡ vướng mắc trong công tác bồi thường, góp phần thúc đẩy các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh.

Ông Nguyễn Minh Thành, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý đất đai (Sở TN-MT) đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Bà Rịa-Vũng Tàu xung quanh nội dung của quyết định này.

● Theo ông, vì sao cần ban hành Quyết định 19?

- Các quy định về bồi thường thiệt hại về nhà, công trình xây dựng khác trên đất khi Nhà nước thu hồi đất; bồi thường chi phí di chuyển, bồi thường, hỗ trợ tiền thuê nhà; bồi thường chi phí di chuyển khi Nhà nước thu hồi đất; bồi thường về di chuyển mồ mả; hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm được quy định từ năm 2014 đến thời điểm hiện nay (năm 2022) đã không còn phù hợp vì có sự biến động về mức giá bồi thường, hỗ trợ.

Bên cạnh đó, thời gian qua, Chính phủ đã ban hành các nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 47/2014/NĐ-CP. Do đó, Sở TN-MT tham mưu UBND tỉnh ban hành quy định mới về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế. Quy định mới nhằm điều chỉnh, bổ sung, bãi bỏ một số quy định còn thiếu, chưa phù hợp tại Quyết định số 52/2014/QĐ-UBND ngày 31/10/2014, Quyết định số 25/2016/QĐ-UBND ngày 16/8/2016 và Quyết định số 11/2020/QĐ-UBND ngày 19/6/2020. Ngoài ra, những quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở các quyết định (QĐ) trước chưa rõ thì Quyết định 19 sẽ làm rõ thêm để dễ triển khai, dễ thực hiện.

Quyết định 19 có hiệu lực thi hành sẽ tạo điều kiện thúc đẩy các dự án đầu tư nhanh chóng được triển khai. Trong ảnh: Công trình Trường Tiểu học Phú Mỹ (TX. Phú Mỹ) đang gấp rút hoàn thiện để đưa vào sử dụng.

● Thưa ông, Quyết định 19 có điểm gì mới so với các quyết định trước?

- Với vai trò là đơn vị tham mưu cho UBND tỉnh trong việc ban hành Quyết định 19, chúng tôi khẳng định, Quyết định 19 có rất nhiều điểm mới nhằm khắc phục những bất cập, hạn chế của các QĐ trước. Đồng thời bổ sung những quy định còn thiếu, bãi bỏ những quy định trùng lắp hoặc không phù hợp.

Những điểm mới nổi bật của Quyết định 19 có thể kể là quy định về bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở. Theo đó, trước đây diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở chỉ quy định dưới 40m2 thì nay Quyết định 19 quy định “phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi nếu không đủ điều kiện để tách thửa theo quy định hiện hành của UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu hoặc không đủ điều kiện cấp phép xây dựng theo quy định của Luật Xây dựng thì được quy định là không đủ điều kiện để ở” để tránh trường hợp người dân xây nhà siêu nhỏ, siêu mỏng trên phần đất còn lại sau khi nhà nước thu hồi. 

Trước đây, giá đất khi bồi thường bằng đất ở là giá đất quy định tại thời điểm thu hồi đất nhưng Quyết định 19 quy định giá đất bồi thường là giá đất của Nhà nước nhân với hệ số tại thời điểm giao đất. Điều này sẽ buộc UBND cấp huyện phải làm khu tái định cư trước khi thu hồi đất.

Quyết định 19 cũng quy định chi tiết về việc bồi thường chi phí di chuyển khi Nhà nước thu hồi đất. Theo đó, hộ gia đình, cá nhân khi di chuyển trong tỉnh được hỗ trợ 6,3 triệu đồng/hộ; di chuyển sang tỉnh khác được hỗ trợ 11,06 triệu đồng/hộ. Mức hỗ trợ này không thay đổi so với các QĐ trước nhưng bổ sung mức hỗ trợ tại huyện Côn Đảo là nhân hệ số 1,8 so với các huyện, thị xã, thành phố còn lại.

Về suất tái định cư tối thiểu, các QĐ trước đây chỉ quy định bằng tiền thì Quyết định 19 bổ sung quy định bằng đất ở, nhà ở và bằng tiền. Theo đó, suất tái định cư tối thiểu bằng đất ở là 40m2; bằng nhà ở là 45m2. Trường hợp suất tái định cư tối thiểu được tính bằng tiền thì khoản tiền cho suất tái định cư tối thiểu tương đương với giá trị một suất tái định cư tối thiểu tính theo phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất.

● Người dân kỳ vọng Quyết định 19 sẽ góp phần gỡ vướng trong công tác bồi thường, góp phần thúc đẩy các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh. Ông có thể nói rõ hơn về vấn đề này?

- Qua công tác tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh giải quyết các khó khăn vướng mắc của UBND cấp huyện, chúng tôi nhận thấy một trong những khó khăn lớn nhất của tỉnh khi triển khai các dự án đầu tư công thời gian qua là do vướng công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho người dân có đất bị thu hồi và do một số nguyên nhân chủ yếu như: Công tác kiểm kê, xét tính pháp lý (điều kiện bồi thường về đất, sai lệch diện tích, số lượng tài sản) còn chậm.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, vận động, giải thích chính sách chế độ bồi thường, hỗ trợ, xét tái định cư cho người dân còn yếu. Một số địa phương áp dụng phê duyệt giá đất cụ thể để tính bồi thường về đất chưa phù hợp quy định dẫn đến người dân thắc mắc, khiếu kiện. Công tác xét tái định cư, giao đất ở mới cho người dân bị thu hồi hết đất, đặc biệt các trường hợp xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp còn lúng túng bởi Quyết định 52 chưa quy định chi tiết, cụ thể trường hợp này.

Tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu kỳ vọng, Quyết định 19 sẽ giải quyết được những khó khăn, vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, từ đó góp phần đẩy nhanh tiến độ các dự án.

● Xin cảm ơn ông!

QUANG VŨ

(Thực hiện)