Chợ 4.0 vẫn chưa như kỳ vọng

Sau gần 3 tháng triển khai, mô hình chợ 4.0 trên địa bàn TP. Vũng Tàu được các tiểu thương hưởng ứng, tuy nhiên bên cạnh đó cũng bộc lộ không ít khó khăn, vướng mắc, nhất là trong thay đổi thói quen của người tiêu dùng.

Người dân mua rau củ tại chợ Vũng Tàu.

Ngại thay đổi thói quen

Ngày đầu tuần, bà Nguyễn Thị Bính, phường Thắng Nhất, TP. Vũng Tàu đến chợ Thắng Nhất mua thực phẩm cho bữa cơm gia đình. Tại quầy rau, bà Bính mua bó rau cải ngọt và hành lá hết 25.000 đồng. Mặc dù quầy rau có quét mã QR để thanh toán nhưng bà Bính vẫn trả bằng tiền mặt. “Dùng điện thoại tôi cũng chỉ biết nghe, gọi chứ có biết đến mấy cái dịch vụ thanh toán trên mạng gì đó đâu. Mà có 25.000 đồng, tôi trả tiền mặt cho nhanh”, bà Bính nói.

Tương tự, chị Phạm Thị Thu Trinh, phường Thắng Nhất, TP. Vũng Tàu cũng chọn cách trả tiền mặt khi mua cá, rau xanh. Chị Trinh nói: “Bình thường tôi vẫn sử dụng dịch vụ thanh toán qua thẻ ngân hàng. Đi chợ thì mang tiền mặt trả cho nhanh”.

Khảo sát cho thấy, lượng người sử dụng thanh toán qua quét mã QR Code tại các quầy hàng khá ít. Lý giải của người tiêu dùng là do họ ngại thay đổi thói quen, đồng thời mỗi quầy mua một ít, số tiền không nhiều nên trả tiền mặt cho tiện. Trong khi đó, một số tiểu thương vẫn chưa thành thạo để có thể hỗ trợ người tiêu dùng sử dụng loại hình này.

Bà Trần Thị Hằng, tiểu thương chợ Thắng Nhất, TP.Vũng Tàu cho biết, từ lúc triển khai mô hình chợ 4.0 tại đây, lượng người quét mã thanh toán rất ít. “Tôi bán cả ngày nhiều thì 1-2 lượt người quét mã thanh toán, có ngày chẳng ai quét mã. Trong khi đó, tiểu thương chúng tôi chưa rành nên cũng không hỗ trợ người mua khi họ không quét được mã. Chợ giờ ế lắm, có người đi chợ đâu mà bán được hàng chứ nói gì đến quét mã thanh toán”, bà Hằng nói.

Tương tự, ông Trần Phước Bình, tiểu thương chợ Vũng Tàu cho rằng, người dân từ trước đến nay đã quen sử dụng tiền mặt thanh toán nên việc quét mã QR Code  còn e ngại. Khách hàng đi chợ đa số là người lớn tuổi, chưa rành công nghệ. “Nói thiệt, cả tui và nhiều khách đi chợ vẫn thích xài tiền mặt”, anh Bình nói.

Người dân mua thịt heo tại chợ Thắng Nhất, TP. Vũng Tàu.

Tăng cường tuyên truyền, vận động

Bà Đào Thị Thu Hiền, Phó BQL chợ Thắng Nhất, TP. Vũng Tàu cho biết, gần 3 tháng triển khai mô hình chợ 4.0 tại chợ Thắng Nhất đã bộc lộ nhiều vướng mắc. Đó là để thực hiện được việc quét mã phải có kết nối internet, trong khi đó người dân ít sử dụng 4G, 5G. Theo bà Hiền, để giúp người dân, tiểu thương biết về dịch vụ này, qua đó thay đổi thói quen mua sắm, góp phần triển khai hiệu quả việc chuyển đổi số, UBND phường cần huy động thêm đoàn thanh niên, hội phụ nữ để tuyên truyền, giúp tiểu thương và người dân dần thích nghi với loại hình thanh toán số này. Đơn vị Viettel nên bố trí nhân viên hỗ trợ ngay tại cổng chợ vừa giúp cài app Vietel Money vào máy và tuyên truyền cho khách hàng biết việc tạo tài khoản, cách quét mã như thế nào. “Đồng thời hỗ trợ BQL chợ nội dung tuyên truyền về lợi ích sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt, cách sử dụng để thanh toán qua quét mã QR code này để phát trên loa hàng ngày. Giống như trước đây BLQ chợ phát bài rửa tay hướng dẫn các bước rửa tay đúng cách ngắn gọn, dễ hiểu nên người đi chợ, tiểu thương đều hiểu và thực hiện”, bà Hiền đề xuất.

Ông Hoàng Văn An, Phó trưởng BQL chợ Vũng Tàu phản ánh, từ khi triển khai mô hình chợ 4.0 đến nay, mới có khoảng gần 100 hộ kinh doanh tải app thanh toán không dùng tiền mặt, chỉ bằng 1/4 tổng số tiểu thương kinh doanh tại chợ. Tuy nhiên, việc thanh toán cũng chưa đạt theo yêu cầu vì đối tượng tham gia giao thương ở chợ đa số người lớn tuổi, bà con tiểu thương ở chợ cũng hạn chế về công nghệ. Thứ hai là tình hình buôn bán ế ẩm không phát sinh thanh toán qua app, trong khi đa phần tiểu thương đã có tài khoản ngân hàng rồi nên họ không muốn mở tài khoản khác, đơn vị thanh toán khác. “BQL chợ mong các đơn vị liên quan tăng cường tuyên truyền, vận động rộng rãi hơn để người dân quen dần với cách dùng công nghệ và để thay đổi thói quen sử dụng tiền mặt phải có thời gian rất dài”, ông An nói.

Bài, ảnh: ĐÔNG HIẾU